61010

niniejszą wysokość. Szczególnie duże wysokości fal tsunami obserwuje się w sytuacjach, gdy wąski, dość stromo nachylony szelf przylega do zatok w linii brzegowej. W zatoce dochodzi do dodatkowego spiętrzenia wody. Ponieważ batymetrię podbrzeża i topografię linii brzegowej można traktować jako stalą (w sensie braku zmian w czasie), pewne odcinki wybrzeża szczególiue narażone są na częstsze niż na innych odcinkach brzegu występowanie fal tsunami.

Nadejście fali tsunami zazwyczaj poprzedzone jest szybkim obniżeniem lustra wody o 1-4 metry, które trwa od kilku do kilkimastu minut, po czym następuje gwałtowne i szybkie podnoszenie się poziomu morza, zakończone nadejściem fali tsunami o dużej, kilku - kilkunastometrowej wysokości. Zazwyczaj najwyższa jest pierwsza fala tsunami, po której może przyjść kilka kolejnyclu o coraz to mniejszej wysokości.

Niszczycielskie działanie tsunami objawia się w strefie przybrzeżnej, gdzie tworzą one wysoki, stromy wal wody, uderzający w brzeg z dużą prędkością i zmiatający wszystko po drodze. Szczególnie narażone na zniszczenia są urządzenia hydrotechniczne, infrastruktura portowa, statki znajdujące się w portach i i na plytkiclu przyportowych redach. W przypadku wystąpienia tsunami statkowi znajdującemu się w porcie grozi zniszczenie lub w bardziej korzystnej sytuacji -odniesienie bardzo poważnych uszkodzeń. Znane są liczne przypadki wyniesienia statków stojących w porcie i osadzenia na nabrzeżu lub imiesienia statków stojących na redzie i osadzenia na lądzie z dala od brzegu (niekiedy na równej stępce). Oprócz statków stojących na redzie również budynki znajdujące się stosunkowo blisko brzegu najczęściej ulegają zniszczeniu. Wszelkiego rodzaju małe i duże budowle takie jak domy mieszkalne, budynki administracyjne, a także budow le gospodarcze. Ich niszczycielska siła jest w stanie zniszczyć wszystko na swojej drodze a obszar zniszczeń uzależniony jest głównie od wielkości i prędkości fali.

Ponieważ fale tsunami związane są z występowaniem trzęsień ziemi, najwięcej ich występuje na obszarach aktywnych sejsmicznie. Na pierwszym miejscu należy wymienić tu Pacyfik, w okól brzegów tego oceanu występują bardzo aktywne sejsmicznie obszary związane z czynnymi strefami subdukcji Wzdłuż wybrzeży Ameryki Południowej, Ameryki Środkowej. Kalifornii Alaski, Wysp Aleuckich. Kamczatki, Wysp Kiuylskicli, Japonii, Filipin i wysp Indonezji występują często silne trzęsienia ziemi, generujące fale tsunami. Na Oceanie Atlantyckim fale tsunami