56111

ujęciu patrystyka (teologia patrystyczna) stanowi pierwszy okres historii teologii i jest częścią historii dogmatów.

Ojcowie Kościoła - geneza nazwy.

1. W kulturze pogańskiej

Ojcem w najogólniejszym znaczeniu nazywamy tego, który przekazuje życie. Tytuł ten odnoszono również do dziadków, prarodziców i przodków. Mdr 10, 1 nazywa Adama „praojcem świata”. Ojciec w starożytnych kultach uchodził za głowę rodziny, za kapłana kultu domowego, najwyższy autorytet, mogący dowolnie dysponować jego członkami oraz decydować o ich życiu czy śmierci, oni zaś winni mu szacunek i posłuszeństwo (Homeros, Odyssea I, 397-398; Ilias III, 107). Arystoteles mówi o królewskiej władzy (arclie basilike) ojca w rodzinie. Ojciec był również nauczycielem i wychowawcą członków swej rodziny, a więc przekazicielem życia duchowego ucząc tradycji. Na Wschodzie tytułem „ojca” honorowano: wychowawców, nauczycieli i kapłanów (patres pneumatikoi). Tak było w Egipcie, Babilonii i Asyrii. „Ojcami” nazywali swych nauczycieli pitagorejczycy i cynicy. Z tym tytułem spotykamy się w hellenistycznych kultach misteryjnych (Kybele, Izydy, Mitry). Samo przekazanie ustnej tradycji wtajemniczonym było traktowane jako zrodzenie duchowe.

Analogicznym pojęciem do tytułu „Ojcowie” był w starożytności grecko-rzymskiej tytuł „Starsi” (presbyteroi, maiores). Ci uchodzili za stróżów starych nienaruszonych praw, zdrowych obyczajów i nieskażonej tradycji.

2. W Starym i Nowym Testamencie

W Biblii termin „ojciec” pojawia się w odniesieniu do Boga i wyraża strach, miłość i zaufanie. W znaczeniu ścisłym tego kto zrodził, w szerszym - przodków według ciała, aż do Adama. W judaizmie mianem ojca określano najstarszych świadków oraz spadkobierców obietnic i przymierza z Bogiem na Synaju. Ojciec to także inicjator, autor jakiegoś działania, doradca i nauczyciel. Paweł głosząc Ewangelię stał się ojcem dla przyjmujących ją (1 Kor 4, 14-15).