54558

Łęczycki - 58.9 cm Sochaczewski - 60,2 cm

System łokcia polskiego po 1565 roku:

1 łokieć -58,6 cm I stopa - 29.3 cm 1 ćwierć - 14,65 cm 1 cal - 2,44 cm 1 ziarno - 0.28 cm

Pięt (virga) służył do sprawdzenia długości sznura mierniczego odpowiadał 7,5 łokciom =15 Sznur (chorda) liczył 75 łokci

Mila, jednostka większych długości sprawia przy przeliczeniu więcej kłopotów. W XVII wieku mila:

-    mała liczyła 6350 m średnia liczyła 7030 m

-    wielka zaś liczyła 7810 m

1 mila rzymska wynosiła ok. 1479 m. Reforma stanisławowska milę wielką zmniejszyła do 1407 m a małą do 5555 m.

Miary powierzclmi służą przede wszystkim do mierzenia pola przeznaczonego pod uprawę Łany dotarły do Polski wraz z kolonizacją i od razu w postaci dwóch systemów. Podstawą pierwszego był łan wielki (frankoński albo niemiecki). Odpowiadał powierzclmi od 23 do 27 ha

Drugi system był oparty na lamę małym (flamandzkim, chełmińskim, magdeburskim lub średzkim). W Polsce odpowiadał on powierzchni od 16 do 18 ha.

Wraz z przyjęciem systemu łanu zmienił on łacińską nazwę z mansus na laneus zależnie od regionu zwany po polsku łan (na południu) lub włóka (na północy)

Metrologia wyróżnia kilka łanów:

a)    łan chełmiński - mały ( średzki, magdeburski, flamandzki) zwany także włóką chełmińską, na Mazowszu tylko włóką. Przy łokciu chełmińskim (57,6cm 2) łan liczył 16,8 ha a przy łokciu krakowskim (58,6cm 2) -17-38 ha. Po roku 1764 łan chełmiński będzie liczył 17,95 ha.

System lana chełmińskiego 1 łan - 16.8 ha 1 mórg - 0.56 ha 1 sznur2 - 18,66 ara 1 pręt mierczy - 1,87 ara I kopanka - 0,19 ara

b)    Łany frankońskie - wielkie (niemieckie, teutońskie, krakowskie. Używane na południu Polski

System lana frankońskiego:

1 łan -25 ha 1 slaje 1,39 ha 1 mórg 0,58 ha 1 wierteł 0,35 ha 1 sznur2 19,32 ara 1 zagon 1.93 ara 1 laska2 0,77 ara 1 kopanka 0,19 ara

System lana frankońskiego w XVIII wieku:

1 łan 25 ha