56020

▲

Klin podatkowy

Nazwa wzięta się od kształtu na wykresie, który wynika z popytu i podaży pracy. Punkt równowagi popytu i podaży (R) przy braku ingerencji podatkowej zapewnia równość wynagrodzenia zatrudnionego (W) i kosztu pracodawcy (K) oraz wysokie zatrudnienie (Zl) -ilość aktywnych zawodowo w punkcie R. Podatek nałożony na pracodawcę zwiększa jego koszt (K), co zmniejsza popyt na pracę, a podatek nałożony na zatrudnionego zmniejsza jego wynagrodzenie (W), co zmniejsza podaż pracy. Skutkiem jest zmniejszenie liczby zatrudnionych z wielkości Zl do Z2 - (ilość aktywnych zawodowo na poziomie podstawy klina) i zwiększenie liczby formalnie bezrobotnych.^ Trzeba pamiętać, że w Polsce pracodawca wydaje na pracownika więcej niż wynosi płaca brutto, bo część składek jest dzielona między pracownika a pracodawcę.

Współczesne społeczeństwa powierzyły rządom pewne funkcje, których wykonanie wymaga od rządów ponoszenia odpowiednich nakładów. Te środki pochodzą z podatków, w tym z opodatkowania pracy oraz z licznych obowiązkowych składek ubezpieczeniowych. Wysokość tych obciążeń ma istotny wpływ na wielkość podaży pracy i popytu na pracę. Obciążenia te można podzielić na trzy grupy:

•    podatki dochodowe,

•    składki na ubezpieczenia społeczne płacone przez pracowników,

•    składki na te ubezpieczenia płacone przez pracodawców (ich pozapłacowe koszty zatrudnienia pracownika).

Choć w potocznym języku dwóch ostatnich grup nie nazywa się podatkami, to odgrywają one rolę zbliżoną do podatków. Od płacy brutto pracownika (przed opodatkowaniem) odejmuje się najpierw składki na ubezpieczenia społeczne, a pozostałe wynagrodzenie jest opodatkowane podatkiem dochodowym. To czym dysponuje pracownik po podanych operacjach nazywa się płacą netto. Z kolei płaca brutto nie jest całkowitym kosztem zatrudnienia danej osoby dla przedsiębiorcy; należy ją powiększyć o narzuty na ubezpieczenia społeczne pracowników. Wszystkie te obciążenia, poprzez zwiększanie kosztów zatrudniania pracowników, mają negatywny wpływ na liczbę pracujących w gospodarce. Klin podatkowy określa się najczęściej jako procentowy udział wszystkich obciążeń pozapłacowych do całkowitych kosztów pracy ponoszonych przez pracodawcę. Przy niezmienionej wysokości płacy netto, wzrost klina podatkowego prowadzi do podwyższenia kosztów pracy i ograniczenia wielkości zatrudnienia.