NARKOMANIA z greckiego „narke”- odurzenie „mania” szlaeństwo

Grupy środków odurzających:

1. uspokajające ( relanium, opium, pochdne maku, morfina, śr. Syntetyczne barbiturany)

2. pobudzające (amfetamina, kokaina, ekstazy )

3. halucynogenne (pochodne konopi, LSD, meskalina, grzybki, bieluń, )

4. wziewne (kleje, rozpuszczalniki, farby)

Fazy uzależnienia:

• wstępna

• ostrzegawcza

• krytyczna

• chroniczna

Leczenie narkomani wg. ADRR:

1. ambulatoryjna - pomoc

2. detoksykacyjna - usuwanie szkodliwych substancji z organizmu

3. rehabilitacja - zmiany psychiki , nauczanie życia bez narkotyków

4. readaptacyjna -powrót do normalnego życia w społeczeństwie

Przyczyny używania narkotyków:

• ciekawość

• ucieczka przed problemami

• namowa kolegów

• przyjemność

• aby dać sobie rade z cierpieniem obecnym w ich życiu

Środki odurzające- każda substancja pochodzenia naturalnego bądź syntetycznego, działająca na ośrodkowy system nerwowy wywołująca okresowe lub trwałe zmiany w reakcjach psychicznych i fizycznych.

Wzrost tolerancji organizmu- konieczność przyjmowani coraz większych dawek dla uzyskania tych samych efektów co na początku. Tolerancja wzrasta czasami tak wysoko , że narkoman może przyjmować dawki dzienne przewyższające kilkakrotnie dawki śmiertelne. Jeżeli zażywanie narkotyków doprowadza do powstania tolerancji nie tylko w stosunku do tego narkotyku lecz również do pokrewnego- wówczas mamy do czynienia z „tolerancja krzyżową”

Uzależnienie psychiczne- to stan przymusowego , okresowego lub ciągłego używania środka narkotycznego. Przymus ten jest tak silny, że bez przyjęcia tego środka jednostka nie jest w stanie podjąć normalnego działania. Doznaje bardzo przykrych przeżyć psychicznych a w stanach zaawansowanych- również zaburzeń somatycznych.

Uzależnienie fizyczne- jest ono rezultatem włączenia się zażywanego środka w cykl fizjologicznych przemian tkankowych organizmu. Zażywanie coraz większych ilości środków narkotycznych powoduje przyzwyczajenie komórkowe. W przypadku zależności fizycznej nawet krótkotrwały brak narkotyku wywołuje bardzo poważne zaburzenia w komórkowych procesach biochemicznych, a przede wszystkim zaburzenia psychiczne.

Głód narkotyczny- krótkotrwały brak narkotyku wywołuje bardzo poważne zaburzenia w komórkowych procesach biochemicznych, a przede wszystkim zaburzeń psychicznych.

Uzależnienie społeczne- dotyczy młodzieżowych grup subkulturowych (wspólne używanie środków odurzających) , silne uzależnienie jednostki od grupy, respektowanie panujących w niej norm, systemu wartości, obyczajów,

KONSEKWENCJE NARKOMANII

1. następstwa zdrowotne- zależą od indywidualnych cech osoby zażywającej, rodzaju narkotyku, sposobu jego stosowania

2. następstwa ogólnospołeczne- obniżenie wartości moralnych jednostki, zanik ambicji, zasad i norm społ., jednostka staje się egocentryczne, wykształca się w niej nowy mechanizm obronny, którym jest okłamywanie., cała aktywność skierowana jest na zdobycie środka narkotycznego, następuje odsunięcie się od społeczeństwa, w miarę uzależnienia zaburzeniu ulęgają jej otocznie zwłaszcza najbliższe.

3. następstwa kryminogenne- są związane z ogromna potrzeba zdobycia środków narkotycznych, w fazie „głodu” narkoman jest w stanie zrobić wszystko, nielegalna produkcja, kradzieże, rozboje, przemyt i nielegalny handel.

PRZYCZYNY NARKOMANI

• niski status społeczny

• zaburzenia wzajemnych relacji między rodzicami oraz między rodzicami a dzieckiem

• atmosfera wychowawcza pozbawiona ciepła, a często nasycona niechęcią i wrogością.

• Rodziny w których szerzy się alkoholizm, przestępczość

• Patologie występujące w rodzinie (dysfunkcjonalność rodziny, alkoholizm, rodziny rozbite, niski status społ.)

• Zaburzenia więzi emocjonalnej między rodzicami a dziećmi [3 rodzaje więzi -prawidłowa, zaburzona, negatywna]

• Niewłaściwe postawy rodzicielskie

TERAPIA NARKOMANÓW

• system środków i metod zmierzających do zapobiegania i zwalczania narkomanii określa ustawa z 31.01.1985 roku (dopuszcza przymus i rehabilitację osób uzależnionych, które nie ukończyły 18 lat)

ETAPY LECZENIA NARKOMANII

• w pierwszej fazie uzależnienia rodzice zazwyczaj sadzą , że sprawę można zatuszować.

• Przed przystąpieniem do leczenia uzależnionego należy stwierdzić jakiego typu leczenia potrzebuje osoba uzależniona

• Należy uwzględnić jakie środki zażywał , z jaka częstotliwością, w jaki sposób, jaka jest wielkość dawek

ETAP PSYCHOTERAPII INDYWIDUALNEJ- ukierunkowany jest na wnikliwą diagnozę cech osobowości pacjenta. Celem tej diagnozy jest osiągnięcie przez chorego wglądu w samego siebie i rekonstrukcji dotychczasowych zachowań poprzez samoocenę i samorealizację.

ETAP READAPTACJI SPOŁECZNEJ- głównym celem jest doprowadzenie jednostki do stanu przystosowania społecznego, najtrudniejszy moment terapii dla pacjentów jest praca fizyczna i nauka która jest podstawowym elementem terapii tego okresu- stanowią powrót do czynności wykonywanych w przeszłości.

ZASADNICZY CEL TERAPII -budowa konstruktywnego, społecznie akceptowanego systemu wartości, który byłby w stanie wyznaczyć życiowe cele i zainteresowania, kształcenie umiejętności , służących zwiększeniu samodzielności i zaspokojeniu własnych potrzeb.

MOTYWY PODEJMOWANIA LECZENIA

• mimo , że dopuszcza się przymus leczenia nieletnich i tych którzy weszli w konflikt z prawem, to jednak w Polsce przyjęta jest zasada dobrowolności leczenia narkomani

• skutecznie można pomagać tylko temu, kto z własnej woli i przekonania podejmuje decyzję o zachowaniu abstynencji i dobrowolnie chce się odtruć, następnie chce rozpocząć terapię w ośrodku rehabilitacyjno- terapeutycznym.

PRZYCZYNY REZYGNACJI Z LECZENIA

• nieumiejętność poddania się rygorowi ośrodka

• zażywanie narkotyków w ośrodkach będące powodem opuszczenia owego miejsca

• brak motywacji wynikającej z wiary w możliwość wyleczenia

• -obawa , lęk przed powrotem do środowiska (obawa przed odrzuceniem, brakiem wsparcie)

PROFILAKTYKA- jest bardziej skuteczna od leczenia , jest to proces , który wspiera rozwój pełnego zdrowia przez umożliwienie ludziom uzyskania pomocy niezbędnej im do pokonywania trudności życiowych oraz uzyskania zadowolenia i satysfakcji z życia. Wg. Kotańskiego - zmniejszanie dostępu do narkotyków, działania edukacyjne wobec rodziców, uczniów, nauczycieli, wyparcie mody na narkomanię przez modę na „monarowca” -osobę pomagającą uzależnionym.

PROFILAKTYKA I stopnia - podstawowa

• polega na propagowaniu zdrowego stylu życia i powstrzymywaniu ludzi przed używaniem narkotyków

• dotyczy osób, które jeszcze nie miały kontaktu ze środkami odurzającymi i dlatego powinna być prowadzona w ramach edukacji już od najmłodszego okresu życia.

PROFILAKTYKA II stopnia

• dotyczy tych osób , które mieszczą się w kręgu wysokiego ryzyka, gdzie jedną z norm lub rytuałem jest używanie środków odurzających.

• Ma na celu zachęcenie ludzi do zmiany już istniejących, szkodliwych dla zdrowia zachowań i powrót do zdrowego stylu życia

• Jej zadaniem jest zwrócenie uwagi na to, że właśnie teraz jest odpowiednia pora na zrezygnowanie z brania narkotyków, zanim popadnie się w nałóg.

PROFILAKTYKA III stopnia

• skoncentrowana jest na tych działaniach, które swoim zasięgiem obejmują osoby uzależnione od narkotyków

• jej celem jest ratowanie uzależnionych przed śmiercią, nawet w sytuacji , gdy nałóg doprowadzi do wyniszczenia organizmu jak również likwidowanie zahamowań osób uzależnionych przed podjęciem decyzji o leczeniu.

• Pomoc osobom wyleczonym, aby nie powróciły do używania środków odurzających.

5 PROGRAMÓW ZAPOBIEGANIA UZALEZNIENIOM

1. podejście skoncentrowane na samej substancji- ludzie potrzebują informacji o środkach odurzających

2. podejście zorientowane na osobę i wspieranie rozwoju dzieci i młodzieży- jednostka dobrze przystosowana i radząca sobie z trudnościami łatwiej będzie zdolna do podejmowania racjonalnych decyzji

3. podejście zorientowane na sytuację wyboru- informacje o środkach uzależniających, samym uzależnieniu powinny odbywać się w kontekście konkretnych sytuacji wyboru, kiedy młodzi ludzie podejmują decyzję w sprawie rozpoczęcia próbowania narkotyków

4. podejście zorientowane na kontekst kulturowy uzależnień- oprócz informacji o środkach uzależniających młodzi ludzie potrzebują wiedzy o uwarunkowaniach środowiskowych, społecznych i ekonomicznych.

5. podejście zorientowane na zdrowie- efektywna forma profilaktyki jest uczeniem dzieci myślenia w perspektywie zdrowego życia, dobrego funkcjonowania w sferze fizycznej, psychicznej i społecznej.

---