70372

Wypowiedzi performatywne i teoria aktów nowy.

Wypowiedzi pcrformatywne (wykonawcze) - choć językowo sformułowane są w sposób sugerujący, że opisują one jakąś czynność, w istocie rzeczy traktowane są jako sposób jej dokonania;

nie są opisem niezależnie i równocześnie następującego zdaizenia, ale zdarzenie to realizuje się właśnie poprzez dokonanie w określonym kontekście właściwej wypowiedzi perfonnatywnej, np. „nadaję ci imię Dar Pomorza” (rozbijając butelkę o burtę);

-    tylko wypowiedzi w I. os.; w innych osobach - charakter sprawozdawczy

Teoria aktów mowy - Austin. Scarle - każda niemalże wypowiedź stanowi jakiegoś rodzaju „akt mowy” (akt uczynienia czegoś za pomocą wypowiedzianych słów); większość wypowiedzi oprócz „powiedzenia czegoś” jest jednocześnie „uczynieniem czegoś” (np. proszeniem, pytaniem, ocenianiem);

akt mowy:

-    aspekt lokucyiny (powiedzenie czegoś)

-    aspekt illokucyiny (dokonanie przez jego wypowiedzenie danego rodzaju czynności),

np. „proszę cię o przyniesienie szklanki wody”

wypowiedź o przyniesieniu szklanki wody (aspekt lokucyjny) poproszenie o przyniesienie szklanki wody (aspekt illokucyjny)

-    aspekt perlokucvinv (wywołanie skutków faktycznych)

akt mowy aby byl udany, muszą zostać spełnione określone warunki (warunki „fortunności” danego aktu), np prawdziwość i przekonanie o czymś - „za oknem świecie słońce” -faktycznie świeci słońce i mówiący wietzy, że rzeczywiście tak jest.

Czynności konwencjonalne - zachowania, które dzięki istnieniu pewnych konwencjonalnych reguł (reguły konstytutywne danej czynności) określone zachowania psychofizyczne (np wykonanie gestu) zyskują dodatkowy sens kulturowy polegający na wywołaniu określonych zamian w świecie, np wydanie wyroku przez sędziego (sędzia; odpowiednie słowa w odpowiedniej sytuacji)

Czynności performatywne czy konwencjonalne są instrumentami tworzenia faktów instytucjonalnych.