Zarządzanie odbywa się na zasadach samodzielności, nadzór możliwy jest tylko w formach przewidzianych przez ustawę
Samorząd terytorialny - podstawą wyodrębnienia grupy społecznej tworzącej samorząd jest zamieszkanie na wspólnym terytorium.
Samorząd zawodowy - jednoczy grypy społeczne wykonujące ten sam zawód Samorząd gospodarczy - łączy ludzi o wspólnych interesach gospodarczych Samorząd wy znaniowy - elementem spajającym jest religia
Samorząd narodowościowy łączący ludzi przynależących do tej samej narodowości Zakład
Zakład jest podstawową jednostką realizującą zadania administracji świadczącej. Administracja świadcząca polega na zaspokajaniu potrzeb społeczeństwa w sferze oświaty, szkolnictwa wyższego, ocluony zdrowia, opieki i pomocy społecznej.
Zakładem publicznym jest jednostka organizacyjna, niebędąca organem państwowym (urzędem), ani organem samorządu, która została powołana do wykonywalna zadań publicznych i jest uprawniona do nawiązywania stosunków administracyjnopi awnyclr Realizuje zadania publiczne i korzysta z władztwa zakładowego.
Władztwo zakładowe jest częścią władztwa państwowego. Istotą jest to, że organy zakładu mają uprawnienia do jednostronnego kształtowania stosunków' prawnych z użytkownikami zakładu, jak również osobami, które znajdują się na terenie zakładu. Zakładem jest np. szkoła, szpital, zakład opieki zdrowotnej, biblioteki publiczne, domy kultury.
W zakładzie proces realizacji zadań społecznych przebiega w obrębie jego organizacji, w organie administracji państwowej proces ten przebiega na zewnątrz jego struktury. Zakłady mogą być tworzone w drodze ustawy, aktów organów administracji iządowej, i organów' administracji samorządowej, a także przez osoby fizyczne i prawne za zezwoleniem organu.
Użytkownicy zakładu
Użytkownicy są podmiotami w stosunku, do których ma zastosowanie władztwo zakładowa realizowane przez organy zakładu. Władztwo powinno być wykorzystywane tylko do osiągnięcia celów zakładu, dlatego też jego zakres jest zależny od rodzaju zakładu. Prawna regulacja dopuszczania obywateli do korzystania ze świadczeń zakładu może być różna.
Może tworzyć uprawnienia do korzystania ze świadczeń np. prawo do korzystania z biblioteki publicznej bądź obowiązek np. obowiązek szkolny Z niektórych świadczeń mogą korzystać wszyscy obywatele, z innych oznaczone ich kategorie.
Obowiązek może wynikać także z orzeczenia sądu np. zakłady leczenia odwykowego. Obywatele korzystają ze świadczeń na zasadzie równości i sprawiedliwego rozdziału zagwarantowanych w Konstytucji.
Z chwilą przyjęcia danej osoby w poczet użytkowników staje się ona podmiotem praw i obowiązków, które przysługują lub obciążają użytkowników' zakładu. Prawo do korzystania ze świadczeń zakładowych realizowane jest tylko przez pewien krótszy lub dłuższy czas, a więc przejściow'0. Praw'o do świadczenia może wygasnąć wskutek: osiągnięcia przez użytkownika celu dla którego stał się użytkownikiem, rezygnację z korzystania ze świadczenia, zwolnienie z zakładu, skreślenie z listy użytkowników w wyniku kary dyscyplinarnej, likwidacji zakładu, śmierci użytkownika.