Giełda

Różnią się;

1. Charakter rynku.

GPW - rynek scentralizowany, na określonych zasadach dokonywany jest obrót

CETO - rynek nie scentralizowany, nie ma jednego parkietu jest ich tyle ile możliwych jest połączeń.

GIEŁDA - to ściśle określone miejsce, gdzie znajdują się "ringi"

Pierwowzorem jest NASDA

2. Czas dokonywania obrotu.

GPW - dokonywany jest w ramach sesji giełdowych od 9 ^OO - 16 ^OO od poniedziałku do piątku, na sesji mogą;

• przebywać maklerzy, którzy zostali dopuszczeni do obrotu

• pracownicy giełdy

• członkowie władz giełdy

• goście

CETO - nie ma określonych godzin, czas trwania nie jest wyznaczony może trwać 24 godziny na dobę.

3. Wymagania stawiane emitentom i członkom obrotu firm maklerskich.

GPW - spółki duże, spełniające rygorystyczne wymogi formalno - prawne.

CETO - firmy małe, o średniej wielkości, które posiadają jednak potencjał wzrostowy.

4. System obrotu.

GPW - system kierowany zleceniami, obrót dokonywany jest na podstawie kursów transakcji, które ustalone są na podstawie zleceń napływających na giełdę.

CETO - system kierowany cenami, żadny kurs nie ustala po jakim mam przeprowadzić transakcję, nie ma żadnych odniesień do transakcji.

GIEŁDY.

1. mobilizują kapitał

2. ustalenie najbardziej efektywnej wyceny papierów

3. dokonuje się realizacji kapitału

Giełda Warszawska ma model francuski, zaoferowali pomoc w tworzeniu i edukacji pierwszych maklerów

Wprowadzenie papierów do publicznego obrotu nie oznacza, że trafia na giełdę lecz musi być dopuszczony przez RADĘ GIEŁDY. O ile spełnione są najniższe wymagania;

1. wartość papierów wartościowych nie może być mniejsza niż 4mln. zł.

2. wartość księgowa nie mniejsza niż 4 mln. zł.

3. nieograniczona zbywalność papierów

4. reprezentować papiery muszę tą samą charakterystyką praw i obowiązków

5. emitent ogłosił i upublicznił sprawozdanie finansowe za ostatnie 12 miesięcy.

Musi wpłynąć wniosek emitenta. We wniosku;

1. nazwa emitenta

2. charakter papierów wartościowych

3. wysokość kapitału akcyjnego i stopie rozproszenia

4. przedstawione plany emisyjne przyszłych emitentów

5. informacje o sytuacjach ekonomiczno - finansowych ( płynność )

6. informacje czy emitent dobiegał się kiedykolwiek o dopuszczenie papierów

7. oświadczenie emitenta - że będzie przestrzegał obowiązki informacyjne giełdy

-przygotowanie informacji dotyczące emitenta i papierów wartościowych, rocznym, półrocznym, 3 miesięczne

RADA GIEŁDY ma 6 tygodni na decyzję. Bierze pod uwagę

1. sytuację ekonomiczno - finansową

2. kwalifikację i umiejętności kadry menedżerskiej

3. na ile plany emitenta mają realna szansę powodzenia

4. czy nie będzie negatywnie odbijało się na transakcjach innych uczestników rynku

RG - musi odmową udokumentować, trafia do emitenta w ciągu 1 miesiąca składa go ponownie do RG jeżeli kolejny raz NIE to dopiero po 6 miesiącach może ponownie.

Papiery wartościowe wchodzą na rynek ( po pozytywnej opinii RG )

• regulowany

• podstawowy

• wolny

Władze Giełdy mogą zawiesić notowanie danego papieru;

1. zwróci się emitent z prośbą o zawieszenie obrotu papierów wartościowych

2. decydują władze giełdy uznają, że emitent nie dopełnił obowiązków informacyjnych giełdy

WŁADZE GIEŁDY zawieszają gdy zachodzą określone przypadki;

1. rażące dopuszczenie się uzeansów giełdowych.

2. K.P.W. cofnęła zgodę na obecność papierów wartościowych w publicznym obrocie.

3. Emitent postawiony w stan upadłości.

Walory notowane na Warszawskiej Giełdzie oprócz akcji znajdują się;

1. Obligacje

1. Skarbowe

2. Korporacyjne - przedsiębiorstw

Cena obligacji - jako określony % wartości nominalnej.

2. instrumenty pochodne

1. warrant

2. kontakty terminowe ( kontakty przyszłościowe )

WARRANT - w sensie formalno - prawnym i finansowym jest to nieodwołalne i przymusowe ( obligatoryjne ) zobowiązanie wystawcy warrantu ( emitentem warrantu ) do uregulowania względem posiadacza warrantu pewnej kwoty rozliczeniowej, którą jest;

• w przypadku warrantów kupna - call -jest to dodatnia różnica pomiędzy ceną rynkową instrumentu bazowego na który warrant opiewa a cena wykonania tzn. ceną po której posiadacz warrantu mógłby od jego wystawcy kupić dany instrument bazowy - cena rynkowa - cena wykonania = +

• w przypadku warrantu sprzedaży - put - jest dodatnia różnica pomiędzy ceną wykonania ( ceną po której właściciel warrantu będzie mógł sprzedać dany instrument bazowy wystawcy warrantu ) a ceną rynkową danego instrumentu bazowego - cena wykonania - cena rynkowa= +

Na GPW - warranty typu europejskiego taki warrant którego prawo realizacji , prawo do rozliczenia tej kwoty właściciel warrantu może zrealizować tylko w określonym momencie czasu tj. w dniu wygaśnięcia warrantu.

CETO - warranty typu amerykańskiego domaganie się przez posiadacza wypłaty rozliczeniowej w danym momencie życia warrantu.

Oprócz tego

• warranty subskrypcyjne

• warranty opcyjne

WS - emitentem jest spółka, której akcji dotyczy

WO - wystawcą instytucja finansowa, bank, firma maklerska dotyczą instrumentów bazowych innych podmiotów

Warrant - przykład

BRE - wystawia akcje na akcje ELEKTIRMU

Cena wykonania po której BRE kupi, ale sprzeda akcje

ELE wynosi 13 zł.

Cena za warrant ( premia ) call wynosi 1 zł.

Cena za warrant ( premia ) put wynosi 2 zł.

CALL korzyści

- osiągnie wtedy gdy cena za akcje ukształtuje się na poziomie 14 zł.

np.; cena na rynku 18 zł.

18 - 13 = 5 zł. moja korzyść

ale musimy uwzględnić cenę CALL 1 zł.

czyli 5 zł. - 1 zł. = 4 zł. KORZYŚĆ

Kwotą rozliczeniową przy CALL będzie różnica

Ceną bieżącą - ceną wykonania

18 - 13 - 1 = 4

Warrant typu pull;

Korzyść;

Gdy cena spadnie poniżej 11 zł. ( 13 - 2 )

Cena na rynku 7 zł.

Cena rozliczeniowa; 13 - 7 = 5 zł.

Realna korzyść; 6 - 2 = 4 zł.

• instrumenty finansowe

1. kontakty terminowe - uczestnicy tych transakcji zgłaszają ofertę kupna lub zakupu danego waloru, lecz transakcja nastąpi w terminie późniejszym

Istoty tych transakcji polegają, że obie strony działają spekulacyjnie. Kupujący gra na zwyżkę.

31.03. kupi po cenie X i 30. 06. Rozwiązanie transakcji i od razu sprzedaje je na rynku bieżącym po cenie wyższej ;

Sprzedający gra na zniżkę

- Certyfikaty inwestycyjne - są to papiery wartościowe na okaziciela,

których wystawcą są zamknięte i mieszane fundusze inwestycyjne.

- Fundusze otwarte - wykupu jednostki uczestnictwa dokonuje sam

fundusz.

- Fundusze zamknięte - osoba, która chce się pozbyć jednostek musi je

sprzedać na giełdzie.

• mieszane

Aktywa netto - wartość inwestycji funduszu pomniejszona o koszty zarządzania tym funduszem.

Aktywa netto - liczba jednostek uczestnictwa = wartości 1 jednostki

uczestnictwa.

• PP - prawa poboru - uprawnienie akcjonariusza do objęcia nowej

emisji ( odsprzedane ).

Majątkowe prawo akcjonariusza do pierwokupu akcji w kolejnej emisji akcji. Prawo to akcjonariusz może realizować uczestnicząc w poborze akcji

lub może to prawo odsprzedać na giełdzie.

PDA - prawo do nowych akcji - jest to instrument giełdowy , który stwarza szansę sprzedaży akcji spółki, które zostały dopuszczone do publicznego obrotu, ale nie trafiły jeszcze na giełdę jak również daje możliwość zakupu tych akcji przed momentem pojawienia się tych akcji na giełdzie inwestorom, którym nie udało się kupić publicznej emisji. W momencie gdy akcje danej spółki zostaną dopuszczone przez władze giełdy do obrotu ( akcje te są notowane na giełdzie ) PDA "umiera " jako instrument finansowy.

SYSTEM NOTOWAŃ

1. Zlecenie maklerskie , istota i rodzaje

Podstawą obrotu są zlecenia wystawione przez firmy maklerskie. Tworzone są one przez członków giełdy ( firmę maklerską będącą akcjonariuszem giełdy i dopuszczoną przez władze giełdy ( w Polsce w następującej postaci ; )

1. musi być określona oferta kupna lub sprzedaży

2. zleceniem limitowanym bądź nielimitowanym

3. musi być określony termin złożenia waloru

4. termin ważności

5. dane dotyczące członka giełdy wystawiającego zlecenie maklerskie

Zlecenia mogą być dwojakiego rodzaju;

• limitowanie - w zleceniu podany jest ściśle określony limit ceny, po której dany walor może być kupiony, sprzedany 0przy czym podany w zleceniu zakupu limit ceny określa górną granicę ceny po której to zlecenie może być zrealizowane, oznacza to, że inwestor który wcześniej złożył zlecenie kupi tylko po tej cenie nie wyższej.

W zleceniu sprzedaży - limit ceny określa dolną granicę ceny po której transakcja może być zrealizowana.

• nielimitowane-

MOO - mogą być one składane zarówno w systemie notowań jednolitego kursu dnia oraz systemu notowań ciągłych w obu przypadkach mogą być złożone przed otwarciem notowań, czyli tylko w celu wyznaczenia kursu jednolitego lub kursu otwarcia w notowaniach ciągłych.

MO - zlecenia rynkowe mogą być składane tylko w fazie właściwych notowań ciągłych, ich realizacja musi nastąpić natychmiast po wejściu na giełdę w ten sposób, że jest ono kojarzone z najlepszym zleceniem według ceny oczekujących na realizację po przeciwnej stronie rynku.

Jeżeli wśród zleceń oczekujących po przeciwnej stronie rynku według ceny jest kilka zleceń to wówczas MO kojarzymy z tym które na giełdę wpłynęło jako pierwsze.

Jeżeli MO w wyniku takiej transakcji nie zostanie zrealizowane w całości to niezrealizowana część tego zlecenia staje się zleceniem oczekującym na realizację z limitem ceny ostatniej transakcji. PAMIĘTAJ ! zlecenie MO może zostać przyjęte na giełdę jeżeli wśród zleceń oczekujących na realizację po przeciwnej stronie rynku znajdują się zlecenia limitowane.

MBF - zlecenie do natychmiastowej realizacji. Zlecenia takie mogą być złożone w systemie;

• jednolitego kursu

• systemie notowań ciągłych

Biorą udział w ustaleniu kursu jednolitego lub kursu otwarcia. Zlecenie takie musi być zrealizowane w całości po wejściu na giełdę, jeżeli nie może być to ogłasza się fazę zamrażania w której przewodniczący sesji giełdowej daje prawo maklerom do dokonywania modyfikacji w zleceniach dotychczasowych lub w nowych, aby zapewnić realizację MBF

Wyróżniamy na GW 3 systemy notowań;

• według jednolitego kursu ( fixing ) - charakteryzuje się tym, że ustalony jest kurs jednolity dla danego waloru i wszystkie transakcje są dokonywane po tym kursie.

• Podwójny fixing - dwa razy ustalany jest kurs jednolity

• Pojedynczy fixing - ustalany tylko raz

Walorami które są notowane w podwójnym fixingu są;

• Akcje notowane na rynku równoległym

• Prawo poboru do akcji notowanych w ramach tego systemu

• PDA spółek, które mogą być wprowadzone na rynek równoległy

Pojedynczy fixing;

• papiery o niskiej płynności

1. akcje spółek notowane na rynku wolnym

2. prawa poboru z tych akcji

3. PDA do akcji wprowadzonych na rynek wolny

Zasady ustalania kursu jednolitego; WAŻNA KOLEJNOŚĆ

1. należy, tak ustalić kurs, aby zmaksymalizować wolumen obrotu ( jak najwięcej papierów wartościowych danego emitenta zmieni właściciela )

2. jak ustalić kurs, aby różnica pomiędzy zleceniami kupna i sprzedaży możliwych do realizacji była jak najmniejsza

3. jak ustalić kurs, żeby mieścił się w dopuszczalnym przez giełdę granicach odchyleń od kursu odniesienia i był jak najbliższy kursowi odniesienia

Kursem odniesienia - jest ostatni kurs jednolity, kurs jednolity może odchylać się od kursu odniesienia w podwójnym fixingu +/- 10% dla akcji +/- 5% dla obligacji. Kurs ten za zgodą władz giełdy może od kursu odniesienia nie więcej jednak niż dla akcji 21% dla obligacji 10 %.

W pojedyńczym fixingu kurs jednolity dla akcji +/- 15% , dla obligacji +/-5%

Kurs ten może odchylać się za zgodą władz giełdy:

• dla akcji 26,5 %

• dla obligacji 10%

PODWÓJNY POJEDYŃCZY

AKCJE +/- 10% +/-15%

Może +/-21% +/-26,50%

OBLIGACJE +/-5% +/-5%

Może +/-10% +/-10%

---