56769

totalitaryzmu na intelektualistę, pisarz sięgnął do biografii czterech uwikłanych w rzeczywistość pisarzy. Są to:

•    Alfa - Jerzy Andrzejewski („ladacznica z zasadami"),

•    Beta - Tadeusz Borowski (nihilista).

•    Gamma - Jerzy Putrament („przedwojenny stalinowiec"),

•    Delta - Konstanty Idelfons Gałczyński (błazen, alkoholik)

Za przyczynę uwikłania się intelektualistów w totalitaryzm uznał:

♦    okrutne doświadczenia wojenne i chęć rozpoczęcia nowego życia,

♦    rozczarowanie postawą Zachodu,

♦    wpływ tenoru i strach,

♦    działania propagandy,

„ukąszenie heglowskie”.

Podstawowe pojęcia:

METODA, system, Nowa Wiara, istotą niej była walka o władzę duchową, światopoglądową. Nie liczy się indywidualność, liczy się zbiorowość. Pojedynczy człowiek jest nieistotny, powinien się podporządkować mułowi Historii. Metodę można uznać za Centrum - władza w Moskwie. Wszyscy są uzależnieni od Centrum, które zna prawa rozwoju Historii.

KETMAN - gra, podwójny sposób bycia. Przestrzeń dzieli się na publiczną i prywatną. Jedynie w prywatnej można być sobą. Intelektualistom wydaje się, że pozostają sobą, ale oszukując metodę, oszukują siebie. Metoda wie o tym i cieszy się, bo w rzeczywistości wspierają oni nowy lad.

MURTI-BING - poddanie się nowemu nurtowi, który przychodzi z Centrum. Zażycie takiej pigułki pozwala zobaczyć wszystko na nowo.

Przyjmowanie Nowej Wiary jawi się Miłoszowi jako tajemnica. Wyobrażał sobie, że totalitaryzm będzie wszechogarniający. Nowa Wiara wzmacnia dążenia. Miuti-Bing zakłada, że wszyscy w ten sam sposób przechodzili na nowy światopogląd, a po portr etach widać, że każdy przeszedł tę drogę na swój sposób.

KONTYNENTY (1958)

RODZINNA EUROPA (1959) PARYŻ

Miłosz opisuje miejsca i zdarzenia pamiętane z dzieciństwa, z młodości - szuka historycznej zasady świata i wciąż dziwi się temu, jak los jednego człowieka zostaje uwikłany w jego mechanizmy. Same przemiany kulturalne i cywilizacyjne, jakie zaszły w wyniku wojny i politycznych zawirowań, stają się jednym z tematów. Drogą do podjęcia tego problemu jest np. analiza przedwojennego wychowania, powrót do "miasta młodości", do "miejsca urodzenia". Miłosz konfrontuje swój charakter i światopogląd zrodzony w zupełnie innych wanmkach geograficznych i kulturowych ze zmianami, jakie dostrzega w otaczającej współczesności, w marksistowskiej rzeczywistości, w krajach Zachodu. Jednym z najważniejszych problemów staje się poszukmanie własnych korzeni narodowych i kulturalnych, próba r ozliczenia się z historią, poszukiwarne tego, co pozwala zachować i ocalić własną tożsamość.

WIDZENIA NAD ZATOKĄ SAN FRANCI SCO (1969)