plik


ÿþABC prawa urlopowego Chcc ustali prawo pracownika do urlopu, jego wymiar, sposób planowania, udzielania i korzystania z urlopu, tak\e zasady wynagradzania za urlop, trzeba sign do tzw. prawa urlopowego. Na regulacje prawa urlopowego skBadaj si przepisy: " art. 152-174 K.p. oraz " rozporzdzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegóBowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypBacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieni\nego za urlop (Dz. U. nr 2, poz. 14 z pózn. zm.), zwanego rozporzdzeniem urlopowym. 1. Co wpBywa na liczb dni urlopu? Wymiar urlopu wypoczynkowego jest to liczba pBatnych dni wolnych od pracy, z których pracownik mo\e skorzysta w danym roku kalendarzowym. Liczba ta zale\y od ogólnego sta\u urlopowego danej osoby. Sta\ urlopowy obejmuje: " okresy zatrudnienia, czyli pozostawania w pracowniczym stosunku pracy, " okresy nauki, " inne okresy podlegajce zaliczeniu na podstawie przepisów szczególnych, takie jak okres pobierania zasiBku albo stypendium dla bezrobotnych, czynnej sBu\by wojskowej albo pracy na roli. Do okresu pracy, od którego zale\y nabycie prawa do urlopu i jego wymiar, wlicza si wszystkie poprzednie okresy zatrudnienia, bez wzgldu na sposób ustania stosunku pracy i przerwy midzy tymi okresami. Do okresu pracy, od którego zale\y tylko wymiar urlopu wypoczynkowego, wlicza si z tytuBu ukoDczenia: " zasadniczej lub innej równorzdnej szkoBy zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie wicej jednak ni\ 3 lata, " [redniej szkoBy zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie wicej jednak ni\ 5 lat, " [redniej szkoBy zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzdnych) szkóB zawodowych - 5 lat, " [redniej szkoBy ogólnoksztaBccej - 4 lata, " szkoBy policealnej - 6 lat, " szkoBy wy\szej - 8 lat. Okresy nauki nie podlegaj sumowaniu a zaliczeniu podlega okres ostatniej ukoDczonej szkoBy, potwierdzony [wiadectwem lub dyplomem. Je[li pracownik pobieraB nauk w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zale\y wymiar urlopu, wlicza si bdz okres zatrudnienia, w którym byBa pobierana nauka, bdz okres nauki, zale\nie od tego co jest dla niego korzystniejsze. Aktualnie obowizuj dwa wymiary urlopu: " 20 dni - je\eli pracownik ma sta\ urlopowy krótszy ni\ 10 lat, " 26 dni - je\eli pracownik legitymuje si co najmniej 10-letnim sta\em. PrzykBad: Pracownik w dniu 1 lutego 2002 r. podjB pierwsz prac. LegitymowaB si wówczas [wiadectwem ukoDczenia liceum ogólnoksztaBccego i jednocze[nie studiowaB. W dniu 22 czerwca 2006 r. ukoDczyB studia wy\sze. Czy wobec ukoDczenia szkoBy wy\szej pracownik jest uprawniony do urlopu w najwy\szym wymiarze? Pracownikowi przysBuguje 20 dni urlopu. W podanych okoliczno[ciach korzystniejsze dla pracownika jest wliczanie do sta\u pracy wpBywajcego na wymiar jego urlopu okresu zatrudnienia, w którym równolegle byBa pobierana nauka. Uwzgldniajc 4 lata szkoBy (liceum) oraz 4 lata pracy, 8-letni ogóBem sta\ pracownik osignB w dniu 31 stycznia 2006 r. Natomiast zaliczenie 8 lat z tytuBu ukoDczenia szkoBy wy\szej mogBo nastpi dopiero z dniem 22 czerwca 2006 r., czyli prawie 5 miesicy pózniej. Pracownik osignie 10-letni okres zatrudnienia uprawniajcy do 26 dni urlopu z dniem 31 stycznia 2008 r. PrzykBad: Zatrudnili[my pracownika, który legitymuje si [rednim wyksztaBceniem technicznym oraz okresem zatrudnienia wynoszcym w sumie 7 lat. Zatrudnienie to ustaBo w 2002 r. wskutek rozwizania umowy o prac bez wypowiedzenia z winy pracownika. Czy okres zatrudnienia podlega wliczeniu do sta\u urlopowego? Tak. Sposób rozwizania umowy o prac nie ma znaczenia. Sta\ urlopowy pracownika wynosi ogóBem 12 lat (5 lat szkoBy + 7 lat pracy). 2. Nabycie prawa do pierwszego urlopu w \yciu zawodowym pracownika W roku kalendarzowym, w którym pracownik podejmuje prac po raz pierwszy, nabywa prawo do urlopu z upBywem ka\dego miesica pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysBugujcego mu po przepracowaniu roku. Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w ka\dym nastpnym roku kalendarzowym, o ile nadal pozostaje w zatrudnieniu. PrzykBad: Zatrudniamy od 1 czerwca 2006 r. absolwenta szkoBy wy\szej, który odbywaB wcze[niej 12-miesiczny sta\ i otrzymywaB z tego tytuBu stypendium. Jak udziela temu pracownikowi pierwszego urlopu? Pracownik legitymujcy si 9-letnim sta\em urlopowym (8 lat szkoBy wy\szej + 12 miesicy pobierania stypendium) po przepracowaniu 1 miesica nabyB prawo do urlopu w wymiarze 2,16 dnia (1/12 z 26 dni, czyli wymiaru urlopu przysBugujcego mu po przepracowaniu roku - po osigniciu w sumie 10-letniego sta\u urlopowego). Wa\ne: W roku podjcia pierwszej pracy urlop nabywany jest sukcesywnie za ka\dy przepracowany miesic. Wymiar tego urlopu nie podlega zaokrgleniu. W praktyce pracodawcy udzielaj tego urlopu po przepracowaniu przez pracownika kilku miesicy, sumujc wymiary z ka\dego miesica. PrzykBad: Ile dni urlopu nale\y udzieli pracownikowi, który podjB prac od 1 maja 2006 r. i przepracowaB tylko ten jeden miesic, a jest absolwentem szkoBy policealnej? Pracownik z dniem 31 maja 2006 r. nabyB prawo do 1,66(66...) dnia urlopu (1/12 x 20 dni). W przeliczeniu daje to 13 godzin i 17 minut urlopu. Poniewa\ urlop nie mógB by wykorzystany w naturze pracodawca wypBaci ekwiwalent. PrzykBad: Pracownik posiadajcy sta\ urlopowy uprawniajcy go do urlopu w ni\szym wymiarze przepracowaB do tej pory (w pierwszym roku zatrudnienia) 4 miesice. Czy pracodawca mo\e udzieli mu 7 dni urlopu? Pracownik nabyB prawo do 6,64 dnia urlopu (4 x 1,66 dnia). Nie ma przeszkód, aby pracodawca udzieliB peBnych dni urlopu wypoczynkowego. 3. Uprawnienia urlopowe pracownika zatrudnionego na cz[ etatu Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego na cz[ etatu ustala si proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika, biorc za podstaw wymiar urlopu wynikajcy z ogólnego sta\u urlopowego (20 albo 26 dni). Je[li z obliczeD wyniknie niepeBny dzieD urlopu, to podlega on zaokrgleniu w gór do peBnego dnia. PrzykBad: Zatrudniamy na 2/3 etatu pracownika z 8-letnim sta\em pracy. Ile dni urlopu mu przysBuguje? Pracownik jest uprawniony do 14 dni urlopu (2/3 x 20 dni = 13,33 dnia, po zaokrgleniu 14 dni). PrzykBad: Zatrudniamy pracowników z ponad 10-letnim sta\em pracy na 1/3 i 1/4 etatu. Ile dni urlopu przysBuguje tym pracownikom? Pracownicy maj prawo do urlopu w wymiarze: " 7 dni - zatrudniony na 1/4 etatu (1/4 x 26 dni = 6,5 dnia, po zaokrgleniu 7 dni), " 9 dni - zatrudniony na 1/3 etatu (1/3 x 26 dni = 8,66 dnia, po zaokrgleniu 9 dni). 4. Wykorzystywanie urlopu wypoczynkowego Wszystkim pracownikom, bez wzgldu na wymiar ich czasu pracy, urlop wypoczynkowy jest udzielany wyBcznie na te dni, które s dla nich dniami pracy. Dodajmy, \e urlopu nale\y udzieli w wymiarze tylu godzin, ile w danym dniu pracownik powinien przepracowa, zgodnie z obowizujcym go rozkBadem czasu pracy. W praktyce ustalone na dany rok wymiary urlopów s przeliczane na godziny, przy czym jeden dzieD urlopu (obliczeniowego) odpowiada 8 godzinom pracy. Przeliczona w ten sposób godzinowa pula urlopowa pracowników wynosi w przypadku uprawnionego: " do 20 dni urlopu - 160 godzin (20 dni x 8 godz.), " do 26 dni urlopu - 208 godzin (26 dni x 8 godz.). PrzykBad: Jak udzieli urlopu pracownikowi zatrudnionemu na 1/4 etatu, który ma w 2006 r. prawo do 7 dni urlopu i wykonuje swoje obowizki przez 2 godziny dziennie? Godzinowa pula urlopowa tego pracownika wynosi 56 godzin (7 dni x 8 godz.). Udzielenie urlopu na faktyczne dni pracy oznacza skorzystanie przez niepeBnoetatowego pracownika z 28 realnych dni wolnych od pracy (56 godz. : 2 godz.). PrzykBad: Pracownik zatrudniony w systemie równowa\nego czasu pracy, uprawniony z tytuBu sta\u pracy do 26 dni urlopu, wystpiB po raz pierwszy w tym roku o urlop wypoczynkowy na okres od 3 do 8 czerwca 2006 r. Zgodnie z harmonogramem miaB w tym czasie [wiadczy prac w dniach: 3, 5, 6 czerwca przez 12 godzin i 8 czerwca przez 4 godziny. Jak udzieli urlopu temu pracownikowi oraz ile dni urlopu pozostanie mu jeszcze do wykorzystania? Pracodawca powinien udzieli urlopu tylko na wskazane w harmonogramie dni pracy danego pracownika (3 dni x 12 godz.) + (1 dzieD x 4 godz.), co oznacza wykorzystanie w podanym okresie ogóBem 40 godzin urlopu. Pracownikowi zostanie do wykorzystania 168 godzin urlopu, co wynika z wyliczenia: " pula urlopowa pracownika na 2006 r.: 26 dni x 8 godz. = 208 godz., " urlop pozostaBy do wykorzystania w 2006 r.: 208 godz. - 40 godz. = 168 godz. PrzykBad: Ile dni urlopu wypoczynkowego przysBuguje pracownikowi zatrudnionemu na 1/2 etatu, który swoje obowizki zawodowe wykonuje codziennie po 4 godziny? W zale\no[ci od sta\u urlopowego urlop wyniesie albo 10 dni (przy sta\u krótszym ni\ 10 lat: 1/2 x 20 dni) albo 13 dni (przy sta\u co najmniej 10- letnim: 1/2 x 26 dni). Liczb nale\nych dni urlopu mno\ymy przez 8 godzin, co daje odpowiednio do wykorzystania 80 godzin (10 dni x 8 godz.) albo 104 godziny (13 dni x 8 godz.) urlopu. Je\eli pracownik [wiadczy prac po 4 godziny dziennie, to jego urlop bdzie trwaB odpowiednio 20 dni (80 godz. : 4 godz.) albo 26 dni (104 godz. : 4 godz.), czyli bdzie odpowiadaB wymiarowi nale\nego mu urlopu. 5. Sposób ustalania terminu urlopu Urlopy powinny by udzielane i wykorzystywane zgodnie z planem urlopów. Wa\ne: Plan urlopów ustala samodzielnie pracodawca i podaje do wiadomo[ci pracowników w sposób u niego przyjty (np. poczt elektroniczn lub przez wywieszenie informacji na tablicy ogBoszeD). Planujc urlopy pracodawca powinien wzi pod uwag wnioski pracowników i konieczno[ zapewnienia normalnej pracy w zakBadzie. W planie urlopów uwzgldniane s zarówno te urlopy, do których pracownicy nabyli ju\ prawo jak i te, do których prawo nabd w trakcie okresu, na który ten plan jest sporzdzany, a wic: " urlopy zalegBe , niewykorzystane z ró\nych przyczyn w poprzednim roku (powinny by wykorzystane w I kwartale danego roku), " urlopy kolejne , do których pracownicy nabywaj prawo 1 stycznia ka\dego roku, " urlopy uzupeBniajce, do których pracownicy nabd prawo w cigu roku, a wynikajce z ogólnego sta\u pracy i wyksztaBcenia, " urlopy dodatkowe przysBugujce niektórym pracownikom na podstawie przepisów szczególnych. Pracodawca nie ustala planu urlopów, je\eli zakBadowa organizacja zwizkowa wyraziBa na to zgod. Tak\e pracodawca, u którego nie dziaBa organizacja zwizkowa, mo\e nie tworzy planu urlopów. Wówczas termin udzielenia urlopu pracodawca ustala po porozumieniu z pracownikiem, biorc pod uwag jego sugestie oraz potrzeb niezakBóconej pracy zakBadu. PrzykBad: DziaBajca u pracodawcy organizacja zwizkowa nie zgodziBa si na odstpienie od tworzenia planów urlopów. Ponadto zwróciBa si do pracodawcy z \daniem, aby uzgodniB z ni plan urlopów na rok 2006. Czy pracodawca ma taki obowizek? [danie organizacji zwizkowej jest pozbawione podstaw prawnych. Pracodawca ma prawo do samodzielnego sporzdzenia planu urlopów i podania go do wiadomo[ci pracownikom. Wa\ne: Plan urlopów albo uzgodnienie przez strony (pracodawc i pracownika) terminu udzielenia urlopu nie obejmuje 4 dni urlopu na \danie. W praktyce plan nie dotyczy tak\e urlopu w pierwszym roku pracy nabywanego sukcesywnie za ka\dy przepracowany miesic. 6. PodziaB urlopu na cz[ci Jest zasad, \e urlop wypoczynkowy powinien by nieprzerwany, czyli udzielony w peBnym przysBugujcym danemu pracownikowi wymiarze 20 albo 26 dni; a pracownikowi niepeBnoetatowemu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. Od tej reguBy s odstpstwa, z których najwa\niejsze dotyczy urlopu w pierwszym roku zatrudnienia. Pracownik podejmujcy prac po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjB prac, uzyskuje prawo do urlopu z upBywem ka\dego miesica pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysBugujcego mu po przepracowaniu roku. Obowizujcy sposób nabywania prawa do pierwszego urlopu pozwala na jego rozdrobnienie, w zale\no[ci od momentu podjcia pierwszego zatrudnienia w roku kalendarzowym, nawet na kilkana[cie uBamkowych cz[ci. PrzykBad: Pracownica legitymujca si [rednim wyksztaBceniem podjBa pierwsz prac zawodow w poBowie lutego 2006 r. Jak mo\e wykorzystywa urlop za bie\cy rok? Je[li zatrudnienie bdzie trwaBo do koDca 2006 r., to z ka\dym miesicem pracy (dziesiciokrotnie) pracownica nabdzie prawo do 1/12 z przysBugujcego jej wymiaru urlopu za ka\dy miesic pracy i jak powszechnie si przyjmuje mo\e z tego urlopu sukcesywnie korzysta. W praktyce bdzie uprawniona do 1,66 dnia urlopu za ka\dy miesic zatrudnienia. PodziaBowi mo\e ulec jedynie "kolejny urlop" nabywany w ka\dym nastpnym roku kalendarzowym. Ten podziaB jest mo\liwy, jednak tylko na wniosek pracownika. Je[li pracownik wystpi o podziaB urlopu, to co najmniej jedna cz[ wypoczynku powinna trwa nieprzerwanie nie mniej ni\ 14 kolejnych dni kalendarzowych. W tych 14 dniach liczba dni urlopu mo\e by mniejsza, jednak wypoczynek powinien trwa dwa tygodnie. Wniosek o podziaB urlopu mo\e zosta zBo\ony w dowolnej formie przed rozpoczciem urlopu, przy czym dla celów dowodowych wskazana jest forma pisemna. Wniosek nie wymaga uzasadnienia i nie jest wi\cy dla pracodawcy. Wa\ne: Pracodawca nie jest uprawniony do planowania urlopu w cz[ciach bez stosownego wniosku pracownika. W zakBadach pracy wnioski o podziaB urlopu s zwykle skBadane na etapie planowania urlopów. PrzykBad wniosku w tej sprawie prezentujemy poni\ej. Jan Nowak SBubice, 30 grudnia 2005 r. Inspektor ds. kontroli wewntrznej Przedsibiorstwo UsBug Transportowych ul. Nadbrze\na 1 69-100 SBubice Wniosek o podziaB urlopu Niniejszym wnosz o udzielenie mi w 2006 r. urlopu wypoczynkowego w dwóch cz[ciach: " od 8 do 19 maja - 10 dni roboczych, " od 3 do 14 lipca - 10 dni roboczych, Jan Nowak PrzykBad: Pracownik uprawniony do kolejnego urlopu w wymiarze 20 dni wystpiB z wnioskiem, aby pracodawca zaplanowaB dla niego 10 dni urlopu w maju i 10 dni urlopu w lipcu 2006 r. obejmujce okresy od poniedziaBku do pitku nastpnego tygodnia. Soboty s u pracodawcy dniami wolnymi od pracy, wynikajcymi z rozkBadu czasu pracy w piciodniowym tygodniu pracy. Czy taki podziaB urlopu jest mo\liwy? Urlop mo\e zosta zaplanowany i udzielony zgodnie z wnioskiem pracownika. Gwarantuje bowiem skorzystanie dwukrotnie z wypoczynku obejmujcego co najmniej 14 dni kalendarzowych. 7. Urlop na \danie pracownika Jest to urlop, z którego pracownik mo\e skorzysta w terminie niewynikajcym z planu urlopów ani z uzgodnienia z pracodawc, pod warunkiem zgBoszenia \dania udzielenia tego urlopu najpózniej w dniu jego rozpoczcia. Przyjmuje si, \e dopuszczalna jest ka\da forma zgBoszenia \dania, byleby nastpiBo skuteczne zawiadomienie pracodawcy o urlopie. Mo\e to by powiadomienie elektroniczne, za po[rednictwem innej osoby, telefoniczne, w tym równie\ jako SMS. Istotne jest tylko, aby \danie dotarBo do pracodawcy najpózniej w dniu rozpoczcia urlopu. Pracownik ma prawo do 4 dni urlopu na \danie w ka\dym roku kalendarzowym bez wzgldu na liczb pracodawców, z którymi pozostaje w danym roku w kolejnych stosunkach pracy. Dlatego w tre[ci [wiadectwa pracy podaje si informacj o wykorzystaniu tego urlopu (w rubryce dotyczcej urlopu wypoczynkowego). 8. Potwierdzenie udzielenia urlopu Prawo urlopowe nie wskazuje sposobu, w jaki pracodawca powinien potwierdzi pracownikowi udzielenie urlopu. Jest to kwestia organizacyjna pozostawiona do rozwizania w zakBadzie pracy. Mo\na j uregulowa w regulaminie pracy albo zarzdzeniem wewntrznym pracodawcy. Mo\e te\ wynika z przyjtego zwyczaju. W orzecznictwie przewa\a pogld, \e pracownik nie mo\e skorzysta z przysBugujcego mu prawa do urlopu bez zgody pracodawcy, co tBumaczy si znaczeniem pojcia "udzielenie urlopu" zawierajcego w sobie element przyzwolenia pracodawcy na urlop. Sposoby potwierdzenia udzielenia urlopu mog by nastpujce: karta urlopowa, podpisany przez przeBo\onego wniosek pracownika o urlop lub mog to by jeszcze inne formy. Poni\ej przedstawiamy przykBadowy wzór karty urlopowej. Przedsibiorstwo UsBug Transportowych SBubice, 5 maja 2006 r. ul. Nadbrze\na 1 69-100 SBubice Pan Jan Nowak DziaB Kontroli Wewntrznej Karta urlopowa Zgodnie z wnioskiem z dnia 30 grudnia 2005 r. udzielam Panu 10 dni bie\cego urlopu wypoczynkowego w dniach od 8 do 19 maja 2006 r. Dyrektor Bo\ena Kowalska PrzykBad: Pracodawca podaB do wiadomo[ci pracowników w grudniu ubiegBego roku plan urlopów na 2006 r. Czy pracownik mo\e pój[ na zaplanowany urlop bez \adnych dodatkowych formalno[ci? Zale\y to od ustaleD regulaminu pracy lub innego aktu prawa wewntrzzakBadowego, albo od obowizujcych w zakBadzie zwyczajów. Pracodawca mo\e wprowadzi obowizek wystpowania z wnioskiem o udzielenie urlopu mimo sporzdzonego planu urlopów.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Borchardt K D ABC prawa wspĂłlnotowego (2001)
Zasady rachunkowości w zakresie prawa podatkowego w Polsce
Historia państwa i prawa Polski Testy Tablice
Abc All Of My Heart
ABC?ar Of The World
Prawa sukcesu Tom XV i tom XVI
ABC UE Wspólna polityka transportowa Unii Europejskiej (2002)
Wybrane terminy łacińskie pojawiające się w Problematyce Prawa Międzynarodowego
Bieńkowska i inni Wykład Prawa Karnego Procesowego Ro 23
Przepisy w UE w systemie prawa pracy
Podstawy prawa PS

więcej podobnych podstron