ŚRODKI KARNE
Katalog tych środków jest zawarty w art. 39 kk. Środki karne stosowane do żołnierzy są następujące: degradacja i obniżenie stopnia wojskowego art. 327, 328 kk.
Kodeks nie zna, przewidzianego w poprzednio obowiązujących przepisach, podziału na kary zasadnicze i dodatkowe. Miejsce tych ostatnich zajęły natomiast tzw. środki karne, wyliczone w art. 39 KK.
Środkami karnymi są:
1. Pozbawienie praw publicznych
2. Zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej
3. Zakaz prowadzenia pojazdów
4. Przepadek przedmiotów
5. Obowiązek naprawienia szkody
6. Nawiązka
7. Świadczenie pieniężne
8. Podanie wyroku do publicznej wiadomości
Środki karne można podzielić na wymierne w czasie (pozbawienie praw i zakazy wymienione w art. 39 § 1-3 KK) i środki karne jednorazowe (art. 39 § 4-8 KK). Środki karne wymierne w czasie orzeka się na okres od roku do 10 lat (art. 43 § 1 KK). Okres ten biegnie od uprawomocnienia się wyroku, z tym że nie biegnie on w czasie odbywania kary pozbawienia wolności, chociażby orzeczonej za inne przestępstwo (art. 43 § 2 KK). W przypadku orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów okres, na który orzeczono zakaz, nie biegnie do chwili zwrotu przez skazanego dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdu (art. 43 § 3 KK). Inny możliwy podział to :
— takie w których przeważa element represyjny: pozbawienie praw publicznych i przepadek przedmiotów pochodzących z przestępstwa ;
— takie w których przeważa element prewencyjny : zakaz prowadzenia określonej działalności, zakaz prowadzenia pojazdów, przepadek narzędzi przestępstwa.
Środek karny zamiast kary - art. 59
Warunki takiego orzeczenia:
jeżeli przestępstwo jest zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 3 albo alternatywnie karami grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności Sąd może odstąpić od wymierzenia kary i ograniczyć się do orzeczenia środka karnego, jeżeli jego (sądu) orzeczenie wystarczy do spełnienia celów kary. Szczególną przesłanką jest tu nieznaczna społeczna szkodliwość czynu, ustalenie stopnia szkodliwości następuje w oparciu o podmiotowe i przedmiotowe kryteria (art. 115 § 2), znaczny, nieznaczny, lub znikomy. Znamiona ocenne - człowiek dokonuje oceny byle była taka ocena, która by odpowiadała społecznemu poczuciu sprawiedliwości.