55596

-kumaryna w trawach, działanie hepatotoksyczne, u zwierząt nowotwoty, u ludzi- uczulenia -kwas cyjanowodorowy czyli amygdalina -hiperycyna w dziurawcu, występuje w lekach

-pulegon- stłuszczenie wątroby, przekrwienie błon śluzowych, działanie na układ nerwowy

-kwasyna w drzewie...(gorelum), stosowana zamiast chininy, kwaśny smak, rośnie w Brazylii,

wzmaga wydzielanie soków żołądkowych, działanie żółciopędne, moczopędne

-safroł i izosafrol- w olejku kamforowym, w liściach cynamonu, w gałce muszkatałowej, w

badaniach na zwierzętach działanie nefrotoksyczne, nowotworowe, przenika przez łożysko

-sautonina- terpen, występuje w roślinach astrowatych, działanie drażniące na przewód pok.,

w większych dawkach powodują poronienia i zaburzenia wzroku

-alfa i beta tujon- terpeny, występują w tuji, w szałwii, piołunie- działąnie drażniące

Kwasy i regulatory kwasowości: węgłowy, mlekowy, jabłkowy, jabłczany, fumarowy,

askorbinowy i askorbiniany, cytrynowy i cytryniany, winowy i winiany, fosforowy i

fosforany, adypinowy i adypiniany, bursztynowy, solny, siarkowy

-Kwas mlekowy: metabolizm org. kw. L+ mlekowy jest metabolizowany całkowicie do

C02 i wody, handlowy preparat za w. mieszaninę izomerów L i D. Izomer D- jest tylko

częściowo metabolizowany i w większości wydalany z moczem, niemowlęta i dzieci do lat 3

mmogą spożywać tylko izomer L+

-kwas fosforowy i fosforany: do prod. typu cola,......spożywczej(kw. fosforowy), fosf.

sodu do skrobi budyniowych i mieszanek przyprawowych, fosf. amonowe do nastawów w prod. win, zaw. tych zw. ,musi zostać podana na etykiecie Stabilizatoty i emulgatory: węglany, kw. octowy i octany, kw. askorbinowy i askorbiniany, estry kw. tłuszczowego i kw. askorbinowego, mleczany, cytryniany, alginiany, agar, karagen, mączka chleba świętojańskiego, guar, guma arabska, glicerol, fosforany( np. sodu do kaw rozp. z zabielaczem, serów topionych* koncentratów obiadowych, śmietany, wsadów do jogurtów, płatków śniadaniowych, desery mleczne, wędzonki wieprzowe) Zagęstniki i sub. żelujące: kwas alginowy i alginiany, agar, karagen Sub. wzmacniające smak i zapach:

-wzmacniające nat smak wielu prod.

-wzmacniające odczucie świeżości, maskujące lub tonujące cechy niepożądane -zwiększające przyjemność spożywania żywności(ważne dla osób starszych o mniejszym apetycie i osłabionym odczuwaniu smaku)

-np. glutaminian sodu i potasu, guanylan sodu, kw. guanylowy, inozynian sodu, chlorowodorek chininy Glutaminian sodu:

-opt. stężenie 0,1%, pH 5,5- 5,6 -w zbyt dużych ilościach maskuje pożądane cechy -powoduje monotonię pożywienia -ADI= 0-120 mli/kg m.c

-absorbowany i metabolizowany jako L kw. glutaminowy

normalnie występuje w żywności

-metabolizowany w wątrobie

-LD 50 jest mniejsze niż dla Nad

-dawka jednorazowa> 1,5 g, wchłaniana po 15-20 min.

-objawy: To tzw CRS czyli pieczenie i mrowienie twarzy, szyi, głowy, zesztywnienie i wykrzywienie twarzy, zesztywnienie klatki piersiowej, ból głowy i zaburzenia wzroku -objawy wskazują na działanie na układ centralny nerwowy

-myszy: uszkodzenie mózgu, martwica neuronów, zaburzenia w reprodukcji, uszkodzenie siatkówki