70674

państwa

i zapewnienia jego rozwoju.

Społeczeństwo obywatelskie musi być pluralistyczne. Zanim jednak „nauczymy się" tego pluralizmu, społeczeństwo przechodzi okres „burzy", niezorganizowania. Jeśli społeczeństwo jest niezorganizowane, to władza może wybierać sobie z kim chce rozmawiać, co praktycznie może oznaczać, że z nikim nie rozmawia poważnie. Dojrzałe społeczeństwo samoogranicza się ze względu na dobro wspólne, wspólny interes, ogranicza nawet pluralizm - ale to jest efekt normalny. Bo przecież Rzeczpospolita to dobro wspólne wszystkich obywateli i powinno się dążyć do takiego wychowania obywateli, w szczególności tych najmłodszych, aby każdy to rozumiał i umiał zrezygnować z własnego interesu w imię społeczeństwa obywatelskiego, w imię dobra wspólnego. Prospołeczne zachowania wymuszane są np. przez klauzule generalne. Społeczeństwo obywatelskie oparte jest na zasadzie wolności jednostki, ale ograniczonej interesem publicznym.

Jeśli system jest demokratyczny to należy wyjść z założenia że każde społeczeństwo jest pluralistyczne.

Społeczeństwo jest pluralistyczne i trzeba ten pluralizm odpowiednio wyartykułować tzn. uwzględnić

dopuszczalne w strukturze samoorganizowanie się(tzn. że społeczeństwo potrafi własnymi silami stworzyć taki model sprawowania władzy, który służy interesom całości poszczególnych ludów). Samoorganizowanie się wynika z pluralizmu. Pluralizm prowadzi oczywiście do wielości organizacji tj. naturalna konsekwencja naturalnie istniejącego pluralizmu. Te zjawiska są naturalne i oczywiste, ale oczywiste są negatywne tego konsekwencje. Pluralizm jest naturalny i samoorganizowanie także jest kwestią naturalną. Prowadzi to często do negatywnych konsekwencji. To czerpanie z idei i pluralizmu może utrudniać prawidłowe działanie organizacji, efektywność. W przypadku istnienia bardzo wielu organizacji trudno jest o uzyskanie efektów w postaci reprezentatywności. Trudno jest o kompromis. Jeśli jest dużo organizacji to zawarcie kompromisu nie jest proste bo ten kompromis musi iść bardzo daleko, bardzo głęboko dot. bardzo daleko posuniętych uszczegółowień. I działania są nie efektywne. Chodzi o to ażeby uwzględniać konieczność samoograniczenia się mając na względzie także obywatelskość. Obywatelskość oznacza przekonanie o konieczności działania w interesie wspólnym. Działania w interesie wspólnym czyli obowiązek kojarzenia interesu indywidualnego i grupowego z