67120

badanych było dopasować mimikę do opowiadań. Fore byli równie dokładni jak ludzie z kręgu

kultury Zachodu. Badacze poprosili następnie członków plemienia o zademonstrowanie

wyrazów twarzy, które by odpowiadały opowiedzianych historiom. Kiedy wykonane wówczas

fotografie pokazano amerykańskim współpracownikom, również prawidłowo zostały odczytane.

Istnieje więc przekonywający dowód na to, że zdolność do interpretowania przynajmniej sześciu

głównych emocji jest zdolnością międzykulturową — cechą człowieka, a nie wytworem

kulturowego doświadczenia (Ekman i in., 1987; Izard, 1969).

Należy jednak zwrócić uwagę na to, jaką rolę odgrywa kultura, jeśli chodzi o to, kiedy

i jak odzwierciedlisz emocje na twarzy. Ekman i Friesen (1969) sądzą, iż reguły ujawniania są

specyficzne dla każdej kultury i dyktują, jaki rodzaj ekspresji emocjonalnej można okazywać.

Amerykańskie normy kulturowe zabraniają mężczyznom ujawniania takich przejawów emocji,

jak smutek lub płacz, podczas gdy kobiety mogą to czynić. W Japonii tradycyjne reguły

kulturowe zakazują kobietom prezentowania szerokiego, niepohamowanego śmiechu (Ramsey,

1981); japońskie kobiety będą często skrywały swoje uśmiechy za zasłoną rąk, podczas gdy

w kulturach zachodnich kobiety mogą — a nawet są do tego zachęcane — śmiać się otwarcie

i często (Fłeniey, 1977). Kulturowe reguły odzwierciedlania emocji, które kierują niewerbalną

ekspresją Japończyków, są zadziwiająco odmienne od reguł zachodnich. Japońskie normy

skłaniają ludzi do pokrywania negatywnych wyrazów twarzy uśmiechami i śmiechem,

a generalnie, do rzadszego wykorzystywania ekspresji twarzy niż na Zachodzie (Friesen, 1972;

Morsbach, 1973). To niewątpliwie leży u podłoża zachodniego stereotypu, według którego

Azjaci są niezbadani i trudni do odczytania.

reguły ujawniania: kulturowo zdeterminowane reguły określające, jakie zachowania niewerbalne nadają się do ujawnienia

Wreszcie końcowa uwaga o trafnym odkodowaniu mimiki. Sytuacja jest trudniejsza niż by

się wydawało, ponieważ często ujawniamy mieszaninę emocji (Ekman, Friesen, 1975). Podczas

gdy jedna część twarzy rejestruje jakąś emocję, druga odzwierciedla inną.