91194

Spółką komandytowo-akcyjną jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz). a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Jakie więc ryzyko ponosi komplementariusz? Czy akcjonariusz także ponosi ryzyko swoim majątkiem za zobowiązania spółki?

Spółka komandytowo- akcyjna, jako spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana, dodatkowo posiada swój wyodrębniony majtek z którego mogą zaspokajać się wierzyciele spółki. Jednakże z punktu widzenia wierzyciela spółki sposób w jaki odpowiadają wspólnicy w razie bezskutecznej egzekucji z majątku spółki jest najbardziej istotny.

Odpowiedzialność komplementariusza

Komplementariusze odpowiadają za zobowiązania spółki subsydiarnie. a więc w sytuacji w której na zaspokojenie wierzycieli nie starczył majątek samej spółki. Wspólnik posiadający ten status odpowiada swoim majątkiem w sposób nieograniczony.

Jeżeli w spółce jest kliku komplementariusz)' odpowiadają oni solidarnie. A więc wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia zarówno od jednego z komplementar inszy, kilku z nich a także wszystkich. Dopóki cały dhig nie jest spłacony wszyscy pozostają zobowiązani.

Jeżeli statut dopuszcza przyjęcie do spółki nowego komplementariusza. dotychczasowy akcjonariusz może uzyskać stants komplementariusza. albo osoba trzecia może przystąpić do spółki w charakterze komplementariusza. za zgodą wszystkich dotychczasowych komplementariuszy. Oświadczenie nowego komplementariusza. a także oznaczenie wartości jego wkładów oraz zgoda na brzmienie statum wymaga formy aktu notarialnego

Przystępujący do spółki komplementariusz odpowiada także za zobowiązania spółki istniejące w chwili wpisania go do rejestm.

Jednakże istnieje pewien wyjątek w zakresie odpowiedzialności komplementariusza. Otóż w sytuacji w której nastąpiło pozbawienie komplementariusza prawa reprezentowania spółki wbrew jego sprzeciwowi, które da facto może nastąpić jedynie z ważnych powodów na mocy prawomocnego orzeczenia sądu, zmienia się zakres jego odpowiedzialności.

Skutkiem pozbawienia go tegoż prawa jest zwolnienie go od oc^owiedziabiości osobistej za zobowiązania spółki powstałe od chwili dokonania odpowiedniego wpisu w rejestrze przedsiębiorców. Należy wskazać, iż pozbawienie prawa do prowadzenia spraw spółki nie skutkuje zmiany zakresu odpowiedzialności.

odPQwję(UiaiłiQśc akcjonariusza

Akcjonariusz w spółce komandytowo- akcyjnej nie ponosi odpowiedzialności osobistym majakiem za zobowiązania spółki, tak jak i akcjonariusz w spółce akcyjnej. Jednakże j^ od każdej zasady istnieją wyjątki.

Gdy nazwisko albo firma (nazwa) akcjonariusza zostanie zamieszczone w firmie spółki akcjonariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz. a więc całym swoim majątkiem osobistym. Oczywiście takie umieszczenie nazwiska bądź firmy musi nastąpić za zgodą akcjonariusza. W przeciwnym wypadku nie można mówić o negatywnych konsekwencjach dla akcjonariusza

Także w sytuacji w której akcjonariusz dokona czynności prawnej w imieniu spółki nie ujawniając swojego pełnomocnictwa, odpowiada za skutki tej czynności wobec osób trzecich bez ograniczenia. To sytuacja w której akcjonariusz niejako "podszywa się" pod osobę komplementariusza.

Takie konsekwencje dotyczą także reprezentowania spółki przez akcjonariusza, który nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres. W tym przypadku akcjonariusz godzi w uzasadnione oczekwania kontrahenta (przyszłego wierzycieli), kory negocjuje i następnie zawiera umowę ze spółką komandytowa akcyjną może ocenić spółkę po osobie jej reprezentanta, czyli zasadniczo komplementariusza, tj. osoby odpowiedzialnej majątkiem osobistym za zobowiązania spółki.

Prokura

Prokura to specjalny rodzaj pełnomocnictwa dla osoby fizycznej posiadającej pełną zdolność do czynności prawnych (prokurenta), którego udzielić może każdy przedsiębiorca podlegający wpisowi do rejestru przedsiębiorców (w Krajowym Rejestrze Sądowym). Prokura upoważnia do dokonywania wszelkich czynności (sądowych i pozasądowych) związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Z czynności tych wyłączone jest zbywanie i obciążanie przedsiębiorstwa i nieruchomości. co do których konieczne jest pełnomocnictwo szczególne.

Prokury nie można przenieść na inną osobę, prokurent może natomiast udzielić innej osobie pełnomocnictwa szczególnego do poszczególnej czynności.

Podmioty uprawnione do udzielania prokury mogą także udzielać zwyczajnych pełnomocnictw.

Rodzaje prokury:

• prokura samodzielna (samoistna) • prokurent działa samodzielnie;

-    prokura łączna - dla dokonania czynności prawnej konieczne jest współdziałanie wszystkich prokurentów. W praktyce funkcjonuje także, zaakceptowana przez Sąd Najwyższy, prokura łączna nieprawidłowa, która polega na tym. że dla dokonania czynności konieczne jest współdziałanie prokurenta z inną osobą która prokurentem nie jest (np. z członkiem zarządu, wspólnikiem);

-    prokura oddziałowa - zakres umocowania prokirenta ograniczony jest do zakresu spraw wpisanych do rejestru oddziału przedsiębiorstwa

Powstanie, odwołanie i wygaśniecie prokury

Prokura powstaje z chwilą jej udzielenia na piśmie pod rygorem nieważności, sam wpis do rejestru ma jedynie charakter potwierdź enia W spółkach osobowych dla ustanowienia prokury konieczna jest zgoda wszystkich wspólników mających prawo prowadzenia spraw spółki, a w spółkach kapitałowych - zgoda wszystkich członków zarządu.

Dla odwołania prokiry wystarcza oświadczenie - odpowiednio - jednego wspólnika lub członka zarządu.

Prokura wygasa na skutek wykreślenia przedsiębiorcy z rejesttu. a także ogłoszenia upadłości, otwarcia likwidacji oraz przekształcenia przedsiębiorcy waz wraz ze śmiercią prokurenta Częściowa lub całkowita utrata przez prokirenta zdolności do czynności prawnych również powoduje wygaśnięcie prokury.

Prokura uregulowana jest obecnie w art. 109' -109’ kodeksu cywilnego.

Prawo regresu

Regres to roszczenie przysługujące temu ze współdłużników. który samodziebiie spłacił wierzycielowi cały wspólny dług lub zapłacił kwotę większą niż przypadała na niego, skierowane przeciwko pozostałym współdhiżnikom o zwrot proporcjonabiych części zapłaconej kwoty. Rodzajem regresu jest regres ubezpieczeniowy.

Pławo ngttai w.żQb.QwiaŁawddi.MUdamy di

Dłużnik spefaiiający całe świadczenie mógł domagać się zwroni od współdłużników części ich długu. tak samo współwierzyciele mogli domagać się swoich części od wierzyciela który przejął całe świadczenie - prawo regresu.

Wynikało to z wewnętrznego stosunku prawnego łączącego współwierzycieli lub współdłużników. Istniała też możliwość roszczenia z tytułu prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia