Procedura po zakończonej I. i II. instancji_(kiedy decyzja ostateczna)
Tryby nadzwyczajne
Kodeksowa definicja decyzji ostatecznej znajduje się w art. 16 § 1 Kpa - decyzja, od której nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancyjnym jest ostateczną.
Która decyzja jest ostateczna?
1) art. 130 Kpa - taka decyzja organu I. instancji, w stosunku do której upłynął termin do wniesienia odwołania, a strony go nie wniosły,
2) każda decyzja organu II. instancji,
3) decyzja ostateczna z mocy prawa.
Zasadą naszego porządku prawnego jest wyrażona co prawda nie wprost, ale art. 16 § 1 Kpa pozwala ją wyróżnić - zasada trwałości decyzji ostatecznej.
Zasada te ulega uchyleniu (można wtedy zmienić, uchylić decyzję ostateczną) tylko w sytuacji, gdy jakiś przepis szczególny przewiduje jakiś tryb nadzwyczajny.
Są to decyzje, które:
1) są ostateczne, ale wadliwe,
czy dajemy prymat zasadzie trwałości, czy zasadzie praworządności? U nas zapewnienie zasadzie prymatu, ale możliwa jest w pewnych sytuacjach eliminacja. Są to dwie sytuacje:
a) wznowienie postępowania administracyjnego (art. 145-150 Kpa), (arL 145, 145a Kpa).
Wznowienie postępowania - instytucja procesowa służąca uchyleniu z obrotu prawnego decyzji dotkniętej kwalifikowaną wadą proceduralną, (postępowanie, które doprowadziło do wydania decyzji było wadliwe, decyzja sama w sobie jest dobra, np. art. 145 § 1 pkt 3 Kpa).
b) Stwierdzenie nieważności - instytucja procesowa służąca uchyleniu z obrotu prawnego decyzji ostatecznej dotkniętej kwalifikowaną wadą materialno-prawną.
Oba te tiyby oparte są na zasadzie niekonkurencyjności (nie można ich stosować zamiennie), stosuje się tylko jeden tryb.
Od ogólnej zasady niekonkurencyjności tych tiybów są dwa wyjątki:
a) art. 145 § 1 pkt. 6 Kpa- nie tylko błąd proceduralny, ale i materialny; zabrakło nie tylko procesowego rozstrzygnięcia stanowiska, ale i materialnego stanowiska, czyli brak elementów materialnych,
b) art. 156 § 1 pkt. 2 Kpa - decyzja wydana bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa; naruszenie prawa bywa też rozumiane jako nie tylko naruszenie przepisów materialnych, ale także proceduralnych innych niż przypadki wyliczone w poprzednim art. (np. obowiązek przeprowadzenia rozprawy z art. 89 § 2 Kpa, a organ jej nie przeprowadzi.
2) nie są wadliwe, ale zmieniła się polityka administracyjna.