1. PRAWO STANOWIONE (CML LAW, PRAWO USTAWOWE)
Stanowienie prawa - świadomy, celowy, prospektywny, konstytutywny i formalny akt decyzyjny podjęty z upoważnienia lub przez sam organ państwa, w wyniku którego powstaje akt prawodawczy
formalność stanowienia prawa - dokonują go kompetentne organy władzy publicznej, w drodze odpowiedniej procedury i nadania aktom prawnym określonej formy, akty te podlegają podaniu do wiadomości publicznej w określony sposób
prospektywność stanowienia prawa - zwrócone jest ono ku przyszłości, normują sytuację w stosunku do nieokreślonej liczby stanów rzeczy i wobec rodzajowo wskazanych adresatów
konstytutywność stanowienia prawa - wraz z aktem stanowienia na mocy decyzji odpowiedniego organu wprowadza się lub usuwa się z systemu prawa pewne normy prawne
recepcja prawa - obce akty normatywne uznaje się za obowiązujące, czasami po niewielkich zmianach, na własnym terytorium
Zasady stanowienia prawa:
- określenie w konstytucji jakie fakty związane z funkcjonowaniem organów władzy publicznej mają charakter prawotwórczy
- przyznanie kompetencji do stanowienia prawa o największym znaczeniu organom władzy publicznej
- uznanie, że stanowienie prawa musi być zgodne z pewnymi procedurami
- organy władzy wykonawczej mogą stanowić prawo za zgodą parlamentu, w celu wykonania ustaw
delegacja ustawodawcza - możliwość przekazania przez parlament uprawnień ustawodawczych organom wykonawczym (jeśli dopuszcza to konstytucja), ale zakazane jest dalsze przekazywanie tych uprawnień (zakaz subdelegacji)
- podawanie wszelkich aktów normatywnych do publicznej wiadomości
- istnieje kontrola aktów normatywnych niższej mocy z Konstytucją (w Polsce Trybunał Konstytucyjny) inicjatywa ustawodawcza - uprawnienie do wniesienia projektu ustawy pod obrady parlamentu - parlament ma obowiązek rozpatrzenia projektu, w Polsce inicjatywę ustawodawczą ma: 15 posłów. Senat, Rada Ministrów, Prezydent, 100 000 obywateli, komisje sejmowe
procedura legislacyjna - uruchamiana przez parlament po otrzymaniu projektu ustawy od uprawnionego podmiotu (wpłynięcia projektu do laski marszałkowskiej) procedura uchwalania ustawy