64413

Spółka akcyjna jest spółką kapitałową. W odróżnieniu jednak od spółki z ograniczoną odpowiedzialnością elementy osobowe nie odgrywają w niej znaczącej roli. Dlatego też powszechnie uważa się ją za modelową formę spółki kapitałowej, w której o zakresie praw i obowiązków wspólników decyduje wielkość wniesionego kapitału. Naturę spółki akcyjnej charaktetyzuje funkcjonalny związek między wielkością zaangażowanego kapitału a możliwością wpływu na decyzje spółki i związanego z tym ryzyka inwestycyjnego. W spółce akcyjnej obowiązuje bowiem zasada proporcjonalności, która jednocześnie służy realizacji rządów większości. Forma organizacyjno-prawna, jaką jest spółka akcyjna, umożliwia zaangażowanie znacznego kapitału, tym samym jest to konstrukcja odpowiednia dla prowadzenia działalności gospodarczej w większym rozmiarze. Świadczy o tym rozdrobnienie kapitału zakładowego, które pozwala zgromadzić majątek pochodzący od szerokiego kręgu podmiotów. Rozmiar inwestycji z perspektywy pojedynczych akcjonariuszy może być niewielki, ale dopiero ich koncentracja pozwala zgromadzić znaczny majątek. Typową ceclią spółki akcyjnej jest zatem znaczne rozdrobnienie struktury jej akcjonariatu. Dotyczy to zwłaszcza otwartej dla szerokiego kręgu akcjonariuszy spółki publicznej, czyli spółki, której co najmniej akcja jest zdematerializowana w rozumieniu przepisów ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Tego rodzaju spółki mają zwykle duży kapitał zakładowy pozyskany w drodze publicznej subskrypcji.

Zaangażowanie znacznego kapitału przy jednoczesnym rozdrobnieniu akcjonariatu wymagało od ustawodawcy stworzenia dla spółki akcyjnej rozbudowanej regulacji nie tylko w Kodeksie spółek handlowych, ale również w ustawach szczególnych (por. np. ustawę z 29 lipca 2005 r.

0    ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów Finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, Dz.U. Nr 184, poz. 1539 ze zm.). Spółka akcyjna w porównaniu do spółki z o.o. tworzy strukturę bardziej sformalizowaną, opartą na kapitale zakładowym, który nie może być niższy niż 100 000 zł, podzielonym na akcje o równej wartości nominalnej. Wartość ta nie może być z kolei niższa niż 1 grosz. Element kapitału zakładowego w spółce akcyjnej ma znaczenie pierwszoplanowe. Spółka akcyjna jest bowiem korporacją kapitałową, w której podstawowe znaczenie mają stosunki prawne nie między akcjonariuszami, ale między nimi a spółką jako odrębnym od nich podmiotem. Akcjonariusze spółki nie angażują się bezpośrednio w jej działalność i nie ponoszą odpowiedzialności za jej zobowiązania. Akcjonariat pozostaje również anonimowy

1    nie ujawnia się go w rejestrze sądowym. Zmiany w strukturze akcjonariatu nie mają wpływu na istnienie i tożsamość prawną spółki. Spółka akcyjna, podobnie jak spółka z o.o., posiada osobowość prawną. Działa na podstawie statutu i przez swoje organy. Działalnie przez organy skutkuje rozdzieleniem własności wniesionego do spółki kapitału od zarządzania nim. Prowadzenie spraw i reprezentacja powierzone są bowiem z reguły innym niż akcjonariusze osobom. Prawa udziałowe nie są inkorporowane w udziałach, ale w akcji lub świadectwie udziałowym, które są jednocześnie papierami wartościowymi. Ponadto spółka akcyjna jest jedyną wśród spółek formą prawną dla prowadzenia określonych działalności, wymienionych w art. 611 k.s.h.