Zaburzenia pamięci
Pamięć jest to proces utrwalania, przechowywania, rozpoznawania (poczucie „znajomości” danego przedmiotu) i odtwarzania informacji. Wyróżnia się pamięć świeżą (przemijającą) i pamięć trwałą.
Podział:
1. NADCZYNNOŚĆ pamięci (hypermnesia) - może współistnieć z wysokim poziomem intelektualnym lub u osób niedorozwiniętych. Może występować w stanach hipomaniakalnych i pod wpływem silnych emocji (wzruszeń).
2. NIEDOCZYNNOŚĆ pamięci (hypomnesia) - podział:
a. CZYNNOŚCIOWA - np. upośledzone zapamiętywanie lub przypominanie wskutek rozproszenia uwagi wywołanego emocjami (np. podczas egzaminu) - występuje również u ludzi zdrowyclL
b. WYWOŁANE ZMIANAMI ORGANICZNYMI - charakterystyczne w zespole psychoorganicznym.
3. NIEPAMIĘĆ (amnesia) - luka pamięciowa obejmująca różny czas (od kilku minut do lat). Luki w pamięci mogą być wypełniane treścią fałszywą (konfabulacje - charakterystyczne zwłaszcza dla zespołu amnestycznego Korsakowa).
a. Niepamięć ŚRODCZESNA (anniesia congrada) - całkowita utrata pamięci -występuje np. w głębokich zaburzeniach świadomości
b. Niepamięć WSTECZNA (amnesia retrograda) - obejmuje okres poprzedzający przyczynę niepamięci
c. Niepamięć NASTĘPCZA (amnesia anterograda) - obejmuje okres następujący po wystąpieniu zaburzenia powodującego niepamięć
d WYSPY PAMIĘCIOWE - przy płytszych zaburzeniach wiadomości człowiek jest w stanie odtworzyć pojedyncze fragmenty z okresu choroby.
4. ZAFAŁSZOWANIE PAMIĘCI (paramnesia) - zaliczamy do nich:
a. KONFABULACJE
b. ZŁUDZENIA PAMIĘCIOWE - gdy materiał zapamiętywany lub odtwarzany uległ zniekształceniu, występują zarówno u osób chorych (mania, depresja) i zdrowych.
c. OMAMY PAMIĘCIOWE - przeświadczenie o realności przeżyć, których chory nie przeżył. Występują m.in. w schizofrenii.
d ZŁUDZENIA PAMIĘCIOWE UTOŻSAMIAJĄCE - poczucie znajomości sytuacji nowej (nigdy poprzednio nie przeżytej) - „deja vecu" („już przeżyte”), „deja vu” („już widziane”), „deja pensee" („już pomyślane”), „deja entendu” („już słyszane”) lub poczucie obcości sytuacji znanej („jamais vu”). Napadowe złudzenia pamięciowe są charakterystyczne dla padaczki skroniowej.
Różnicowanie zaburzeń pamięci świeżej i trwałej:
• zaburzenia pamięci świeżej - upośledzone kodowanie, ale prawidłowe odtwarzanie informacji - pacjent pamięta fakty z przeszłości
• zaburzenia pamięci trwałej - upośledzone odtwarzanie - pacjent pamięta, rzeczy aktualne, nie pamięta przeszłości