59353

STRUKTURA I CHARAKTER NORM WSPÓŁCZESNEGO PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO

1)    NORMY POWSZECHNE I PARTYKULARNE

-prawo międzynarodowe nie jest uporządkowanym i zamkniętym systemem norm, jednakowym dla

wszystkich jego

podmiotów

Normy o charakterze powszechnym obowiązują wszystkie państwa -są to przede wszystkim normy zwyczajowe

Normy o charakterze partykularnym (wielostronne) obowiązują określoną grupę

państw, np. położoną w jednym

rejonie geograficznym (prawo regionalne)

Normy o charakterze dwustronnym (bilateralnym) obowiązują wyłącznie w stosunkach między dwoma

państwami (np. umowy handlowe, konsularne, ekstradycyjne)

2)    IUS COGENS

-państwa, które tworzą normy prawa m-dowego, mogą te normy zmieniać -prawo m-dowe ma w zasadzie charakter ius dispositiwm

-jednak normy najbardziej powszechne i istotne mają charakter bezwzględnie obowiązujący -stanowią one ius cogens

-nie mogą być uchylone wolą państw w ich wzajemnych stosunkach -są wyrazem interesów całej społeczności międzynarodowej -mogą być uchylone lub zmienione tylko wolą wszystkich państw

Konwencja Wiedeńska o prawie traktatów z 23 maja 1969r. stanowi, że normą jus cogens jest norma

przyjęta i uznana przez międzynarodową wspólnotę państw jako całość za taką, od której uchylenie jest nie

dopuszczalne i która może być zmieniona jedynie przez późniejszą normę powszechnego prawa międzynarodowego, mającą taki sam charakter (czyli będącą ius cogens)

-Komisja Prawa Międzynarodowego ONZ uchyliła się od ustalenia katalogu norm jus cogens -do norm jus cogens zalicza się niewątpliwie, m.in.:

a)    zakaz agresji

b)    zakaz interwencji 5

c)    prawo narodów do samostanowienia

d)    zakaz ludobójstwa

e)    zakaz zabijania jeńców wojennych

3)    HIERARCHIA NORM PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO

-normy prawa m-dowego mają w zasadzie jednakową moc wiążącą -ich stosunek opiera się na zasadach:

1)    lex specialis derogat legi generali

2)    lex posterior derogat legi priori

-można jednak zauważyć kształtowanie się pewnej hierarchii norm prawa m-dowego:

1)    normy ius cogens nie mogą być uchylane w stosunkach między stronami

2)    Karta Narodów Zjednoczonych jest normą o charakterze nadrzędnym w stosunku do innych norm -art. 103 stanowi, że w razie sprzeczności między obowiązkami członków ONZ, wynikającymi z niniejszej

Karty, a ich zobowiązaniami, wynikającymi z jakiegoś innego porozumienia m-dowego, pierwszeństwo mają obowiązki wynikające z KNZ