70373

WYPOWIEDZI PERPORMATYWNE (dokonawcze) - choć językowo są sformułowane w sposób sugerujący, że opisują one jakąś czynność, w istocie rzeczy - na mocy pewnego rodzaju konwencji - traktowane są jako sposób jej dokonania, nie są one opisem niezależnie i równocześnie następującego zdarzenia, ale zdarzenie to realizuje się właśnie poptzez dokonanie w określonym kontekście właściwej wypowiedzi performatywnej, wypowiedzenie tego samego zwrotu w pierwszej osobie ma charakter performatywny, w innych osobach ma zazwyczaj charakter jedynie sprawozdawczy (a więc jest mówieniem o czymś, a nie czynieniem czegoś za pomocą słów)

WYPOWIEDZI PERPORMATYWNE mogą być UDANE albo NIEUDANE:

-    UDANA - gdy została ona dokonana w takiej sytuacji i w taki sposób, że powiedzenie określonych (przewidzianych konwencją) słów prowadzi do uznania danej czynności za skutecznie („udanie”) dokonaną

-    NIEUDANA - jeśli identyczne słowa wypowie ktoś inny, bądź tez nastąpi to w okolicznościach, w których zgodnie z regułami dokonywania danej czynności, aktu tego nie można dokonać, wówczas mimo wypowiedzenia identycznych słów czynność me będzie skutecznie dokonana

Nie muszą być to wypowiedzi sensu stricte => można ich dokonywać za pomocą zachowań, dlatego nie powinno się mówić o wypowiedziach performatywnych, ale o czynnościach

TEORIA AKTÓW MOWY - szersza od koncepcji performatywów; niemalże każda wypowiedź stanowi jakiegoś rodzaju „akt mowy” (akt uczynienia czegoś za pomocą wypowiedzenia pewnych słów); zdecydowana większość oprócz powiedzenia czegoś jest jednocześnie uczynieniem czegoś (np. proszeniem, pytaniem, ocenianiem, obiecywaniem); to rozumowanie doprowadziło do wyróżnienia w każdym akcie mowy aspektu lokucyjnego (powiedzenia czegoś), illokucyjnego (dokonanie przez wypowiedzenie aktu mowy danego rodzaju czynności) oraz per lokucyjnego (wywołanie pewnego, zamierzonego lub nie, skutku)