54503

• samoistne i niesamoistne źródła prawa

o samoistnym źródłem prawa jest każda reguła lub zasada, która może stanowić samodzielną podstawę decyzji sędziowskiej lub iimego aktu stosowania prawa, a tym samym taką regułę lub zasadę, która może być samodzielnym źródłem naszych praw lub obowiązków (twierdzenie musi mieć oparcie w jakiejś regule lub zasadzie, która należy do samoistnych źródeł prawa)

■    klasycznym przykładem jest ustawa.

■    również traktaty międzynarodowe i rozporządzenia instytucji unijnych o niesamoistne źródła prawa - wszystkie pozostałe reguły i materiały. Będą to

zatem te wszystkie normy i materiały, które nie mogą stanowić wyłącznej postawy aktu stosowalna prawa, a tym samym nie mogą być samodzielnym źródłem naszych uprawnień lub obowiązków

■    w krajach należących do kręgu kultury zachodniej egzegezy, poglądy doktryny, czy materiały przygotowawcze komisji legislacyjnych

■    orzeczenia sądów, czy zalecenia i opinie różnego rodzaju instytucji międzynarodowych i europejskich

•chociaż niesamoistne źródła prawa nie mogą stanowić wyłącznej podstawy decyzji organu stosującego prawo, to jednak dostarczają one dodatkowego wsparcia dla takiej decyzji w tym znaczeniu, że decyzja, która została poparta powołaniem się na takie źródła jest decyzją lepiej uzasadnioną niż decyzja, której brakuje takiego wsparcia

•    problematyka samoistnych źródeł prawa:

o w większości krajów do kategorii samoistnych źródeł prawa wewnętrznego zalicza się przede wszystkim konstytucję, ustawy, akty legislacji delegowanej tj. akty wydawane przez organy państwowa na podstawie upoważnienia ustawowego oraz nonny prawa międzynarodowego publicznego, jeżeli taki status przyznaje im prawo wewnętrzne

o w' niektórych krajach status samoistnego źródła prawa, o marginalnym jednak znaczeniu, zachowało prawo zwyczajowe

o w krajach common law samoistnym źródłem prawa jest także wiążący precedens

o sporny jest status aktów legislacji autonomicznej (wszelkie formy tworzenia ogólnych reguł przez instytucje pozapaństwowe jak samorządy terytorialne, stowarzyszenia, korporacje zawodowe i gospodarcze, kościoły, wspólnoty religijne czy etniczne)

■    legislacja autonomiczna przybiera formy różnego rodzaju uchwal, statutów, kodeksów etyki zawodowej i często opiera się na upoważnieniu ustawowym. Akty legislacji autonomicznej mogą być źródłem uprawnień i obowiązków wyłącznie tych osób, które są członkami danych organizacji, czy korporacji. W tym aspekcie są one bardzo podobne do prawa wewnętrznego

•    problematyka niesamoistnych źródeł prawa:

o do tej kategorii źródeł prau'a należy zaliczyć w pierwszym rzędzie: orzeczenia sądowe, materiały przygotowawcze, materiały komparatystyczne, reguły egzegezy, zasady i reguły pozaprawne

o istnienie szeregu osobliwości wynikających ze specyfiki historycznego rozwoju poszczególnych krajów np:

■    we Francji obowiązuje zakaz cytowania przez sądy orzecznictwa sądowego i poglądów doktrynalnych (ten ostatni zakaz dotyczy także Włoch)

■    w Wielkiej Brytanii wolno się powoływać tylko na autorów nieżyjących (obserwuje się jednak pewne przejawy liberalizacji tej zasady), ale nic