0 obie kategorie mają naturę systemową, ale prawo ma tę naturę systemową wybitnie
E zewnętrzne zachowania ludzi stanowią wspólny rodzajowo obszar regulacji prawa i moralności
❖ relacje zakresów przedmiotu regulacji, ważności i uzasadnienia
^ na pewno odpada rysunek 1., 2. wydaje się być słuszny, 3. wydaje się mieć czasem zastosowanie <gdy zdarzenie prawne tylko pozornie pozbawione jest znaczenia moralnego, np. zguba dokumentów przez księgową i polecenie odtworzenia ich przez petenta>
powinna być tendencja do powiększania zakresu wspólnego a prawo może wprowadzać nową moralność
relacja ważności sprowadza się do pytania, czy prawo jest instrumentem introdukcji moralności, czy też tej moralności wyrazem
❖ ^Prawo to minimum moralności" G. Jellinek
można rozumieć to wąsko (moralny jest ten, kto jest posłuszny prawu) jak i aksjologicznie (prawo odnosi się do kwestii fundamentalnych dla danego społeczeństwa)
❖ Prof. Wiśniewski uważa za wątpliwą tezę, że umorzenie postępowania karnego wobec kogoś oznacza oczyszczenie moralne tej osoby, daje jej świadectwo moralności [profesor uważa, że to nie jest pełnia moralności, moralność zna bowiem pojęcie zasługi; „Należy odróżnić obowiązek od zasługi" Mikołaj Hartmann2 , gdzie obowiązek dotyczy wartości elementarnych, np. uczciwości, zasługą zaś są uczucia wyższe, pozostałe np. kochanie kogoś]
❖ relacja do prawa nie rozstrzyga do końca oceny ludzkiej moralności, bo trzeba jeszcze ocenić prawo:
0 prawo odzwierciedla aksjologicznie strukturę wartości wspólnoty politycznej (w stanie stabilnym)
0 problem przedmiotu kompromisu wpływa na aksjologiczną strukturę prawa
0 wydaje się, że na kompromis w porządku prawnym nie nadają się kwestie teologiczne i filozoficzne, choć te ostatnie nie zajmują też całego obszaru kwestii moralnych
II. AKSJOLOGIA axia - wartość + logos - słowo
sprawdzić nazwisko
2