grubości warstwy od 0,2 do 0,6 m i zróżnicowanym uziarnieniu. Dolną część ułożoną na drenażu stanowi ziarno największe o średnicy ok. 50 mm (jest to gruby żwir lub tłuczeń)
Złoże właściwe składa się z materiału filtracyjnego o zróżnicowanym uziarnieniu, odpornego na czynniki chemiczne i mechaniczne (piasek kwarcowy, rozdrobniony marmur, antracyt, koks, piasek rzeczny. Najczęściej stosuje się piasek o wymiarze czynnym dlO = 0,7 - 0,8 mm. "Wymiar czynny" - odpowiada wielkości oczek sita, przez które przechodzi 10% Wagowych piasku podczas analizy sitowej. "Wymiar średni” oznaczany d60 odpowiada wymiarowi oczek sita przez które przechodzi 60% Wagowych piasku. Z tych 2 wielkości wyznacza się "współczynnik nierównomierności" K = d60 /d10
Szybkość filtracji V
V = Q/F [ m3/h /m2]
gdzie: V - szybkość filtracji w m/h, Q - ilość wody przepływającej w m3/h, F - powierzchnia złoża w m2
Ze względu na warunki pracy oraz rodzaj złóż filtracyjnych, filtry można podzielić na: grawitacyjne, ciśnieniowe, powolne, pospieszne, jedno- i wielowarstwowe, otwarte, zamknięte, ze złożem niskim i wysokim o różnych rozwiązaniach konstrukcyjnych i kierunku przepływu wody.
Rodzaje filtrów
Prefiltry wypełnione są piaskiem gruboziarnistym lub żwirem. Mogą one spełniać funkcje podobne jak osadniki.
Filtry powolne - wielkie prostokątne komory betonowe otwarte lub kryte. Komory są wypełnione od dołu masą filtracyjną (żwirem) o wysokości 0,3 do 0,5 m i piaskiem o wysokości 0,3 m. Na tej warstwie znajduje się złoże właściwe składające się z piasku o wymiarze czynnym od 0,25 do 0,45 mm i współczynniku nierównomierności mniejszym od 3, wysokość złoża wynosi od 1 do 1,2 m, wysokość wody nad złożem 1,2 m, szybkość filtracji od 0,1 do 0,3 m/h.
Filtry pośpieszne stosuje się do ostatecznego filtrowania mętnych wód po koagulacji, w procesie odżelaziania i odmanganiania wody, jako I stopień oczyszczania wody surowej przy filtracji dwustopniowej, do filtrowania wody dla celów przemysłowych po zabiegach chemicznego uzdatniania. Ich wydajność, filtrowania jest nieporównywalnie wyższa niż filtrów powolnych, choć osiągany stopień oczyszczania jest niższy. Różnice między nimi to: odmienna konstrukcja, częste mechaniczne