73671

Pierwiastki stopowe w stopach Fe- C

1.    Postaci występowania

a)    rozpuszczają się w ferrycie lub austenicie

b)    tworzą węgliki (Fe; Cr; W; V; Mo; Ti) i azotki (Fe; C; Mo; Al.)

c)    tworzą fazy międzymetaliczne (Ni; Al.)

d)    występują w stanie wolnym (np. Cu)

2.    Możliwości oddziaływania pierwiastków stopowych tworzących z Fe roztwory stałe

a)    rozszerzają zakres występowania austenitu (Ni, Mn, Ca, C, N, Cu)

b)    zawężają zakres występowania austenitu (Mo, W, Ti, V)

Stale niestopowe konstrukcyjne podstawowe

Stale podstawowe (zwykłej jakości)- ogólnego przeznaczenia na konstrukcje mechaniczne o ograniczonej zawartości zanieczyszczeń: siarki i fosforu, zazwyczaj poddawane obróbce cieplnej-normalizowaniu o odprężaniu, rzadziej ulepszaniu cieplnemu, stosowane na konstrukcje spawane, nie mają określonej zawartości węgla, odróżniają się wartością współczynnika Rm.

Przykłady oznaczeń: StO, Stl, St2.....St7, St3S, St4S

Stale jakościowe konstrukcyjne ogólnego przeznaczenia

Przeznaczone na odpowiedzialne konstrukcje mechaniczne o gwarantowanej zawartości węgla, wąskich granicach zawartości manganu i mniejszej zawartości zanieczyszczeń: siarki i fosforu, występują w stanie uspokojonym, w stanie normalizowanym, nadają się do ulepszania cieplnego.

Przykłady oznaczeń: C15, C45, C55,.... C65

Stale automatowe- odznaczają się dobrą skrawał ilością, łamliwym wiórem, zawartość siarki do 0,35%, fosfor do 0,15%.

Przykłady oznaczeń: A10X, A10XN, Ali, A35, A45, A35G2

Stale narzędziowe niestopowe- są to stale przeznaczone do wytworzenia narzędzi skrawających tłoczników. Ich wadą jest brak odporności na temperaturę powyżej 180 stopni C, oraz skłonność do pękania w czasie hartowania.

Dzielą się na:

-    płytkohartujące

-    głębokohartujące

Stale niskostopowe o podwyższonej wytrzymałości (z mikrododatkami)- są to stale ferrytyczno-perlityczne z niewielką domieszką składników stopowych o podwyższonej wytrzymałości w stanie dostawy. Zawierają niską zawartość G 0,02 - 0,2 % do 1,6% Mn

i poniżej 0,1% tzw, mikrododatków: Nb, V, Ti, B, Al., Cu, Ni, Ct, Mo, N, O. Wpływają one na własności stali poprzez tworzenie się węglikoazotków.

Posiadają granicę plastyczności powyżej 275 MPa i wytrzymałość, odporność na pękanie, spawalność ciągliwość i odporność na korozję.

Stal Cortera (wyn. 1933r.)- podwyższona wytrzymałość i odporność na korozję atmosferyczną.

Skład: 0,12% C 0,2-05% Mn 0,7-1% Si 0,3-05% Cu 0,7-1,0 a