59927

administracyjnego - socjalne i finansowe. W ogólnym sądownictwie występują sądy administracyjne, wyższe sądy administracyjne oraz Federalny Sąd Administracyjny. W zakresie spraw socjalnych istnieje trójinstancyjne, natomiast w sprawach finansowych dwuinstancyjne sądownictwo. Sądownictwo w RFN powołane jest w zasadzie dla ochrony prawa podmiotowego, do kontroli działania administracji tylko wówczas, gdy wpłynie skarga osoby, której prawo zostało naruszone.

W Austrii funkcjonuje nadal Trybunał Administracyjny. Obowiązuje zasada klauzuli generalnej. Kontrola ta obejmuje tylko indywidualne akty administracyjne, gdyż kontrola rozporządzeń należy do Trybunału Konstytucyjnego. Dominuje system ochrony prawa podmiotowego. Sąd wyposażony jest wyłącznie w kompetencje kasacyjne.

Sądownictwo administracyjne w Polsce Okres drugiej Rzeczypospolitej

W U Rzeczypospolitej sądem administracyjnym był Najwyższy Trybunał Administracyjny. Istniały także dwa sądy specjalne: Inwalidzki Sąd Administracyjny i Sąd Ubezpieczeń Społecznych. NTA został powołany do życia w 1922r Było to sądownictwo typu kasacyjnego o kompetencjach określonych klauzulą generalną. Legitymację przyznano każdemu, kto twierdził, że naruszono jego prawa lub, że go obciążono obowiązkiem bez podstawy prawnej. Przyjęto, więc system oclirony prawa podmiotowego. W przypadku uznania skargi za uzasadnioną NTA uchylał zaskarżony akt w całości. Organ, którego akt uchylono był obowiązany do wydania nowego aktu.

Po II Wojnie Św iatowej

Do 1980 nie istniało ogólne sądownictwo administracyjne. Natomiast działały Sądy Ubezpieczeń Społecznych, zniesione w 1976r. Obecnie od 1999 działają sądy ubezpieczeń społecznych bądź sądy pracy i ubezpieczeń społecznych w 25 sądach okręgowych Ogólne sądownictwo administracyjne przywrócono w 1980r ustawą o NSA, działający na podstawie pozytywnej enumeracji. W 1990 wprowadzono zmianę ustawy wprowadzając klauzule generalną, ograniczoną enumeracją negatywną.

Konstytucja ustala prawo każdego do sądu i do rozpoznania jego sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Jest to prawo jednostki do dochodzenia swoich praw przed właściwym, niezależnym, bezstronnym i niezawisłym sądem, w tym także sądem administracyjnym.

Postępowanie sądowoadministracyjne jest dwuinstancyjne.

NSA oraz inne sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej, która obejmuje orzekanie o zgodności z ustawami uchwał organów administracji rządowej. Sądy administracyjne orzekają o zgodności z ustawami uchwał organów jednostek samorządu terytorialnego, terenowych organów administracji rządowej, rozstrzygają spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego, spory kompetencyjne między organami samorządu terytorialnego, a organami administracji rządowej.

O ustroju sądownictwa administracyjnego stanowi ustawa - Prawo o ustroju sądów administracyjnych. Zgodnie, z którą, sądami administracyjnymi są NSA oraz wojewódzkie sądy administracyjne.

Wojewódzki sąd administracyjny tworzy się dla jednego lub kilku województw.

Prezydent RP tworzy i znosi w. s. a. oraz ustala ich siedziby, obszar właściwości.

W skład w.s.a. wchodzą: prezes, wiceprezesi, sędziowie.

Liczbę sędziów i wiceprezesów określa Prezes NSA.

NSA. W jego skład wchodzą: prezes, wiceprezesi i sędziowie.

Liczbę stanowisk ustala Prezydent RP na wniosek Zgromadzenia Ogólnego Sędziów NSA. Organami NSA są: prezes, zgromadzenie ogólne, kolegium.

Kontrola działalności administracji przez sądy adm. obejmuje skargi na:

-    Decyzje administracyjne

-    Postanowienia wydawane w postępowaniu administracyjnym