56760

Antologia polskiego futuryzmu i Nowej Sztuki A. Wat „Mój wiek Pamiętnik mowiony”( toml). T. Peiper „Tędy”, „Nowe usta”, J. Przyboś „Linia i gwar”.

„Antologia polskiego futuryzmu i Nowej Sztuki", Wrocław 1978

Ossolineum, B lilio teka Narodowa Seria I, Nr 230, stron 321, Wstęp i komentarz Z.

Jarosiński, wyb. iprzyg. tekstów R Zaworska (b)£o tylko jedno wydanie).

Antologia zawiera obszerny wybór artykułów programowych i manifestów m. in.:

B. Jasieński, Do narodu polskiego Manife st w sprawie natychmiastowej futuryzacji życia Manife st w sprawie ortografii fonetycznej Futuryzm polski (bilans)

L.Chwistek, O poezji Muz wbzuhu

2 jednodniówka futurystów T. Czyżewski, Mój futuryzm A. Stern, O poetach Nowej Sztuki

Poza tym zawiera bogaty w>bór poezji J. Jankowskiego (Tram wpopszek ulicy i in ), T. Czyżewskiego (Oczy ty rysa i in), B. Jasieńskiego, St. Młodożeńca, A. Sterna, A. Wata i A. Ważyka. Zawiera bibliografię._

FUTURYZM - W roku 1909 włoski poeta Fiłippo Marinętti ogłosił pierwszy manifest futurystyczny (tac. "ftaums" - "przysdy”). Futuryści gwałtownie odcinali się od przeszłości i tradycyjnych form sztuki. Anaichistycznie nawoływali do zniszczenia instytucji społecznych, utrwalających tradycje (muzeów, bibliotek). Sprzeciwiali się akademizmowi w sztuce, chwalili wybory nowoczesnej cywilizacji Fascynował ich rytm życia wielkich miast. Odrzucali przy tym mieszczańskie wzorce życia i tradycyjne normy moralne. Stawili odwagę, jakiej wymagało burzenie starego świata.

Twórczość artystyczna miała być nieustanny agresją, vrobec przyzwyczajeń odbiorcy Futuryzm rozwinął się przede wszystkim we Włoszech i w Rosji (pierwsze ćwierćwiecze XX stulecia). W Rosji działała grupa artystyczna "Hifea”, założona w roku 1911 (W. Majakowski, W. Chlebnikow, D. Buriuk). Głównym założeniem tej grupy była konieczność przebudowy języka poetyckiego, stworzenie "języka pozarozumowego". Literaturę rozumieli jako autonomiczną sztukę słowa. Futuryści wyznawali planowy system antyestetyzmu -wiersze prowokacyjnie drukowano np. na papierze pakowym.

POL SKI RUCH FUTURY STYCZNY rozwijał się w latach 1917 - 1922. Futuryści skupoali się wokół grupy krakowskiej albo warszawskiej. W Krakowie działał klub "Gałka Muszkatałowa": Tytus Czyżewski, Bruno Jasieński i Stanisław Młodożeniec. Futurystom warszawskim przetoodzili Anatol Stern i Aleksander Wat W roku 1920 obie grupy zbliżyły się, zaczęły wydawać wspólne manifesty (np. słynny "Nużwbżuhu" zr. 1922). Polscy futuryści zwrócili się przeciw tradycyjnym, społecznym zobowiązaniom literatury Wywołali ferment intelektualny sprzyjający narodzinom polskiej awangardy.

Futuryści polscybyli pod silnym wpływem poetów włoskich i rosyjskich. Byli to przeważnie bardzo młodzi twórcy i nie odegrali w literaturze poważniejszej roli. Wywoływali natomiast liczne skandale. Baidzo emocjonalnie został przez ówczesnych czytelników odebrany zbiór poetyki Brunona Jasieńskiego "But w butonie rre". Ze strony poety b)ia to celowa