2808184992

Językoznawstwo		Performatywy i konstatacje
pragmatyczne 2		i teoria aktów mowy

Performatywy i konstatacje

W logice:

zdanie = sąd logiczny

•    prawdziwy,

•    fałszywy

•    bezsensowny.

Zawężenie: tylko zdania oznajmujące są sądami logicznymi

Performatywy i konstatacje

Nawet wśród zdań oznajmujących są jak najbardziej sensowne zdania, które nie są ani prawdziwe, ani fałszywe, np.

Mianuję pana dyrektorem Nadaję Ci imię „Elżbieta II Jutro wstanę wcześnie

Performatywy i konstatacje

Dwa rodzaje wyrażeń:

•    Sądy prawdziwościowe, czyli konstatacje (stwierdzanie stanu rzeczy, opisywanie rzeczywistości), np. Jan jest dyrektorem. Ten statek nosi imię ,.Elżbieta II". Konstatacje mogą być prawdziwe lub fałszywe.

•    Wyrażenia sprawcze, czyli performatywy (zmieniające stan rzeczy, np. mianowanie, nadawanie imienia). Performatywy mogą być udane (ktoś został mianowany, statkowi nadano imię) lub nie. (inne terminy: fortunne, szczęśliwe)

Performatywy i konstatacje

Performatywy mogą być nieudane z trzech powodów:

•    nieważne:

-    niewłaściwy wypowiadający

-    niewłaściwa formuła

-    niewłaściwy obiekt

•    nieszczere

•    nastąpiło złamanie zobowiązania

1