Bezprawne pozbawienie wolności. Przestępstwo opisane w art. 189 KK polega na pozbawieniu człowieka wolności w znaczeniu fizycznym, tzn. możliwości wyboru miejsca przebywania i swobody przemieszczania się. Pozbawienie wolności jest przestępstwem materialnym (skutkiem jest faktyczna utrata wolności przez poszkodowanego) i trwałym (stanu bezprawia trwa ciągle do momentu odzyskania przez ofiarę wolności). Bezprawnego pozbawienia wolności można dokonać przez działanie lub zaniechanie (gdy sprawca nie uwalnia człowieka mimo obowiązku jego uwolnienia). Czynu opisanego w art. 189 KK można popełnić w zasadzie wyłącznie z winy umyślnej (w formie zamiaru bezpośredniego lub ewentualnego), choć istnieje możliwość popełnienia nieumyślnego pozbawienia wolności przez funkcjonariusza publicznego. Umyślne bezprawne pozbawienie wolności jest przestępstwem ogólnosprawczym.
Kontratyp szczególnych uprawnień. Pozbawienie wolności nie jest przestępstwem, jeśli dopuszcza się go funkcjonariusz publiczny w ramach zgodnego z prawem wykonywania obowiązków i uprawnień służbowych określonych w przepisach prawa W takich przypadkach pozbawienie wolnośd jest legalne, tzn. nie ma znamion bezprawności w ramach tzw kontratypu szczególnych obowiązków i uprawnień.
Typy kwalifikowane. Zgodnie z art. 189 § 2 surowsza odpowiedzialność za bezprawne pozbawienie wolności zachodzi, gdy trwa ono dłużej niż 7 dni lub wiąże się ze szczególnym udręczeniem. Szczególne udręczenie Szczególne udreczeme oznacza traktowanie zniewolonej ofiary w sposób stwarzający dla niej dolegliwość znacznie większa niż samo pozbawienie wolności (np. głodzenie, bolesne skrępowanie, trzymanie w ciemnym pomieszczeniu, umieszczenie osoby zdrowej w szpitalu psychiatrycznym etc ). Wina. Typ kwalifikowany pozbawienia wolności można popełnić tylko z winy umyślnej, nie wchodzi w gre wina kombinowana. Inne typy kwalifikowane Typami kwalifikowanymi bezprawnego pozbawienia wolności są również: oddanie w stan niewolnictwa (art 8 przepisów wprowadzających kodeks kamy) oraz zwabienie lub uprowadzenie w celu uprawiania prostytucji zagranica (art. 204 § 4 KK). Zdaniem profesora Marka art 8 PWKK i art. 204 § 4 KK mogą pozostawać w kumulatywnym zbiegu z art. 198 KK. ponieważ każde z nich narusza jednocześnie różne dobra prawnie chronione, a więc nie samą wolność (choć ją. oczywiście, także).
Dotyczy to takich przypadków pozbawienia wolnośa jak: wykonanie orzeczonej prawomocnym wyrokiem kary pozbawienia wotoośa, aresztu lub zastępczej kary pozbawienia wolność, tymczasowe aresztowanie; zatrzymanie osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa; zatrzymanie prewencyjne; umeszczcme nieletniego w schronisku dla nieletnich lub policyjnej >zbe dziecka; areszt ekstradycyjny; wykonywanie leczniczo-izolacyjnych środków zabezpieczających, umieszczenie w zamkniętym zakładzie leczniczym osoby skazanej za przestępstwo pod wpływem środków odurzających lub psychotropowych; obserwacja psychiatryczna; zatrzymanie w izbę wytrzeźwień lub umeszc2eme osoby uzależnione] od alkoholu w zakładzie leczenia odwykowego. Wszystko to służy ochronie porzędku i bezpieczeństwa pobieżnego, ale jest tego bardzo dużo i niektórzy twierdzę, źe goda to w konstytucyjne gwarancje odwony wolności