57499

xm PAŃSTWO PRAWA

Praworządność - zobowiązuje określone kategorie podmiotów do przestrzegania prawa; jest to również stan faktyczny, w którym te podmioty rzeczywiście podporządkowują się obowiązkowi przestrzegania prawa tak jak go ujmuje zasada praworządności.

Zasada pr aworządności kształtowała się w toku XVIII i XIX wieku w Niemczech i Anglii. W Niemczech przyjęła postać idei państwa prawa (Rechtsstaat), w Anglii rządów prawa (The nile of law). Współcześnie zasada państwa prawa stanowi fundament wszystkich demokratycznych i liberalnych państw.

Wspólne dla idei państwa prawa i iządów prawa jest przekonanie, że sprawowanie władzy musi się opierać na regułach prawa, a nie na kaprysie rządzących (government oflaw, not of men). Wspólna jest też zasada, że w państwie praworządnym obywatelowi jest wolno to wszystko, czego mu prawo nie zabrania, organom państwa natomiast to tylko na co im prawo wyraźnie zezwala.

Zakres podmiotowy zasady praworządności:

I.    Pierwszy pogląd - zasada odnosi się wyłącznie do działań organów państwa (wąskie działanie zasady praworządności), zwolennicy uważają ją za zasadę ustr ojowa, odnoszącą się do sposobu sprawowania władzy'.

II.    Drugi pogląd - odnosi zasadę praworządności nie tylko do działań państwa, ale także do zachowali obywateli (szerokie pojmowanie zasady praworządności).

Zasada praworządności fonnalnej - praworządność to obowiązek przestrzegania prawa bez względu na jego treść.

Nie jest wanmkiem praworządności fonnalnej słuszność i racjonalność prawa.

Zasada praworządności materialnej- prawo spełnia warunki formalne oraz określone warunki materialne, które zagwmantują słuszność i racjonalność prawa Przeczytać rozdział do końca