68229

*    Rozbudowa administracji prowadziła do odchodzenia od zasady kolegialności, gdyż przez swą ociężałość i zrutynizowanie -hamowała tempo załatwiania spraw.

•Zgodnie z zasadą kolegialności kształtowano administrację - głównie centralne organy resortowe - w monarchiach absolutnych oraz w XVIII-w wiecznych republikach.

*    W 2. poi. XVIII w. oparto na niej nowo tworzoną strukturę administracji w Polsce • wskutek braku tradycji biurokratycznych, kolegia miały charakter nieurzędniczy i niefachowy.

*    Zasada jednoosobowości - wprowadzona na szeroką skalę wpocz. XIX w^r pod w pływem rozwiązań francuskich.

*    Polegała na ześi odkowaniu całego zakresu przekazanej władzy oraz powierzeniu wyłącznego prawa podejmowania decyzji jednej o sobie —»

*    We władzach centralnych - ministrowi stojącemu na czele resortu.

⁴ Minister - rozstrzyga osobiście lub za pośrednictwem swoich podwładnych w ramach dekoncentracji wewnętrznej - w każdym wypadku ponosząc odpowiedzialność za zapadłe rozstrzygniecie

*    Zaletą zasady jednoosobowości - szybkość i sprawność działania, jak również wyraźne określenie osoby odpowiedzialnej za wydaną decyzję

*    Wady zasady jednoosobowości - ryzyko arbitralności rozstrzygnięć.

Zasadę jednoosobowości (system .. ministerialny"), za napoleońską Francją, przyjęły:

-    Rosja w latach 1802-1811

-    Prasy w 1808 r.

-    Baw aria w lalach 1799-1808,

-    Wirtembergia w 1805 r.

-    Austria w roku 1848.

-    Dania w roku 1848

ZASADA BIUROKRATYZMU

"Zasada biurokratyzmu - pojawiła się w okresie monarchii absolutnej, wymuszona potrzebą specjalizacji i fachowości aparatu urzędniczego.

•    Biurokracja stanowiła hierarchiczną organizację, opartą na zależności służbowej miedzy zwierzchnikiem a podwładnym

•    Personel aparatu biurokratycznego pobielał stale wynagrodzenie pieniężne

'Obsada stanowisk - przede wszystkim kryterium kwalifikacji, co umożliwiało uzyskiwanie urzędów także przez osoby spoza warstw uprzywilejowanych.

•Sprawowanie urzędu często wiązało się z nabyciem szlachectwa, co prowadziło do wykształcenia się warstwy łzw. szlachty urzędniczej.

Szlachta urzędnicza w Europie

•Francja- noNesse de robę - szlachta w todze, w XVIII - wiecznej Francji nobilitowano kilkanaście tysięcy osób, z czego większość stanowili urzędnicy.

"Austria - w XVIII i XIX w.- ponad 12 tysięcy nobilitacji, w tym 1/3 wiązała się z pełnionym urzędem.

"Rosja obowiązywała zasada, w-edhig której osoby osiągające odpowiedni szczebel w karierze urzędniczej automatycznie uzyskiwali szlachectwo osobiste bądź dziedziczne

Pojęcie biurokratyzmu

•    Sformułowane we Francji w 1747. przez Yincenta dc (>ournay - twórcę typowego dla liberalizmu gospodarczego hasła: laissez fairc, laisscz p&sscr - dajcie nam swobodę działania i ruchu - wolność zarobkownia i handlu, oznaczającego, że państwo powinno, ograniczając swe funkcje, zezwolić wszystkim na dowolność działań i na samoczynne przemijanie rzeczy i zjawisk.

•    Początkowo biurokratyzm wiązał się systemem biuralizmu -oparcia administracji na biurach złożonych z urzędników.

"Biurokracja w znaczeniu funkcjonalnym - ..rządy urzędników", których częstą wadą było dążenie aparatu urzędniczego do wychodzenia poza przepisane mu. służebne wobec społeczeństwa, role.

•    Biurokracja w znaczeniu podmiotowym - wiązała się ścisłe z pojawieniem się warstwy zawodowych funkcjonariuszy - tzw. korpusu urzędniczego