54175

2. Organizacja i prawa stanów

Podobnie tak I w Innych pańskich europejskich, uk i w Polsce motany mówić <1 występowaniu uctcrerh odrębnych stanów - szlacheckiego, duchowne go. micszczańsicicgc I chiopsbego.

Stan szlachecki był jednolity pod względem prawnym. V XIV w. caŁ szlachta uzyskała nie tylko pełny Immunitet. ale I prawo nieodpowiednie. Wprawdzie w cyniku rótek majątkowych utrzymywała się wewnątrz stanu szlacheckiego przewaga możnych, ale instytucja szlachectwa tnobilftasj utrwaliła się jako pojęcie jcdnoJlK dla całego stanu Pewne różnice prawne odnosiły się jedynie do szlachty meosadle] (gołota), nie posiadające] ziemi

Ta grupa szlachty me hyfa obyęta obowiązkiem pospolitego ruszenia nic objął M pryywflcj nietykalności osobistej me mogła piastować urzędów ziemskth i nk-podiegała sądom ziemskim. Szlachcic gołota uzyskiwał pełnię praw z di witą wc&b w Dosiadanie zsanu

Stan szlachecki stal się w tym czasie stanem zamkniętym Sankcjonowały to statuty Kaźmierza Wielkiego Szlachta uformowana w stan zaczęła od drugiq połowy XIV w. uzysktwaóprzywildjft ogólno - db cale|szlachty w państwie Najważniejszymi z. lydi przywilejów były-.

przywilej budzińso z 1555 r. w którym desygnowany na iron pilski Ludwik Węgierski zobowiązał się me nakładać r.owych podatków i Zrezygnował z perdugi stanu w dnlnch sdadieckich. przywilej koszycki l 1374 r.. również wydany przez Ludwika, zwalnufący .szlachtę od jKidatku (/ wyjątkiem Ł gnwzy Z. łanu ihłopduegu), ogrankzal obowiązki szlachty pczy budowie zamków, zobowiązywał władcę dn mianowania urzędników ziemskich tylko spośród wJachly o&acflcj w danej ziemi, a starostów tyłku spośród Polaków ;

—    przywilej czerwiński tfbdysbwa jagidly z H22 r wprowadzający Z3kaz konfiskaty dóbr >zładteckidi ł)c2 wyroku sadowego, nakazujący sadzić szlachtę tylko wcdkig prawa pisanego, zakazujący łączenia w jednym ręku

urzędów AirosCr i sędziego zieaukiego;

prrywtfij jedlneńsko- krakowski z 1430 11453 r. Ukze Władysława JagieSy,

wprowadzający nietykalność owbistt szlachty (nemmera capthabrmis nfei turę vitTum>.

—    przywitaj* ntaszawsk* t. HVł r. wydane przez łotatferci JągtaDudczyfca nakazujące królowi nakładanie podatków, zwobwanr puspubtego ruszę na i stanowienie nowych praw tylko >i zgodą sejmików •aUrUitich

Tc przywftcjc. jak i wiele innych, umocniły na tyle patyc)ę oładity, te mogła ona sięgnąć p<> władzę w państwie i podporządkować sobie pozostałe siany