57783

zgoda pokrzywdzonego

Zgoda pokrzywdzonego lub zezwolenie osoby uprawnionej pełni w prawie karnym różne funkcje. Jest ona jednym z istotnych elementów kontratypów : zabiegu leczniczego, aborcji i dozwolonego ryzyka.

Zgoda pokrzywdzonego może stanowić znamię tworzące uprzywilejowany typ przestępstwa. Ustawowym znamieniem czynu zabronionego może być brak zgody, co oznacza, że jej istnienie dekompletuje typ przestępstwa. Brak zgody może stanowić znamię wyraźne lub dorozumiane, wynikające z istoty danego typu przestępstwa.

Zgoda pokrzywdzonego w odniesieniu do czynu, który wypełnia znamiona, tylko w pewnych warunkach może stanowić samoistny kontratyp tzn okoliczność uchylającą bezprawność. Zależy to od charakteru dobra prawnego chronionego przez przepis prawa karnego. Istnieją : — dobra którymi jednostka może swobodnie dysponować -zgoda pokrzywdzonego na

pozbawienie lub umniejszenie danego dobra legalizuje zachowanie się sprawcy, jednakże

zakres tych dóbr jest trudny do ustalenia - kryterium pomocnicze - okoliczność, że dane

przestępstwo jest ścigane z oskarżenia prywatnego lub na wniosek pokrzywdzonego,

domniemywać wtedy należy, że dysponowanie danym dobrem zależy od woli jednostki,

bowiem ze względu na charakter czynów objętych prywatnym oskarżeniem, często od

stanowiska osoby zainteresowanej jej odczucia, zależy ocena, czy materialne warunki

przestępstwa zostały spełnione. Zgoda, aby być skuteczną musi odpowiadać pewnym

warunkom:

►    uprawnioną może być osoba pełnoletnia i poczytalna ;

►    zgoda powinna obejmować określone dobro i być wyrażona dobrowolnie ;

►    forma zgody jest dowolna

►    skuteczność zależy od czasu jej wyrażenia - musi nastąpić to przed lub w

chwili

czynu (ex antę ), wyrażona ex post nie powoduje wyłączenia bezprawności

►    sprawca musi mieć świadomość tego, że działa za wyraźną lub dorozumianą

zgodą pokrzywdzonego.

— dobra indywidualne które podlegają ochronie bez względu na wolę pokrzywdzonego.