54583

WŁADZA KRÓLEWSKA

ZAKRES WŁADZY:

Francja - władzę królewską określili legiści, urzędnicy szlacheccy i mieszczańscy, znawcy prawa rzymskiego, monarcha byl najwyższym zwierzchnikiem lennym, źródłem sprawiedliwości i suwerenności władzy

Anglia - władza królewska na podstawie „Wielkiej Karty Wolności” - królowie stracili na znaczeniu na rzecz Parlamentu, monarcha miał prawo wydawania stautów, dowództwo wojskowe, politykę zagr aniczną, mianowanie + odwoływanie urzęd.

Rzesza - przepisy Złotej Buli z 1356 r., od 1539 zaprzysięgano kapitulacje wyborcze (warunki przestrzegane przez króla)

Hiszpania i Portugalia - utrzymanie władzy królewskiej

Dania - określono zakres władzy królewskiej w Kalundborgu w 1360 roku (Landfreden) -król obiecał poddanym stare prawa i przywileje: zwoływanie Danehofu raz w roku, nietykalność, odwołania od wyroków sądów królewskich, poddani przyrzekli w 11 artykułach przestrzegać prawa itp., od 1250 (tron elekcyjny) zaczęto królom narzucać haandfaestning Rosja - od Iwana IV książęta tytułowali się carami, a władzę swoją określali jako samodzierżawie (wszelka władza państwowa + ius vitae ac necis nad poddanymi), kompetencje: polityka zagraniczna, obsadzanie urzędów, zwoływanie soborów' ziemskich i kontrola ich działalności, od 17 wieku władza królewska była ograniczana

NASTĘPSTWO TRONU:

Francja - system agnatyczny bez kobiet do 1420 roku, od około 1422 teoria statutowa -dziedzicem korony z mocy prawa mógł być tylko najstarszy syn zmarłego władcy, prawa tego nie można było się zrzec ani zmienić, w razie niepelnoletności regencję sprawowała osoba wyznaczona

Anglia - system pnmogenitury, od 1301 roku następca miał tytuł księcia Walii, w razie niepelnoletności regencję sprawowała rada regencyjna lub królowa-matka, potem regenta wyznaczał Parlament

Hiszpania i Portugalia — system pnmogenitury w Kastylii i Portugalii, potem też w Aragonie Dania - tron elekcyjny od 1250 roku, wybierał Danehof, spośród męskiego potomstwa króla Szwecja - tron elekcyjny przez cały okres średniowiecza, Norwegia - tron dziedziczny przez cały okres średniowiecza

Rosja - najpierw sukcesja tronu przez syna (lub córki jeśli brak syna), ostatecznie wybierał car, od 1598 roku cara wybierał Sobór Ziemski, od 1613 roku wybierano cara w obrębie dynastii Romanowów