54565

ADMINISTRACJA CENTRALNA ZGROMADZENIA NADWORNE:

państwo francuskie - utrzymały się zgromadzenia nadworne, kompetencje raczej bez większych zmian

państwo niemieckie - organem centralnym był zjazd nadworny (Hoftag) - zwoływany przez króla, udział brali bezpośredni wasale i inni, od 1180 również książęta terytorialni, decydowano o najważniejszych sprawach państwa, poza tym wokół króla działała rada nadworna (Hofrat) - jego najbliższy organ doradczy

państwo angielskie - dwór królewski byl głównym ośrodkiem zarządu państwa; działała rada królewska - tworzona przędz urzędników nadwornych, oraz kuria królewska - licząca do 30 wasali bezpośrednich, w miejsce witanu, posiadała glos doradczy i była sądem panów, podzieliła się na Radę Wielką (Magnum Consilium) - zbier. się 3 razy w roku, bezpośredni wasale króla, tylko glos doradczy; oraz na Radę Ściślejszą (Consilium Ordinum) -urzędnicy najwyżsi i wasale aktualnie przebywający w otoczeniu króla - działania administracyjne; Exchequer - w XII wieku wyodrębnił się z kurii, byl najwyższym organem skarbowym, posiadał sądowe uprawnienia fiskalne; dzielił się na urząd niższy (skarbiec) i wyższy (izba obrachunkowa i sąd skarbowy)

Portugalia - Rada Królewska - od XIII w., skład: abp, bp, ważniejsi przeorzy, przywódcy szlachty, mistrzowie zakonów rycerskich - funkcje doradcze i sądowe Sycylia - Rada Baronów - forma zgromadzenia nadwornego, niekiedy obradowała wraz z przedstawicielami rycerstwa

Szwecja. Norwegia, Dania - Rady Królewskie pow\staly w XIII w, członków wyznaczał król spośród urzędnik, i możnych

Węgry - Rada Królewska pod koniec XIII w., 2 bp, 2 baronów i kilku delegatów szlachty wybranych przez Sejm, król tylko fonnalnie jej przewodniczył, mieli zbierać sę co 3 miesiące Ruś Kijowska - książę radził się i członków drużyny i wielmożów, brak stałej instytucji

URZĘDNICY NADWORNI:

państwo francuskie - seneszal (stolnik>- na miejsce majordoma, główne funkcje dworskie, wzmocnienie pozycji kanclerza i palatyna, cały szereg niższych urzędów państwo niemieckie - administracja dcentralna jak we Francji, potem urzędy nadw^rome były dziedzicznymi lennami

państwo angielskie - wielki justycjariusz - najważniejszy urząd nadworny, od casów W. Zdobywcy, zastępca, główny doradca króla i pierwszy pomocnik w sprawcach sądowych i skarbowych, zazwyczaj urząd ten pełnił duchowny, w XIII w. zlikwidowano ten urząd, kompetencje przeniesiono na kanclerza, potem wzrosła pozycja marszałka i skarbnika Sycylia - też wielki justycjariusz (administracja i sądownictwo kanie), pozostałe urzędy nadworne jak we Francji, potem utworzono komorę książęcą jako organ finansowy z logotetą na czele, a w jej miejsce za Rogera II dohana de secretis - egzekwował daniny Portugalia - majordom, kanclerz, naczelny dowódca armii - wszystkie powstały na początku XIII w.

Szwecja - marszałek, kanclerz, drost (sprawy sądowe i nadzór nad urzędnikami), wykształcili się w XIII wieku

\Vęgrv - palatyn - główny urząd, inaczej nadworny żupan, faktyczny z-ca króla, reszta urzędów jak w administracji karolińskiej, potem zreorganizowano administrację na wzór francuski (Bela III pod koniec XIII w.)

Norwegia - najważniejszy byl kanclerz, po 1300 kanclerz przewodniczył Radzie Królewskiej

Dania - stolnik (drost), koniuszy, cześnik i komornik, wykształciły się w XII wieku

Ruś Kiiowska - naiw^rażnieiszv byl ciwun dworski, po nim koniuszy, stolnik, klucznik itp