73633

Rzeczpospolita szlachecka 1454-1764

Unia polsko - litewska personalna:

1385 w Krewie 1401

wileńsko-radomska 1413 w Horodle. Realna - 1569 Lublin

Monarchia konstytucyjna 1764-1795- Stanisław August Poniatowski

ostatnia elekcja w I Rzeczypospolitej Ręfofmy sejmu: Konwokacyjnegol764-1766. delegacyjnego 1764-1768, porozbior owego 1773-1776, Sejmu Wielkiego 1788-1792-Konstytucja 3 Maja

Rozbiory:

1772, 1793, 1795 1795- Rzeczpospolita przestała istnieć

Demokracja szlachecka- do 1652r- faktyczna władza stanu szlacheckiego, aktywnego politycznie. silnego nadanymi przywilejami, sprawowana władza poprzez sejmiki ziemskie i sejm walny w przymierzu z królem przeciw magnaterii-konstymcja Nihil nowi z 1505r.-podporządkowanie króla sejmowi i prawu.

ObfcTdliamagnacka od 1652 do 1763r - dominacja polityczna i gospodarcza magnatów, osłabienie władzy królewskiej, przejęcie kontroli nad władzą lokalną

Monarcha - po śmierci Zygmunta Augusta w 1572r. Wolna elekcja

Władzę centralną przejmował interrex - prymas.

Elekcja - 3 sejmy (konwokacyjny, elekcyjny i koronacyjny) Sejm konwokacyjny zwoływał k on fe deracje generaln ą(kaptur), zatwierdzał czas. regulamin i termin wolnej elekcji. Sejm elekcyjny na Woli pod Warszawą wysłuchiwał delegatów na króla i układał pacia conwenta- umowy publicznoprawne między królem a szlachtą. Sejm koronacyjny w Krakowie koronacji dokonywał prymas. Król zaprzysięgał pacia coimnta i artykiy heurytoiatot

-    fundamentalne prawa i zasady ustroju Rzeczpospolitej

Uchwalenie praw kardynalnych

-    gwarantem Katarzyna wielka 1767 i 1775

1773-1776 -ograniczenie praw króla, zakaz nadawania starostw, powoływania senatorów, ministrów, oficerów, urzędników, rozdawania królewszczyzn, wydawania poleceń administracji Powołanie Rady Nieustającej- 36 członków. 18 ministrów i senatorów i 18 konsyliarz ze stanu rycerskiego, przewodniczącym król i równolegle marszałek. Skład 5 departamentów: Interesów Cudzoziemców. Policji albo Dobrego Porządku. Wojska. Sprawiedliwości i Skarbu

Urzędy centralne bez zmian Poszerzenie uprawnień marszałków do wydawania artykułów marszałkowskich zawierających przepisy karne, natomiast kanclerze mieli obowiązek prowadzenia Metryki koronnej i badania prawomocności aktów królewskich.

Nowy urząd Hetmana koromiego - (hetman wielki koronny)-dowódca wojsk zaciężnych, jego zastępca hetman polny W razie niemożności sprawowania przez nich urzędu król mianował tymczasowo regimentarzy

Reformy ustroju i administracji 176.4-.17.6fc

Powołanie Komisji Skarbowej Koronnej pod przewodnictwem m inistrówfpodskarb i)-przepr owad zenie reform gospodarczych, sprawy skaibowo-podatkowo- sądowe, budżet i Komisji Wojskowej Koronnej (hetmani) - unowocześnienie armii, powołanie Szkoły Rycerskiej-1765 Reformy i lat 1773-1776;

Rada Nieustająca i Komisja Edukacji Narodowej- 8 członków działabiość oparta na majątku jezuitów - rozwój i laicyzacja szkobiictwa, podlegały jej wszystkie szkoły publiczne oprócz wojskowych. Powołano towarzystwo dla Ksiąg Elementarnych -27 podręczników. Komisja nad Szpitalami- zakładanie szpitali, stworzenie powiatowej służby zdrowia, aptekarzy. zapobieganie epidemiom_

J.w.