64377

można wyróżnić akredytywę płatną z góry (bank pośredniczący otrzymuje z góry sumę potrzebną do realizacji akredytywy), płatną z dołu (bank pośredniczący otrzymuje tę sumę dopiero po zrealizowaniu akredytywy) oraz tzw. rembursową (zapłata na rzecz banku pośredniczącego realizowana jest przez bank trzeci (tzw. bank rembursujący). Według kryterium przenoszalności akredytywy na inne osoby można wyróżnić akredytywy przenośne i nieprzenośne. W przypadku wypłaty beneficjentowi zaliczki na poczet akredytywy chodzi o tzw. akredytywę zaliczkową (z klauzulą zieloną bądź z klauzulą czerwoną - w zależności od tego, czy zwrot zaliczki jest zabezpieczony, czy też takiego zabezpieczenia jest brak).

W przypadku tzw. akredytywy odnawialnej (rewolwingowej) chodzi zapłatę sumy akredytywy częściami, bez konieczności udzielania odrębnych akredytyw. W razie otwarcia akredytywy przy wykorzystaniu jako zabezpieczenia już istniejącej akredytywy chodzi o tzw. akredytywę wiązaną (back to back). Wyróżnić można jeszcze wiele innych odmian akredytywy dokumentowej, np. z odroczonym terminem płatności, typu listu kredytowego, zaliczkowe połączone z inkasem.

9Akredytywy zabezpieczające (tzw. akredytywy standby) pełnią przede wszystkim funkcję zabezpieczenia. W wypadku tego rodzaju akredytywy bank zobowiązuje się bowiem do zapłaty określonej sumy pieniężnej w razie niewykonania określonego zobowiązania, a nie -jak przy akredytywie dokumentowej - w razie jego wykonania. W rezultacie akredytywę zabezpieczającą należy uznać za gwarancję bankową, z tym że mają do niej odpowiednio zastosowanie przepisy dotyczące akredytyw dokumentowych (arL 85 ust. 4 Prawa bankowego).

9Akredytywa pieniężna ma obecnie najmniejsze znaczenie praktyczne. Została zastąpiona przez o wiele łatwiejsze i prostsze we wzajemnych rozliczeniach między różnymi podmiotami czeki podróżne oraz karty kredytowe i płatnicze. Zgodnie z art. 86 ust. 1 Prawa bankowego akredytywa pieniężna polega na tym, iż bank, działając na zlecenie klienta, ale we własnym imieniu (bank otwierający), może zobowiązać się pisemnie wobec innego banku, że dokona zwrotu kwot wypłaconych beneficjentowi lub skupi weksle trasowane ciągnione przez beneficjenta na wskazany bank. Akredytywa pieniężna musi w szczególności zawierać: nazwę i adres osoby upoważnionej do dokonywania wypłat, kwotę i walutę akredytywy oraz termin jej ważności (art. 86 ust. 2 Prawa bankowego). Zobowiązania banku otwierającego stają się wymagalne z chwilą wypłaty dokonanej beneficjentowi na zasadach określonych w akredytywie, pod warunkiem przedstawienia przez beneficjenta dokumentu tożsamości (arL 86 usL 3 Prawa bankowego), przy czym jeżeli w akredytywie pieniężnej uzależniono wypłatę od spełnienia przez beneficjenta także innych warunków, wypłata może nastąpić wyłącznie po łącznym spełnieniu tych warunków (art. 86 ust. 4 Prawa bankowego).

W świetle powołanych regulacji art. 86 Prawa bankowego akredytywa pieniężna jest zobowiązaniem banku (banku otwierającego), zaciągniętym na zlecenie klienta (beneficjenta lub innej osoby) jedynie wobec innego banku (banku uprawnionego), do dokonania zwrotu kwot wypłaconych beneficjentowi lub skupu weksli trasowanych ciągnionych przez beneficjenta na bank uprawniony. Zobowiązanie banku otwierającego wobec banku uprawnionego ma charakter umowny. W takim ujęciu oświadczenie banku otwierającego o udzieleniu akredytywy pieniężnej stanowi ofertę zawarcia tego typu umowy (składaną czy to bezpośrednio, czy to za pośrednictwem beneficjenta), która zostaje przyjęta przez bank uprawniony zazwyczaj w sposób dorozumiany, przez wypłacenie określonej sumy na rzecz beneficjenta.