70060

Systematyka prawa cywilnego Uwagi ogólne

-    prawo cywilne dzieli się na działy —* w systemie kontynentalnym najbardziej rozpowszechniony jest system pandektowy (niem. XIX w.), wg którego wyróżniamy:

*    rozbudowana część ogólna;

*    działy: prawo rzeczowe, prawo zobowiązań, prawo rodzinne i prawo spadkowe;

—+ nie jest to podział logiczny (różne kryteria wyodrębnienia tych działów);

Poszczególne działy pra\ya cywilnego

1.    część ogólna — instytucje i zasady wspólne dla całego prawa cywilnego;

2.    prawo rzeczowe - normy, które wyznaczają bezwzględne prawa podmiotowe (skuteczne wobec wszystkich), a odnoszące się do rzeczy;

3.    prawo zobowiązań - normy regulujące prawa majątkowe o charakterze względnym, skuteczne wobec indywidualnie oznaczonych podmiotów,

4.    prawo spadkowe - reguluje przejście majątku osoby zmarłej na inne podmioty.

5.    prawo rodzinne — reguluje stosunki prawne między małżonkami, rodzicami i dziećmi oraz innymi krewnymi oraz powinowatymi a także instytucję opieki i kurateli;

6.    prawo na dobrach niemateriabiych (prawo własności intelektuabiej) - reguluje prawa podmiotowe do oryginalnego, niematerialnego wytworu umysłu ludzkiego, mającego wartość majątkową.

—► w szczególności prawa do utworu naukowego, literackiego, artystycznego, wynalazku, wzoru użytkowego, programu komputerowego itp.;

—* w polskim systemie prawnym uregulowana w odrębnej ustawie z 4.2.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawie z 30.6.2000 r. Prawo własności przemysłowej;

—* dyskusyjne czy powinny być w ramach prawa rzeczowego czy jako odrębny dział —* odrębny gdyż z jednej strony wyraźne ograniczenie norm prawa rzeczowego do przedmiotów materialnych oraz z drugiej strony okoliczność, że do prawa bezwzględnych należą również prawa osobiste o niemajątkowej wartości;

Inne wyróżnienia zespołów no mi cywilnoprawnych

-    powyższe działy mogą być dodatkowo dzielone w głąb, ale porządkująca funkcja podziały na w/w działy była by zakłócona gdyby do tych działów dodano prawo handlowe, gdyż ono zawiera w sobie normy z różnych działów (części ogólnej, zobowiązali, prawa na dobrach niematerialnych) —* dlatego prawo handlowe |est odrębną dyscypliną naukową i dydaktyczną, ale wyróżnioną na innej podstawie niż działy prawa cywilnego;

-    poszczególne działy maiąteż swoje regulacje szczegółowe, ale nie stanowią one odrębnych działów.

np. prawo: wekslowe, czekowe, górnicze, lotnicze, ubezpieczeniowe, łączności, przewozowe itp.;