Rynek papierów wartościowych:
Papiery wartościowe
Lokaty bankowe (odsetki)
Nieruchomości (ziemia, budynki)
Waluty obce (stabilna cena, cena w górę)
Złoto + kosztowności (preciosa)
Biznes
Dzieła sztuki
Przyczyny inwestowania (lokowania) w papiery wartościowe:
Zysk w krótkim czasie (spekulacja giełdowa)
Przejęcie kontroli nad firmą (pakiet kontrolny akcji - 50% + 1 akcja)
Cel działania niektórych firm (fundusz powierniczy)
Zmniejszenie ryzyka inwestowania poprzez zróżnicowanie lokat (dywersyfikacja)
Ryzyko związane z inwestycją w papiery wartościowe:
Finansowe
Głównie akcje, w mniejszym stopniu obligacje
Akcjonariusz (współwłaściciel spółki akcyjnej) ryzykuje jedynie do kwoty akcji
Stóp procentowych
Banki ... przykład
10% - oprocentowanie w banku
7% - Skarb Państwa (średnie stopy)
potem bank zmniejsza o 6% więc zwiększy się kurs (cena) obligacji
----------------------------------------
8% bank
10% obligacji
bank zwiększa do 12% więc kurs obligacji zmaleje
---------------------------------------
Ryzyko stóp procentowych polega na zwrotowi oddziaływania zmian bankowych stóp procentowych na kurs (cenę) papierów wartościowych o stałym oprocentowaniu (np. obligacje)
Siły nabywczej pieniądza
Czyli ile można kupić na dany nominał
Cena w górę to siła nabywcza pieniądza maleje
Inflacja - przeciętne ceny rosną (ryzyko te łączy się z inflacją)
--------------------------------------
6,5% obligacje (I roczna)
ceny w górę o 4,0% (inflacja)
6,5% - 4,0% = 2,5%
Pieniądz stracił na wartości bo ceny wzrosły (dotyczy stałych papierów wartościowych)
Inflacja maleje -> dobrze dla konsumentów, źle dla producentów
Ogólnogospodarcze - makroekonomiczne
Wiąże się z występowaniem cykliczności w gospodarce rynkowej.
Na czym polega cykl? ->kilka faz w tej samej kolejności, cykl zatacza koło
Gospodarka rynkowa
Cykl wieloletni
Średniookresowy, czyli koniunkturalny (bo dobra i zła koniunktura występuje)
Recesja
Dlaczego spada? -> bo dużo naprodukowano wcześniej. Teraz producent produkuje mniej więc:
Spada produkcja i zatrudnienie
Wzrasta bezrobocie
Cena maleje -> może wystąpić deflacja (symptom recesji) Dzieje się tak bo towary zalegają w magazynie i się chcę ich producenci pozbyć
Gospodarka „tonie”
Depresja - stabilizacja, uspokojenie złej sytuacji, dno - spadek produkcji
ożywanie (ekspomsja) -> rośnie produkcja, maleje bezrobocie
Gospodarka się poprawia. Pojawia się inflacja. Firmy pracują pełną para więc produkcja przewyższa popyt
Boom -> produkcja nie rośnie, a potem maleje
Co ma cykl do akcji?
Nie warto inwestować gdy recesja
Najlepiej inwestować jak jest depresja
AKCJE - stock
Stock Exchange - giełda papierów
Akcja to papier wartościowy stwierdzający udział jej właściciela w kapitale spółki akcyjnej, uprawniającego jednocześnie do udziału w podziale zysków spółki oraz do podziału majątku spółki w razie jej likwidacji.
Rodzaje wartości akcji:
Nominalna
Czyli tyle ile wypada na jedna akcję
Emisyjna - cena akcji, po której są sprzedawane na rynku pierwotnym
Rynkowa (giełdowa) - jest ustalona na rynku papierów wartościowych, czyli na giełdzie
Rodzaje akcji:
Zwykłe - akcjonariusz ma prawo do dywidendy o zmiennej wartości
Dywidenda zależy od (czynniki) tego czy jest zysk (nie ma - nie ma dywidendy) i jaka część zysku jest przeznaczona między akcjonariuszy
Uprawnienia korporacyjne - akcjonariusz ma współudział w zarządzaniu firmą, ma prawo wyboru: czynne i bierne
Akcje uprzywilejowane
Zwielokrotniona siła głosu (max 5 głosów na 1 akcje)
Dywidenda o stałej wysokości
Pojedyncza akcja uprzywilejowana - jest zysk
Kumulacyjna akcja uprzywilejowana - nie ma zysku, to niedostaje w danym roku ale potem zaległe otrzymuje
Pierwszeństwo przy podziale majątku spółki w razie jej likwidacji
OBLIGACJE - bond
Coupous - odsetki od obligacji
Jest to papier wartościowy, którym emitent potwierdza zaciągnięcie długu w określonej kwocie, zobowiązując się jednocześnie do zwrotu tego długu w z góry określonym terminie, właścicielowi obligacji (każdemu kolejnemu właścicielowi) a także do zapłaty odsetek liczonych od nominalnej kwoty tej pożyczki.
Emitent - sprzedaje je i pożycza za razem
Rodzaje wartości obligacji:
Nominalna - cena za obligację
Rynkowa (giełdowa) - kształtowana na giełdzie
Rodzaje obligacji:
kryterium - charakter dochodu
o stałym oprocentowaniu - znamy odsetki, niezmienne
o zmiennym oprocentowaniu - nie znane odsetki (znana zasada naliczania) zależy od inflacji
z kuponem zerowym - nie otrzymuje się odsetek, dyskontowa zasada - po niżej nominale
ze względu na rodzaj emitenta
Skarb Państwa (państwowe, rządowe, skarbowe)
Komunalne (wspólnota terytorialna) czyli gminne
Firm
ze względu na dodatkowe przywileje (uprawnienia), które daje zakup obligacji:
zamienne - kupno ich upoważnia inwestora do ich zamiany na akcje emitenta
z prawem poboru - kupno ich upoważnia inwestora do dodatkowego zakupu akcji emitenta (cena stała - znana na giełdzie)
cechy wspólne - stałe oprocentowanie, emitentem jest wyłącznie spółka akcyjna
CZEK - cheque
Jest to narzędzie płatności
Sposoby realizacji:
gotówkowe (kasowe)
rozrachunkowe między firmami następuje przeksięgowanie
Rodzaje:
imienne
na okaziciela
WEKSEL - bill of exchange
Narzędzie zabezpieczenia kredytu, przyrzeczenie spłaty kredytu.
Kredyty (kto udziela)
bankowy --> otrzymuje gotówkę
kupiecki (handlowy) - sprzedający kupującemu --> otrzymuje towar
Rodzaje weksli:
prosty (własny, suchy, solaweksel)
ciągliwy (trasowany, trata)
1/2 % skonto - wcześniej spłacony kredyt
Dyskonto weksla - odsprzedaż przed terminem jego wykupu bankowi (remitent odsprzedaje weksel bankowi --> cena banku = cena rynkowa - stopa dyskontowi)
BON SKARBOWY - Bill od treasure
Emitent - Urząd Skarbowy
Cecha wspólna - nominał - 10 000zł
Co różni - okres wykupu
Kupujemy na przetargach