DSC01278

pi

w

p?

pi

czas Aecjusz. Czytelnik Parnickiego zna ten okres historii z pierwszej jego powieści a w zdarzeniach przedstawionych w Opowieści bizantyńskiej (napisanej w mieście Meksyk w roku 1961) rozpoznaje zarys fabuły, którą przed dwudziestu kilku laty młody pisarz naszkicował w jednym ze swych artykułów, zapowiadając kontynuację właśnie ukończonego niedawno Aecjusza ostatniego Rzymianina.¹

Jakże inne jest jednak wykorzystanie tego pomysłu po latach. Przede wszystkim Opowieść bizantyńska nie jest kontynuacją Aecjusza, lecz drugim tomem Ttoarzy księżyca, i to jest dla niej decydujące. Maksymian i Rufus są dalekimi potomkami Mitroanii, zmarłej przed dwustu laty. Znają oczywiście „Księgę o dziejach życia i majaczeń chorobowych Mitroanii Cho-rezmijki”. Storacjusz zna ją także, jest nawet autorem dialogu komentującego tę księgę. Zapatrywania trzech głównych bohaterów na temat stosunku człowieczeństwa do boskości wiążą się bezpośrednio z przebiegiem tajnej misji Maksymiana. Zawiłe kombinacje polityczne, z którymi jest ta misja związana, zależą w znacznymi stopniu od tego, co wplątani w nią ludzie sądzą o tajemnicach zawartych w przekazie rodowym Mitroanidów. Czy Przeciwzie-mia jest tylko Pierwoziemią, a bogowie Pier-woludźmi, starszymi i mądrzejszymi od miesz-

Zob. T. Parnicki, Leon Wielki przenwi^- -

kańcow Ziemi, ale nie różniącymi się od nich jakościowo? Może ich nieśmiertelność, a więc boskość na tym polega, ii są odżywiani krwią ofiarniczą wyznawców, ludzi, swych młodszych braci? Czy Naczelny Mechanik Pierwoziemi przybył pojazdem międzyplanetarnym, by wcielić się w człowieka, Jezusa z Nazaretu, i Maksymian, służący biskupowi Rzymu, a więc i Chrystusowi, naprawdę służy pierwoziemskie-mu krwiopijcy i wie o tym? Czy Pierwoziemia leży po prostu za oceanem, na zachodzie, a Chrystus naprawdę jest Bogiem nieśmiertelnym, który wcieliwszy się w człowieka, dwie naraz miał natury: boską i ludzką, a w księdze Mitroanii mieszają się ze sobą wyobrażenia religijne chrześcijan i pozaoceanicznych Atlantów? Kimkolwiek są bogowie, człowiekowi chodzi zawsze o jedno — o nadzieję nieśmiertelności.