Metoda Rockwella- różnica umownej i rzeczywistej głębokości odcisku mierzonej po zdjęciu obciążenia głównego, przy wstępnym obciążeniu wgłębnika wynoszącym 98,IN (lOkg); Twardość Rockwella jest wartością bezwymiarową. Twardość odczytuje się bezpośrednio na wyskalowanym czujniku.
Zaletą tej metody jest dwustopniowe obciążenie podczas pomiaru, które daje nam zmniejszenie błędu spowodowanego niejednorodnością powierzchni, eliminuje błędy sprężystości i nierówności. Metoda stosowana do twardych i średnio twardych stali. Obciążenie wstępne- ma na celu wyeliminowanie błędów wywołanych przyleganiem nieobciążonego wgłębnika do powierzchni metalu i odkształceniem sprężystym. Głębokość mierzona samoczynnie przez czujnik wbudowany w twardościomierz i wyskalowany w odpowiednich jednostkach twardość.
Metoda Brinella i Vickersa- zdefiniowane jest Jako stosunek obciążenia w kg do powierzchni odcisku w mm2.
Metoda Vickersa- polega na wciskaniu wgłębnika w kształcie ostrosłupa prawidłowego o kacie 136~, twardość w tej metodzie określamy obliczając stosunek siły wciskającej wgłębnik w badany materiał do pola powierzchni bocznej odcisku.
Twardość Brinella jest to stosunek siły obciążającej F do powierzchni czaszy odcisku i oznacza się ją symbolem HB. Stosujemy głównie do pomiaru twardości średnio twardych i miękkich metali i ich stopów. Polega na wciskaniu wgłębnika pod obciążeniem F w postaci hartowanej kulki stalowej w powierzchnię badanego materiału a następnie pomiarze średnicy odcisku. {BsanlaLtepjaleauislL - obciążenia i średnica kulki -czas obciążenia
-odległość odcisku od brzegu próbki lub innego odcisku
Młotek Poldi- próba przy pomocy Młotka Poldi polega na dynamicznym, równoczesnym wgniataniu stalowej kulki o średnicy lOmm w badany materiał oraz próbkę wzorcową o znanej twardości i pomiarze średnic odcisku i porównaniu ich ze sobą. Należy do metod dynamicznych
Twardość- odporność materiału na obciążenie skupione na bardzo małej powierzchni.
Próba Shore'a- polega na pomiarze sprężystości materiału bez wywoływania trwałego odkształcenia (odcisku) w skleroskople Shore'a, ciężarek stalowy z kulistą końcówką diamentową o całkowitej masie 2,626 grama umieszczony w rurce prostopadłe do powierzchni badanego materiału spada z wysokości 275mm podzielonej na 140 równych działek. Twardość sklaroskopowa równa jest liczbie działek odpowiadającej wysokości odbicia ciężarka.
Metoda zarysowania (Martensa)- stożkowy wgłębnik po odciśnięciu do materiału przesuwany jest z określoną prędkością) wzdłuż badanej powierzchni!.
Miarą twardości jest odwrotność szerokości powstałego rowka.
Metody pomiarów twardości dzielimy ze względu na sposób wykonania procesu:
1.Próba zarysowania (ryskowa)
2.Statyczne próby twardości- Brinell (Jednostka HB)
Vickers
Rockwell
3.Dynamiczne próby twardości
-dynamiczno- plastyczne wciskanie wgłębnika (metoda młotka Poldi)
-dynamiczno-sprezyste wciskanie wgłębnika (metoda Shore'a)
Mikrotwardość- twardość mierzona przy obciążeniach mniejszych niż 9,8N Jest to twardość jednoziarnowa, określa poszczególne składniki strukturalne lub fazowe.
Makrotwardość- twardość mierzona przy obciążeniach większych niż 9,8N jest to twardość wieloziarnowa, charakteryzuje materiał jako całość
Sprężystość, własność polegająca na powrocie odkształconego ciała do jego pierwotnej formy po zniknięciu sił wywołujących odkształcenie.