plik


ÿþ1. UkBad |elazo-cementyt. (charakterystyka faz) FERRYT- roztwór staBy o niewielkiej ilo[ci wgla (0,02%) w |elazie ±. Wysoko temp. odmian ferrytu oznacza si czsto symbolem ´. Ferryt w temp. ni|szej od 768 stopni C ma wBa[ciwo[ci ferromagnetyczne. AUSCENIT- roztwór staBy wgla w |elazie ³. Max rozpuszczalno[ wgla w austenicie wynosi 2%. Austenit podobnie jak ferryt w temp. swojej trwaBo[ci jest plastyczny i dobrze poddaje si obróbce mechanicznej. CEMENTYT- wglik |elaza. Zawarto[ wgla w cementycie wynosi 6,67%. Cementyt jest twardy i kruchy. Przy wysokich temp. i du|ych zawart. wgla w stopie, cementyt Batwo ulega rozpadowi na |elazo i grafit. W temp poni|ej 210 C cementyt wykazuje sBabe wB. ferromagnetyczne. PERLIT- mieszanina eutektoidalna ferrytu z cementytem zawierajc 0,77% wgla. Powstaje podczas przemiany eutektoidalnej w temp. 727 C. Perlit ma budow ziarnist. Pojedyncze ziarno perlitu zbudowane jest z pBytek ferrytu i cementytu uBo|onych na przemian. LEDEBURYT- mieszanina eutektyczna austenitu z cementytem zawierajca 4,3% C. Ledeburyt jest stabilny do temp. 723 C poni|ej której rozpada si austenit. Ledeburyt przechodzi wtedy w tzw. Ledeburyt przemieniony 2. Austenit szcztkowy. Martenzyt- forma stopu |elaza i wgla powstaBa przez rozpad austenitu przy jego szybkim schBadzaniu tak, by nie byBo czasu na jego naturalna przemian na ferryt i cementyt. Temp pocztku i koDca przemiany martenzytycznej w du|ym stopniu zale|y do zawarto[ci w stopie. Banit- mieszanina przesyconego ferrytu i wydzielonych wglików. Wraz z obni|eniem temp przemiany, zwiksza si udziaB przemiany bez dyfuzyjnej i twardo[ bainitu. Twardo[ bainitu jest mniejsza od twardo[ci martenzytu. Austenit- midzywzBowy roztwór staBy wgla oraz niekiedy innych dodatków stopowych w |elazie ³. Zawarto[ wgla w austenicie nie zawierajcym innych dodatkow nie przekracza 2%, (w temp ok. 1150 C). Austenit nie zawierajcy poza wglem innych dodatków stopowych jest stabilny tylko w temp 723 C. Austenit schBodzony poni|ej tej temp rozpada si na mieszanin ferrytu i perlitu, je[li zawiera do 0,8% wgla lub perlitu i cementytu, je[li zawiera wicej ni| 0,8% wgla. W przypadku zawarto[ci 0,8% wgla przemienia si w perlit. 3. Przemiany. Martenzytyczna- ma charakter bezdyfuzyjny i przebiega pomidzy temp. MS (poczatek przemiany) i Mf (koniec przemiany). Produktem przemiany jest martenzyt, którego objto[ wBa[ciwa jest wiksz od objto[ci wBa[ciwej austenitu. W wyniku tego powstaj silne napr|enia [ciskajce, hamujce lub zatrzymujce przemiane. Perlityczna- ma charakter dyfuzyjny. Produktem przemiany jest perlit o dyspersji i twardo[ci zwikszajcej si w miar obni|enia przemiany perlitycznej. Bainityczna- ma charakter tylko cz[ciowo dyfuzyjny. Produktem przemiany jest bainit. W miar obni|enia temp. zwiksza si udziaB przemiany bezdyfuzyjnej i tym samym twardo[ bainitu. 4. Kinetyczne wykresy przemian ( CTPi, CTPc) 5. Krytyczna szybko[ chBodzenia. Kiedy mowimy o krytycznej szybko[ci chBodzenia, mamy na mysli górna szybko[ krytyczna. Krytyczna szybko[ stali zalezy nie od zawarto[ci skBadnikow stopowych, ale równie| od zawarto[ci wegla. 6. Hartowno[, Utwardzalno[, Przehartowalno[. Hartowno[- zdolno[ stali do utwardzenia w procesie hartowania w stopniu zaleznym od prdko[ci chBodzenia. Utwardzalno[- mierzona najwiksza mo|liwa do uzyskania twardo[ci przy danych warunkach auscenityzowania zalezy ona glownie od st|enia wegla w austenicie. Przehartowalno[- mierzona gBboko[ utwardzania przy okre[lonej szybko[ci chBodzenia, przehartownosc zwiksza si przy wzro[cie st|enia wgla i dodatkow stopowych w roztworze staBym. 7. Czynniki wpBywajce na hartowno[. WpByw dodatkow stopowych na hartowno[. Czynniki podwy|szajce hartowno[: intensywno[ chlodzenia osrodka ozibiajcego i wzrost temp hartowania. Na hartowno[ stali wpBywa wiele skBadników, przede wszystkim jej skBad chemiczny, czyli gBownie pierwiastki stopowe. WpByw ma tez wielko[ ziaren austenitu, jednorodno[ austenitu i obecno[ innych nierozpuszczonych czastek. Temperatury pocztku i koncz przemiany martenzytycznej w duzym stopniu zaleza od wegla.Im jest go wiecej tym te temp sa nizsze i sa truniej do osignicia. Dodatki stopowe takie jak mangan, chrom, znacznie podwy|szaj hartowno[ stali poprzez zmniejszenie krytycznej prdko[ci chodzenia, która przy stalach weglowych wynosi okoBo 400 C do 500 C> Mo|liwo[ zmniejszenia tej prdko[ci wpBywa na zmniejszenie napr|eD hartowniczych. 8. Metody badan hartowno[ci. Metoda hartowania od czoBa (metoda Jominy ego) polega na chBodzeniu woda od czoBa próbki auscenityzowanej w temp 30-50 C w czasie 30 min, a nastpnie badaniu twardo[ci w ro|nych odlegBo[ciach od czoBa. Wynikiem twardo[ci jest wykres HRC w funkcji odlegBo[ci od czoBa. 9. Krzywa hartowno[ci. Wynikiem próby hartowania od czoBa jest wykres HRC w funkcji odlegBo[ci od czoBa próbki, zwany krzyw hartowno[ci. Za pomoc wykresu okre[la si odlegBo[ od czoBa, która jest podstawa do okre[lenia [rednicy krytycznej. Stale tego samego gatunku mog si ró|ni miedzy sob skBadem chemicznym, w zale|no[ci odrodnych wytopów, dlatego uzyskuje si krzywe hartowno[ci nieco ró|nice si midzy sob. Powstaje obszar midzy max i min warto[ciami twardo[ci zwany pasmem hartowno[ci. 10. Twardo[ krytyczna, idealna [rednica krytyczna, [rednica krytyczna. Twardo[ krytyczna- obszar gdzie wystpuje 50% martenzytu. Zrednica krytyczna- [rednica prta, w którym za zahartowaniu w o[rodku o danej intensywno[ci chBodzenia uzyskuje si w rdzeniu struktur z okre[lonym minimalnym udziaBem martenzytu, wyra|onym procentach. 11. Rodzaje i charakterystyka o[rodków chBodzenia. ChBodziwo nale|y tak dobrac aby uzyskiwana w nim szybko[ chBodzenia byBa wieksza ni| szybko[ krytyczna dla hartowanej stali. Najwieksz szybko[ chBodzenia uzyskuje si w wodzie, mniejsza w oleju, a najmniejsza w powietrzu. Szybko[ chBodzenia wody mo|na zwikszy wprowadzajc, dodatki które podwy|szaj temp parowania. 12. Klasyfikacja stali: Stale niestopowe: podstawowe, jako[ciowe, specjalne. Stale stopowe: jako[ciowe, specjalne. Klasyfikacja staliwa: Niestopowe (weglowe), stopowe ( najcz[ciej jest to pierwiastek metaliczny Cr) Klasyfikacja zeliwa: szare: szare zwykBe, modyfikowane, sferoidalne, wermikularne, cigliwe: biaBe, czarne, perlityczne, biaBe i stopowe. Pytania na sprawdzian testowy z obróbki cieplnej. Na ka|de pytanie  4 warianty odpowiedzi, wBa[ciwa tylko jedna 1. Perlit jest to: eutektoid o zaw 0,8%C powstaje w wyniku przemiany eutektoidalnej w temp 727stC jest Perlit jest to zbudowany na przemian z plytek ferrytu i cementytu o stosunku grubo[ci 7:1 2. Martenzyt jest to: przesycony roztwór staBy wgla w |elazie ±, o tetragonalnej sieci przestrzennej i charakterystycznej mikrostrukturze, przedstawiajcej igieBki przecinajce si pod ktem 60º. 3. Austenit jest to: roztwór staBy wgla w |elazie ³, zawierajcy nie wicej ni| 1,7% wgla. Wystpuje w zakresie temperatur 727  1397 º C. SkBadnik typowy stali i stopowych |eliw. Jest pragmatyczny, plastyczny, ma twardo[ ok. 200 HB 4. Ferryt jest to: stop |elaza z wglem bdcy midzywzBowym roztworem staBym wgla lub innych pierwiastków w odmianie alotropowej ± |elaza (±-Fe). Tworzy sie krystaliczn typu sieci wewntrznie centrowanej A2[1]. Ferryt charakteryzuje niska zawarto[ wgla, w temperaturze pokojowej maksymalnie 0,008%, a w temperaturze przemiany austenitycznej (723 °C), 0,02%[2]. W obecno[ci wgla tworzy wglik |elaza Fe3C - cementyt. Stop ferrytu i cementytu nosi nazw perlitu. Wypolerowany przekrój ferrytu ogldany pod mikroskopem w powikszeniu 250x wykazuje struktur ziarnist o jasnoszarym kolorze. Wgiel w caBo[ci rozpuszczony jest w sieci krystalicznej |elaza i nie jest widoczny jako oddzielna faza. Ferryt jest materiaBem mikkim i cigliwym, mniej wytrzymaBym i mniej twardym, ale bardziej plastycznym ni| austenit. Wykazuje wBa[ciwo[ci ferromagnetyczne do temperatury Curie wynoszcej 768 °C, w której przechodzi w odmian paramagnetyczn. 5. Krytyczna [rednica chBodzenia to [rednica prta: Hartowno[ stali -jest to podatno[ stali na wzrost twardo[ci podczas hartowania. W jej skBad wchodz: utwardzalno[ stali, jej miara jest relacja midzy maksymaln twardo[ci a warunkami austenityzacji i gBbokiego zahartowania (przehartowno[), którego miar jest krytyczna [rednica, przykBadowo D50 50-czyli |e w osi zahartowania jest 50% martenzytu. Ka|da szybko[ wy|sza od krytycznej, w wyniku której powstaje martenzyt, nosi nazw nadkrytycznej, a ni|sza podkrytycznej. Zrednica krytyczna materiaBu okre[la otrzymanie struktury w 50% martenzytyczn Zrednica krytyczna: [rednica prta, w którym po zahartowaniu w o[rodku o okre[lonej intensywno[ci chBodzenia w osi przekroju poprzecznego uzyskuje si struktur zBo|on z n % martenzytu 6. Czynniki bezpo[rednio wpBywajce na hartowno[ stali to: - SkBad chemiczny - wgiel i wszystkie pierwiastki z wyjtkiem kobaltu, je|eli s rozpuszczone w austenicie, zwikszaj hartowno[ stali (przesuwaj linie wykresu CTPc w prawo). - Jednorodno[ austenitu - im wiksza jednorodno[ austenitu tym hartowno[ stali wiksza, poniewa| brak jest dodatkowych zarodków przy[pieszajcych rozkBad austenitu w zakresie przemiany perlitycznej. Niejednorodno[ austenitu mo|e by spowodowana obecno[ci wtrceD niemetalicznych (tlenki, azotki itp.) i wglików lub równie| brakiem wyrównania skBadu chemicznego w objto[ci ziaren austenitu. - Wielko[ ziarna austenitu - im wiksze ziarno tym wiksza hartowno[. Wynika to z faktu zmniejszania si, ilo[ci uprzywilejowanych miejsc zarodkowania cementytu, którymi s m.in. granice ziaren. Struktura gruboziarnista -ma mniejsz sumaryczn powierzchni ziaren w stosunku do struktury drobnoziarnistej. 7. Celem wy|arzania normalizujcego jest: rozdrobnienie ziarn, jednorodna struktura, lepsza plastyczno[,otrzymuje si w ten sposób jednolit struktur i usuwa napr|enia. 8. Celem wy|arzania zmikczajcego jest: przemiana cementytu pBytkowego w posta kulkow (sferoidaln), co podwy|sza obrabialno[ skrawaniem stopu 9. Wy|arzanie rekrystalizujce ma na celu: usunicie skutków zgniotu i przywrócenie pierwotnych wBa[ciwo[ci materiaBu. 10. Wy|arzanie ujednorodniajce ma na celu: zmniejszenie (miejscowych) niejednorodno[ci (mikrosegregacji) skBadu chemicznego materiaBu. 11. Krzywa hartowno[ci przedstawia: Krzywa hartowno[ci przedstawia: Wyniki pomiarów twardo[ci. Wyniki te nanosi si na wykres w ukBadzie wspóBrzdnych: odl od czoBa próbki (o[ odcitych)- twardo[c HRC (o[ rzdnych). Aczc otrzymane punkty lini cigB uzyskuje si krzyw hartowno[ci. 12. Pierwiastki zwikszajce hartowno[ stali to: Pierwiastki zwikszajce hartowno[ stali to: wgiel i skBadniki stopowe (poza kobaltem), pierwiastki rozpuszczajce si w ferrycie: Ni,Si, Mn i inne, skBadniki wglikotwórcze: Cr, Mo, V. 13. Rysunek 1 przedstawia schemat chBodzenia: Rysunek 1 przedstawia schemat chBodzenia: 14. Rysunek 2 przedstawia schemat chBodzenia: jw. Rysunek 2 przedstawia schemat chBodzenia: jw. 15. W przypadku elementów poddawanych nawglaniu stosuje si nastpujc obróbk ciepln: W przypadku elementów poddawanych nawglaniu stosuje si nastpujc obróbk ciepln: Wy|arzanie normalizujce, hartowanie i niskie odpuszczanie. 16. W przypadku elementów poddawanych azotowaniu stosuje si nastpujc obróbk ciepln: W przypadku elementów poddawanych azotowaniu stosuje si nastpujc obróbk ciepln: Tylko przed azotowaniem: Hartowanie (800) i odpuszczanie (600) 17. Przesycanie jest to: Przesycanie jest to: obróbka cieplna polegajca na wygrzewaniu stopów powy|ej temperatury granicznej rozpuszczalno[ci skBadnika stopowego (dla stali do temperatury zapewniajcej uzyskanie stanu austenitycznego - nieco powy|ej 723°C), a nastpnie szybkim ochBodzeniu, zazwyczaj w wodzie. 18. Starzenie jest to: Starzenie jest to: Starzenie naturalne- jest procesem dBugotrwaBym, polegajcym na tworzeniu skupisk atomów miedzi w roztworze . Starzenie mo|e przebiega samoistnie, czyli w temperaturze pokojowej. Zwane jest wtedy starzeniem samorzutnym. Struktur stopu po trwajcym kilka dni starzeniu jest roztwór staBy a z wydzieleniami stref G-P. Starzenie naturalne pozwala na uzyskanie najwikszego umocnienia. Starzenie sztuczne- Dla przyspieszenia starzenia stosuje si wygrzewanie w temperaturze okoBo 160°C w czasie od kilku do kilkunastu godzin. Przyspieszone starzenie jest nazywane starzeniem sztucznym. Po starzeniu sztucznym uzyskuje si mniejsz wytrzymaBo[ 400 MPa. Jest to spowodowane pojawieniem si zamiast stref G-P wydzieleD faz przej[ciowych Q" i Q które w mniejszym stopniu umacniaj stop. Stop po prze starzeniu jest mikki; mo|na go obrabia plastycznie na zimno 19. Przesycanie mo|e by zastosowane do stopu w przypadku, gdy: Przesycanie mo|e by zastosowane do stopu w przypadku, gdy: Przesycanie mo|e by zastosowane do stopu, w którym nastpuje zmniejszenie rozpuszczalno[ci skBadnika w stanie staBym z obni|eniem temperatury. 20. Celem utwardzania dyspersyjnego jest: Celem utwardzania dyspersyjnego jest: - umocnienie roztworu staBego przez dyspersyjne wydzielenia faz midzymetalicznych - wzrost poziomu wBa[ciwo[ci wytrzymaBo[ciowych 21. Celem modyfikacji siluminów jest: Celem modyfikacji siluminów jest: - poprawienie wBa[ciowo[ci wytrzymaBo[ciowych i plastycznych - rozdrobnienie i zaokrglenie krysztaBów krzemu - zmiana ukBadu równowagi Al.-Si - obni|enie temperatury eutektycznej - przesunicie punktu eutektycznego do wikszej zawarto[ci krzemu 22. Stopowanie laserowe polega na: pokryciu powierzchni podBo|a materiaBem stopujcym, a nastpnie przetopieniu go wraz z materiaBem podBo|a w warstwie wierzchniej. MateriaB stopujcy mo|e by w stanie ciekBym, w postaci past, proszków oraz folii. W zale|no[ci od konsystencji nakBada si go malowaniem, natryskiem cieplnym, elektrolitycznie lub nakleja. 23. Metoda wtapiania w stopowaniu laserowym polega na: jednoczesnym topieniu i mieszaniu materiaBu stopujcego i stopowanego (podBo|a). OddziaBywanie wizki laserowej lub elektronowej topi materiaB i powstaje jeziorko przetopionych materiaBów, w którym nastpuje intensywne wymieszanie materiaBów i powstawanie wypBywki na obrze|u jeziorka. 24. Metoda przetapiania w stopowaniu laserowym polega na: Ró|nica pomidzy wtapianiem, a przetapianiem polega na tym, |e w pierwszej metodzie wizka laserowa przetapia materiaB stopujcy znajdujcy si na powierzchni stopowanej, a w drugiej materiaB stopujcy jest na bie|co podawany i stapiany przez laser podczas stopowania. 25. Zgrzewanie to: Zgrzewanie to: trwaBe Bczenie materiaBów (metali, tworzyw sztucznych) przez silne doci[nicie do siebie Bczonych cz[ci, bez podgrzania lub z wcze[niejszym podgrzaniem miejsc Bczonych. Najcz[ciej stosuje si zgrzewanie: oporowe (elektryczne), gazowe (za pomoc palników acetylenowo-tlenowych), termitowe (termit), indukcyjne (elektryczne), tarciowe, dyfuzyjne oraz zgniotowe i ultradzwikowe 26. Spawanie to: Spawanie to: trwaBe poBczenie cz[ci przedmiotów przez miejscowe roztopienie powierzchni stykowych z dodawaniem lub bez dodawania spoiwa. Rozró|nia si spawanie: gazowe, elektryczne (Bukowe) oraz rzadziej stosowane termitowe, elektronowe, laserowe. 27. Równowaznik Pcm przedstawia si wzorem: Równowaznik Pcm przedstawia si wzorem: 28. Równowa|nik wgla Ce przedstawia si wzorem: Równowa|nik wgla Ce przedstawia si wzorem: 28. Stopowanie laserowe polega na: Stopowanie laserowe polega na pokryciu powierzchni podBo|a materiaBem stopujcym, a nastpnie przetopieniu go wraz z materiaBem podBo|a w warstwie wierzchniej. MateriaB stopujcy mo|e by w stanie ciekBym, w postaci past, proszków oraz folii. W zale|no[ci od konsystencji nakBada si go malowaniem, natryskiem cieplnym, elektrolitycznie lub nakleja. 29. Metoda wtapiania w stopowaniu laserowym polega na(odp w 30.): 30. Metoda przetapiania w stopowaniu laserowym polega na: Stopowanie polega na jednoczesnym topieniu i mieszaniu materiaBu stopujcego i stopowanego (podBo|a). OddziaBywanie wizki laserowej lub elektronowej topi materiaB i powstaje jeziorko przetopionych materiaBów, w którym nastpuje intensywne wymieszanie materiaBów i powstawanie wypBywki na obrze|u jeziorka. Ró|nica pomidzy wtapianiem, a przetapianiem polega na tym, |e w pierwszej metodzie wizka laserowa przetapia materiaB stopujcy znajdujcy si na powierzchni stopowanej, a w drugiej materiaB stopujcy jest na bie|co podawany i stapiany przez laser podczas stopowania.31. 31. Zgrzewanie to - trwaBe Bczenie materiaBów (metali, tworzyw sztucznych) przez silne doci[nicie do siebie Bczonych cz[ci, bez podgrzania lub z wcze[niejszym podgrzaniem miejsc Bczonych. Najcz[ciej stosuje si zgrzewanie: oporowe (elektryczne), gazowe (za pomoc palników acetylenowo-tlenowych), termitowe (termit), indukcyjne (elektryczne), tarciowe, dyfuzyjne oraz zgniotowe i ultradzwikowe. 32. Spawanie to - trwaBe poBczenie cz[ci przedmiotów przez miejscowe roztopienie powierzchni stykowych z dodawaniem lub bez dodawania spoiwa. Rozró|nia si spawanie: gazowe, elektryczne (Bukowe) oraz rzadziej stosowane termitowe, elektronowe, laserowe. 33. Równowaznik Pcm przedstawia si wzorem: Równowaznik Pcm przedstawia si wzorem: 34. Równowa|nik wgla Ce przedstawia si wzorem: 34. Równowa|nik wgla Ce przedstawia si wzorem: 35,36. Na rysunku 1,2 przedstawiono spoine: 37, 38. Na rysunku 1, 2 przedstawiono zBcze: 39, 40. Na rysunku numer 1, 2 przedstawiono pozycj spawalnicz 41.W spawaniu gazowym wykorzystuje si ciepBo: powstaBe w wyniku spalania mieszanki gazów najcz[ciej acetylen + tlen lub propan+tlen 42. W spawaniu elektrodami otulonymi (MMA) Buk elektryczny jarzy si : Auk elektryczny jarzy si midzy koDcem pokrytej otulin metalowej elektrody a spawanym materiaBem. Krople stopionego metalu elektrody, przenoszone poprzez Buk do pBynnego jeziorka spawanego metalu, s chronione przed wpBywem atmosfery przez gazy wydzielajce si wskutek rozkBadu otuliny elektrody. 43. W spawaniu Bukiem krytym Buk elektryczny jarzy si: pod warstw topnika i stapia brzegi Bczonych materiaBów. 44. W spawaniu metod MIG Buk elektryczny jarzy si: midzy materiaBem spawanym a mechaniczne podawanym szybko stapiajcym si spoiwem.w osBonie gazu obojtnego 45. W spawaniu metod TIG Buk elektryczny jarzy si: midzy materiaBem spawanym a elektrod nie topliw.W osBonie gazu obojtnego 46. W spawaniu metod MAG Buk elektryczny jarzy si: midzy materiaBem spawanym a elektrod topliw któr stanowi goBy drut, otoczony atmosfer dwutlenku wgla. 47, 48. Schematy zgrzewania:

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
09 obrobka cieplnochemiczna (5)
IM wykład 5 przemiany w HSS podczas obróbki cieplnej vA
Rozróżnianie cech charakterystycznych obróbki cieplnej,cieplno chemicznej,plastycznej i odlewnictwa
274?2109 operator piecow do obrobki cieplnej
sprawozdanie obrobka cieplna
przemiany obróbki cieplnej
Metaloznawstwo W11 obrobka cieplna
obrobka cieplna wytłumaczenie

więcej podobnych podstron