"Tworczosc Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Jana Kasprowicza i Leopolda Staffa." "Tw�rczo�� Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Jana Kasprowicza i Leopolda Staffa." Tw�rczo�� Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Jana Kasprowicza, Leopolda Staffa przypada na okres M�odej Polski. Tworz� oni utwory zar�wno typowe, jak i nietypowe dla swojej epoki. Kazimierz Przerwa-Tetmajer w swojej tw�rczo�ci przedstawia dekadenckie nastroje. Skrajny pesymizm, brak wiary w sens �ycia i jakiegokolwiek dzia�ania, te cechy mo�emy �atwo dostrzec w tw�rczo�ci tego poety schy�ku XIX i pocz�tku XX wieku. Jednym z najwa�niejszych wierszy Kazimierza Przerwy-Tetmajera jest "Koniec wieku XIX". Utw�r ten jest manifestem pokolenia modernist�w. Przedstawia on sylwetk� cz�owieka - dekadenty, kt�ry jest bezsilny wobec nieszcz��. O pesymizmie utworu �wiadczy fragment "...Ale czy� mr�wka wrzucona na szyny mo�e walczy� z poci�giem nadchodz�cym w p�dzie?" Wed�ug Tetmajera dotychczasowe idee �yciowe okaza�y si� bezwarto�ciowe. Przyk�adem kryzysu wcze�niejszych ideii jest wiersz "Nie wierz� w nic", b�d�cy deklaracj� samego poety, kt�ry "... nie wierzy w nic, nie pragnie niczego na �wiecie, ma wstr�t do wszelkich czyn�w i drwi z wszelkich zapa��w". Poeta szuka sposob�w oderwania si� od beznadziejnej rzeczywisto�ci poprzez sztuk�, natur�, nirwan� i mi�o��. "Evviva l'arte" zawiera akcenty krytyki pod adresem spo�ecze�stwa, w kt�rym pogo� za dobrobytem i za pieni�dzem przes�ania ludzkie potrzeby. W takim �wiecie artysta przymiera g�odem, a jego �ycie jest "spluni�cia warte". "Nirwana" oznacza stan, kt�ry nast�puje po zupe�nym wyzbyciu si� woli �ycia. Takie uczucia Kazimierz Przerwa-Tetmajer wyra�a w �"Hymnie do Nirwany". Jest to modlitwa b�agalna o stan bezczucia, kt�ry ma oderwa� poet� od ziemskiego z�a, powszechnej miernoty od konieczno�ci my�lenia i patrzenia na �wiat, w kt�rym "ludzka pod�o�� ka�em w �renice bryzga". Kolejn� rzecz�, kt�ra pozwala�a poecie oderwa� si� od rzeczywisto�ci by�a przyroda, zw�aszcza g�rska. Tetmajer du�o czasu sp�dza� w g�rach. �"Melodia mgie� nocnych" opisuje mg��. Poeta przedstawia j� za pomoc� wyraz�w d�wi�kona�ladowczych. �rodki artystyczne oddzia�ywuj� na wszystkie zmys�y. Jest to synteza sztuki, kt�ra jest typowa dla impresjonizmu. Natomiast tw�rczo�� Jana �Kasprowicza mo�na podzieli� na kilka etap�w. W pierwszym okresie swojej tw�rczo�ci poeta mniejsz� uwag� zwraca na dekadentyzm. Powstaje cykl sonet�w "Z cha�upy". Kasprowicz przedstawia w nim �ycie codzienne i moralne wsi oraz jej bogactwo obyczajowe. To by�o czym� nowym w polskiej poezji. Kasprowicz opisuj�c problemy prezentuje si� jako poeta spo�eczny, kt�ry krytykuje konflikty wsi, tworzy utwory o tre�ci moralizatorskiej. �Programem ideowym poety jest wyzwolenie spo�eczne ludu i wyzwolenie narodowe ca�ego narodu. W pierwszym okresie tw�rczo�ci Kasprowicz nie jest typowym rzedstawicielem epoki, gdy� zaanga�owa� si� w �ycie spo�eczne, nie przestrzega� hase� "nagiej duszy" i "sztuka dla sztuki: i pisa� utwory realistyczne. W drugim okresie tw�rczo�ci Jana Kasprowicza przenikaj� typowe tendencje epoki, takie jak: pesymizm, opis impresjonistyczny dekadentyzm, synteza sztuki, has�o nagiej duszy, czy symbolizm. Powstaje cykl sonet�w "Krzak dzikiej r�y", kt�re otwieraj� drugi okres tw�rczo�ci poety. Utwory te zawieraj� katastroficzn� wizj� �wiata i refleksje nad sensem istnienia. Katastrofizm Kasprowicza to przekonanie o tym, �e �wiat zmierza do tragicznego ko�ca. Taki nastr�j przedstawiaj� sonety "Krzak dzikiej r�y". Jest to nowy typ sonetu, gdy� wyst�puje tam opis krajobrazu, a refleksja jest zawarta w symbolu. Trzeci okres tw�rczo�ci Jana Kasprowicza jest to jak gdyby okres pogodzenia si� z losem. W utworach panuje nastr�j pogodny, spokojny, melancholiczny. Powstaje "Ksi�ga ubogich". Tw�rczo�� Leopolda Staffa r�wnie� mo�na podzieli� na etapy. Pierwsza cz�� d�ugiej tw�rczo�ci tego poety przypada na okres modernizmu. Ju� same daty urodzin i �mierci (1878 - 1957) pokazuj� nam dlaczego poeta by� nazwany "poet� trzech pokole�". Ten m�odopolski okres by� bardzo zr�nicowany. Staff w swojej tw�rczo�ci stara� si� opisywa� z�o�ono�� �wiata. Jego poezja jest bardzo z�o�ona i oryginalna. Widzia� i opisywa� �ycie ludzkie w r�norodnych jego przejawach: w walce i pracy, w odpoczynku i cierpieniu, a tak�e w rado�ci i pi�knie. W tw�rczo�ci tego artysty odbi�y si� zmiany wsp�czesnych mu poetyckich pr�d�w. W poezji Staffa odnajdujemy zar�wno nurt dekadencki jak i w okresie p�niejszym tendencje klasycyzmu. Jednak�e jego poezja stara�a si� unika� ho�dowania przelotnej modzie. Staff debiutowa� w roku 1901 tomikiem poezji "Sny o pot�dze". Najbardziej znanym wierszem z tego cyklu jest "Kowal". Jest to utw�r o walce i nadziei. Wyra�a konieczno�� pracy nad sob�. Wierszem tym Staff przeciwstawi� si� m�odopolskiemu dekadentyzmowi i pesymizmowi. Celem dzia�ania cz�owieka powinno by� osi�gni�cie wewn�trznej harmonii. Wyrazem braku wiary w rado�� �ycia jest wiersz "Deszcz jesienny". Jest to utw�r nastrojowy, symboliczny i przygn�biaj�cy. W tw�rczo�ci Staffa mo�na odnale�� nastroje typowe dla �wczesnej mody - poezji modernistycznej. S� nimi melancholijno��, smutek i pesymizm. W wierszu "Przed�piew" nast�puje odwr�t od dekadentyzmu. W tw�rczo�ci Staffa nast�puje przej�cie ku poezji ostro�nego optymizmu, pogodzenia si� z �yciem. Wiersz ten jest przyk�adem zmian poezji m�odopolskiej w poezj� klasycyzmu. W utworze tym odnajdujemy postaw� ludzi odrodzenia i my�l m�drego humanisty. Staff stworzy� model cz�owieka dobrego i pogodnego, kt�ry ze zrozumieniem i spokojem przyjmuje zar�wno szcz�cie jak i zsy�ane przez los cierpienie, np. w wierszu "Ga��� kwitn�ca". Twierdzi, �e samo d��enie do realizacji celu jest szcz�ciem. �eby by� szcz�liwym trzeba ci�gle d��y� do jakiego� celu. Tomasz Tradzio