Badanie bezwładności oka, LAB, POLITECHNIKA ˙L˙SKA


POLITECHNIKA ŚLĄSKA

W GLIWICACH

WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY

POMIAR CZASU ŻYCIA NOŚNIKÓW NADMIAROWYCH .

BADANIE BEZWŁADNOŚCI OKA.

Semestr II

Sekcja 7

Kajzerek Krzysztof

Witucki Arkadiusz

Wprowadzenie.

W półprzewodnikach w warunkach równowagi termodynamicznej występuje określona liczba elektronów i dziur , a odpowiednie koncentracje tych nośników prądu nazywamy koncentracjami normalnymi no i po . Wartość koncentracji nośników zależy od rodzaju półprzewodnika , temperatury , ilości zakłóceń struktury krystalicznej i jest to wartość średnia koncentracji , gdyż proces generacji i rekombinacji jest ciągły.

Generacja nadmiarowych nośników , czyli zakłócenie stanu równowagi termodynamicznej na skutek dostarczonej z zewnątrz energii , może zachodzić w różny sposób:

- za pomocą światła lub promieni rentgenowskich generujemy parę elektron-dziura

- za pomocą pola elektrycznego o dużym natężeniu generujemy parę elektron-dziura

Wprowadzenie nadmiarowych nośników prądu możemy dokonać

za pomocą elektrody zwanej emiterem podczas przepływu przez nią prądu elektrycznego. Funkcje emitera może pełnić na przykład ostrze metalowe w kontakcie z półprzewodnikiem lub złącze dwóch półprzewodników typu p i n

Na skutek generacji koncentracje elektronów i dziur osiągną wartość:

Po usunięciu przyczyny zakłócenia stanu równowagi następuje powrót do normalnej koncentracji nośników . Zjawisko to nazywamy rekombinacją

Ze względu na formę przekazywania energii cząstek rekombinujących można wyróżnić następujące rodzaje rekombinacji:

- fotonowa lub promienista

- fononowa lub nie promienista

- zjawisko Augera

- plazmowa

- ekscytonowa

Rekombinacja może zachodzić na dwa główne sposoby :

- bezpośredni - elektron przechodzi z pasma przewodnictwa do pasma podstawowego a nadwyżka energii powoduje emisje fotonu.

- pośrednia - gdzie rekombinacja następuje w środku pasma zabronionego do którego zostaje przechwycony najpierw elektron potem dziura. Po rekombinacji para wraca do pasma podstawowego a centrum rekombinacji wraca do stanu początkowego. Ze względów praktycznych większe zastosowanie ma druga metoda.

W przypadku dużego poziomu zakłócenia stanu równowagi:

i stąd

co daje

Gwałtowne usunięcie czynnika powodującego generację nośników nadmiarowych zwiększa szybkość rekombinacji w stosunku do generacji. Jest to przyczyną stopniowego zaniku nośników nadmiarowych i rekombinacji tych nośników.

Szybkość zaniku nośników nadmiarowych określa wzór:

Dla niskiego poziomu zakłócenia powyższe równane ma postać:

Równanie to ma rozwiązanie w postaci:

Dla wysokich poziomów zakłócenia równanie ma postać:

a rozwiązaniem jest zależność:

Opis metody pomiarowej

W pracowni realizujemy metodę wyznaczania czasu życia nośników nadmiarowych opartą na zasadzie pobudzania powierzchni półprzewodnika światłem modulowanym . Badamy kolejno fotorezystor , fotodiodę i fototranzystor w układach jak na rysunku

0x01 graphic

Generator daje sygnał elektryczny o kształcie prostokąta i oświetla fotoelement przez czas określony parametrami multiwibratora. W półprzewodniku generowane są nośniki nadmiarowe ,a po zaniku oświetlenia koncentracja nośników nadmiarowych zmniejsza się na skutek rekombinacji. Sygnał z rezystorów szeregowych podawany jest na wejście Y oscyloskopu. Jednocześnie sygnał z generatora podłączony jest do wejścia X i wyzwala generator podstawy czasu oscyloskopu. Na ekranie obserwujemy krzywe ekspotencjalne odpowiadające procesowi rekombinacji nośników nadmiarowych. Zadanie polega na przeniesieniu obrazu z ekranu oscyloskopu na folie lub papier milimetrowy.

Badane napięcie jest następującą funkcją czasu:

gdzie U0 jest napięciem w chwili t=0

Po zlogarytmowaniu tej funkcji można metodą regresji liniowej wyznaczyć współczynnik regresji:

i odpowiednie odchylenia standardowe Sa i Sb.

Czas życia nośników obliczamy ze wzoru:

( 1 )

Błąd wyznaczania tej wielkości przy zastosowaniu różniczkowania określa wzór:

( 2 )

Tabela pomiarowa I

Badany fotoelement :fotorezystor

Stała czasowa :50 ms

Lp.

U[cm]

t

[cm]

[ms]

1

6,0

0,0

0

2

5,0

0,5

25

3

4,0

1,0

50

4

3,0

1,8

90

5

2,7

2,0

100

6

2,0

2,7

135

7

1,7

3,0

150

8

1,2

4,0

200

9

1,0

4,3

215

10

0,8

5,0

250

11

0,5

6,0

300

12

0,3

7,0

350

13

0,2

8,0

400

14

0,1

9,0

450

15

0,1

10,0

500

Tabela pomiarowa II

Badany fotoelement :fotodioda

Stała czasowa :10ms

Lp.

U[cm]

t

[cm]

[ms]

1

6,0

0,0

0

2

5,0

0,6

6

3

4,5

1,0

10

4

4,0

1,3

13

5

3,3

2,0

20

6

3,0

2,3

23

7

2,3

3,0

30

8

2,0

3,4

34

9

1,7

4,0

40

10

1,0

5,0

50

11

0,7

6,0

60

12

0,4

7,0

70

13

0,2

8,0

80

14

0,1

9,0

90

15

0,1

10,0

100

Tabela pomiarowa III

Badany fotoelement :fototranzystor

Stała czasowa :50 ms

Lp.

U[cm]

t

[cm]

[ms]

1

6,0

0,0

0

2

5,0

0,6

25

3

4,0

1,0

50

4

3,0

1,8

90

5

2,8

2,0

100

6

2,0

2,8

140

7

1,9

3,0

150

8

1,3

4,0

200

9

1,0

4,9

245

10

0,9

5,0

250

11

0,6

6,0

300

12

0,4

7,0

350

13

0,2

8,0

400

14

0,1

9,0

450

15

0,1

10,0

500

Obliczenia :

Metodą regresji liniowej obliczamy współczynniki a i Sa , a następnie za pomocą wzorów (1) i (2) obliczamy czas życia nośników nadmiarowych oraz błąd wyznaczania tej wielkości.

1) FOTOREZYSTOR

a = -8,62 * 10-3 Sa = 0,17 * 10-3

ms

2) FOTODIODA

a = -4,36 * 10-2 Sa = 0,16 * 10-2

ms

3) FOTOTRANZYSTOR

a = 8,48 * 10-3 Sa = 0,25 * 10-3

ms

II Badanie bezwładności oka

Wprowadzenie:

Z nieskończonej palety barw oko rozróżnia tylko nieznaczną jej część , a największa czułość osiąga w zakresie światła zielonego . Czułość związana jest z natężeniem światła ,i tak np.o zmroku barwa czerwona wydaje się ciemniejsza , a niebieska jaśnieje (w porównaniu z oświetleniem dziennym).

Oko posiada określoną bezwładność , co przejawia się tym , że przy pewnej częstotliwości migotanie światła przestaje być obserwowane . Graniczna częstotliwość , przy której obserwuje się „ zlewanie migotania” , zależy od amplitudy drgań (kontrastu), luminancji , barwy i od adaptacji oka . Zgodnie z teorią informacji , oko jest w stanie przyjąć i przeanalizować w 1s około 50 bitów .

Celem ćwiczenia jest zbadanie , czy różnica pomiędzy zmierzonymi granicznymi częstotliwościami migotania dla diod dających światło zielone i czerwone jest istotna , czy też przypadkowa . Stosując test Studenta sprawdzimy , czy różnice zmierzonych częstotliwości granicznych dla dwóch studentów wskazują tę sama populacje .

Bierzemy dwie próby statystyczne złożone z n pomiarów częstotliwości . Obliczamy odpowiednie wartości średnie prób:

i odchylenie standardowe:

dla obu prób .Stawiając hipotezę statystyczną , że obydwie wartości częstotliwości granicznej są równe (w granicach błędu) i należą do tej samej populacji . Jeśli liczebność prób wynosi n1 i n2 to zmienna losowa określona jest wzorem:

Zmienna ta podlega prawu rozkładu Studenta i zależy od liczby stopni swobody r=n1+n2-2 oraz poziomu istotności a . Jeśli poziom istotności wynosi np. 0,01 to prawdopodobieństwo słuszności postawionej tezy wynosi 1-a = 0.99

Wartości zmiennej dla przykładowo wybranego poziomu istotności 0,05 przedstawiono w poniższej tabeli:

Wartości krytyczne zmiennej losowej t

r

5

6

7

8

9

10

11

12

tkr

2,571

2,447

2,365

2,306

2,262

2,228

2,201

2,157

Jeśli t<tkr to z prawdopodobieństwem 0,95 obie próby należą do tej samej populacji.

Obliczenia:

Czyż Aleksander

Lp.

Barwa

czerwona

zielona

f[Hz]

f[Hz]

1

30,26

39,94

2

34,28

45,02

3

30,98

44,08

4

31,82

45,64

5

30,72

44,88

Obliczamy wartość średnią próby :

- barwa czerwona

-barwa zielona

Marciniak Marek

Lp.

Barwa

czerwona

zielona

f[Hz]

f[Hz]

1

31,38

36,99

2

32,24

38,95

3

29,79

37,95

4

30,19

35,58

5

32,00

41,27

Obliczamy wartość średnią próby :

- barwa czerwona

-barwa zielona

Obliczamy zmienną lośową obu prób :

- barwa czerwona

t = 0,86

-barwa zielona

t = 6,18

Wnioski:

Dla barwy czerwonej obie próby należą do tej samej populacji , natomiast dla barwy zielonej nie można zaliczyć obu prób do tej samej populacji.

8



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Lab 3, Politechnika ˙l˙ska
Badanie statystycznego charakteru rozpadu promieniotwórczego, Statystyczny charakter rozpadu promien
Lab 1 (MM1), Politechnika ˙l˙ska
Badanie statystycznego charakteru rozpadu promieniotwórczego, BETA, Politechnika ˙l˙ska
Badanie zjawisk dyfrakcyjnych, Politechnika ˙l˙ska Studia Wieczorowe
Badanie kąta skręcania płaszczyzny polaryzacji, LAB9, Politechnika ˙l˙ska
Lab 4 (Fotoelementy), Politechnika ˙l˙ska
Lab 5 (Stabilizatory napięcia), Politechnika ˙l˙ska
Lab 5 (Tyrystory), Politechnika ˙l˙ska
Lab 6 (Wzmacniacze oporowe) (2), POLITECHNIKA ˙L˙SKA
Lab 6 (Wzmacniacze oporowe), Politechnika ˙l˙ska
Lab 9 (Zależności temperaturowe), Politechnika ˙l˙ska
Badanie drgań relaksacyjnych, Badanie drgań relaksacyjnych 5, POLITECHNIKA ˙L˙SKA
Badanie dwójników, DWOJ, Politechnika ˙l˙ska Studia Wieczorowe
Hoppler, POLITECHNIKA ˙L˙SKA
CURIE, CURIE1, Politechnika ˙l˙ska
Absorbcja promieniowania gamma, Absorpcja promieniowania gamma 4, Politechnika ˙l˙ska
Wahadło matematyczne, WAHADLO Matemat, POLITECHNIKA ˙L˙SKA
Ćwicze1nie4, Politechnika ˙l˙ska w Gliwicach

więcej podobnych podstron