Przyimek


Przyimek jest nieodmienną częścią mowy. Jest wyrazem niesamodzielnym, tzn. występuje zawsze w połączeniu z rzeczownikiem lub zaimkiem.

PRZYIMKI Z CELOWNIKIEM (DATIV)

• aus (z, ze środka, z wewnątrz)

• aus dem Haus (z domu)

• bei (u, przy, koło)

• bei ihrer Tante (u swojej ciotki)

• bei der Post (przy poczcie)

• gegenüber (naprzeciwko, w porównaniu, wobec) - przyimek ten używany jest najczęściej w znaczeniu "naprzeciwko" i występuje często po rzeczowniku

• gegenüber dem Bahnhof (naprzeciwko dworca)

• gegenüber dem Vorjahr (wobec / w porównaniu z rokiem ubiegłym)

• mit (z) - celownik z mit jest często odpowiednikiem polskiego narzędnika

• mit meinem Bruder (z moim bratem)

• mit der Straßenbahn (tramwajem)

• mit dem Bleistift (ołówkiem)

• nach (po, do, według)

• nach dem Mittagessen (po obiedzie)

• nach Ungarn / Budapest (na Węgry / do Budapesztu)

• meiner Meinung nach (według mojej opini / moim zdaniem)

• seit (od - w znaczeniu czasowym)

• seit 3 Jahren (od 3 lat)

• von (od, z, o)

• von seinem Vater (od twojego ojca)

• von Paris (z Paryża)

• von dir (o tobie)

• zu (do - osoby, budowli)

• zu ihrer Freundin (do swojej przyjaciółki)

• zum Bahnhof (na dworzec)

Rzadziej występującymi przyimkami w celowniku są:

• ab (od - w odniesieniu do przyszłości)

• ab morgen (od jutra)

• ab dem Dritten Mai (od trzeciego maja)

• außer (oprócz)

• außer dir (oprócz ciebie)

• entgegen (wbrew)

• entgegen seinem Befehl (wbrew jego woli)

• gemäß (zgodnie z)

• gemäß den Vorschriften (zgodnie z przepisami)

• zufolge (według)

• dem Wetterberichr zufolge (według prognozy pogody)

PRZYIMKI Z BIERNIKIEM (AKKUSATIV)

• durch (przez)

• durch den Park (przez park)

• für (dla, za)

• für mich (dla mnie)

• für die Hilfe (za pomoc)

• gegen (przeciwko, około)

• gegen den Krieg (przeciwko wojnie)

• gegen 8 Uhr (około godziny 8)

• ohne (bez)

• ohne mich (beze mnie)

• um (wokół, dookoła, o)

• um den Tisch (wokół stołu)

• um 8 Uhr (o godzinie 8)

• entlang (wzdłuż) - przyimek entlang występuje zazwyczaj po rzeczowniku i wymaga wówczas biernika, natomiast przed rzeczownikiem wymaga dopełniacza

• die Straße entlang (wzdłuz ulicy)

Rzadziej występującymi przyimkami w bierniku są:

• bis (aż, do)

• bis dritten Mai (do trzeciego maja)

• wider (wbrew, przeciwko)

• wider meinen Willen (wbrew mojej woli)

PRZYIMKI Z DOPEŁNIACZEM (GENITIV)

• anstatt / statt (zamiast)

• statt deines Bruders (zamiast twojego brata)

• trotz (mimo)

• trotz des Regens (mimo deszczu)

• während (podczas)

• während des Unterrichts (podczas lekcji)

• wegen (z powodu)

• wegen der Prüfung (z powodu egzaminu)

• Przyimki trotz, während i wegen są używane (przede wszystkim w mowie potocznej) również z celownikiem.

PRZYIMKI Z CELOWNIKIEM LUB BIERNIKIEM
(DATIV ODER AKKUSATIV)

W zależności od pytania wo? (gdzie?) lub wohin? (dokąd?) używamy przyimka z celownikiem lub biernikiem:
>> wo? - celownik (Dativ)
>> wohin? - biernik (Akkusativ)

• an (przy, na, w)

• an der Wand - na ścianie

• an die Wand - na ścianę

• auf (na - poziom)

• auf dem Tisch - na stole

• auf den Tisch - na stół

• in (w - we wnętrzu, do, za)

• in der Wohnung - w mieszkaniu

• in die Wohnung - do mieszkania

• über (nad)

• (die Lampe hängt) über dem Tisch - (lampa wisi) nad stołem

• (der Vater hängt die Lampe) über den Tisch - (ojciec wiesza lampę) nad stołem

• unter (pod, wśród)

• unter dem Tisch - pod stołem

• unter den Tisch - pod stół

• vor (przed)

• vor der Schule - przed szkołą

• vor die Schule - przed szkołę

• hinter (za)

• hinter dem Tisch - za stołem

• hinter den Tisch - za stół

• neben (obok)

• (das Messer liegt) neben der Gabel - (nóż leży) obok widelca

• (ich lege das Messer) neben die Gabel - (kładę nóż) obok widelca

• zwischen (między)

• (das Kind sitzt) zwischen dem Vater und der Mutter - (dziecko siedzi) między ojcem i matką

• (das Kind setzt sich) zwischen den Vater und die Mutter - (dziecko siada) między ojcem i matką

PODSUMOWANIE

G	anstatt / statt, trotz, während, wegen, aufgrund, anlässlich, außerhalb, betreffs, hinsichtlich, infolge, innerhalb, seitens, zugunsten
D	aus, bei, gegenüber, mit, nach, seit, von, zu, ab, außer, entgegen, gemäß, zufolge
A	durch, für, gegen, ohne, um, entlang, bis, wider
D/A	an, auf, in, über, unter, vor, hinter, neben, zwischen

---