- funkcja pieniądz światowego- wymiana i umarzanie zobowiązań w obrocie międzynarodowym, funkcję taką mogą pełnić wybrane waluty np. dolar czy euro.
Rodzaje popytu na pieniądz :
-transakcyjny -dążenie do posiadania pieniądza w celu finansowania stałych wydatków tj. dóbr i usług, wielkość popytu zależy od ilość dóbr i usług i ich cen
- przezorności owy -utrzymywanie pieniądza w celu nieprzewidzianych wydatków(oszczędzanie) -spekulacyjny-dążenie do posiadania pieniądza w przewidywaniu spadków innych aktywów i oczekiwanie przyszłych zysków
- inwestycyjny-zgłaszany przez przedsiębiorców w celu prowadzenia lub rozruchu działalności gospodarczej.
Stopa procentowa- cena użyczenia pieniądza
Stopa nominalna- aktualna rynkowa cena pieniądza na która wpływ ma aktualny poziom inflacji Stopa realna- stopa nominalna minus inflacja
Inflacja- niekontrolowany i stały wzrost ogólnego poziomu cen w pewnym okresie. Miara inflacji jest jej stopa czyli zmiana ogólnego poziomu cen dóbr i usług w pewnych okresach. Mierzy się ją korzystając w indeksów cenowych zwanych delatorami- określają one procentowe zmiany cen w danych okresach np.- rok. Przyczyną inflacji jest głównie wzrost podaży pieniądza niedostosowany do tempa wzrostu dochodu narodowego
Rodzaje inflacji:
-jawna -tzn. wzrost cen jest widoczny i odczuwalny dla każdego uczestnika życia gospodarczego -ukryta(tłumiona)- rząd ukrywa wzrost cen np. zamraża je, skutkiem jest nasilenia spekulacji i zwiększenie czarnego rynku
-Inflacja otwarta- inflacja tłumiona zostaje uwolniona, brak zamrażania cen przez rząd
-Inflacja pełzająca- 3-5% rocznie
-Inflacja krocząca -5-10% rocznie
-Inflacja galopująca-powyżej 10 % rocznie
-Hiperinflacja powyżej 100%
Stagflacja-wzrost ogólnego poziomu cen któremu towarzyszy zastój gospodarczy i bezrobocie
Biorąc pod uwagę realną sferę gospodarki można wyróżnić:
- inflacja popytowa-popyt przewyższa możliwości zaspokojenia
-inflacja kosztowa-wynikająca ze wzrostu kosztów ponoszonych przez przedsiębiorców -inflacja importowana-wynikająca ze wzrostu cen i produktów importowanych potrzebnych do produkcji
-inflacja pchana przez zyski- zwiększanie marży zysków występuje na rynkach zmonopolizowanych -inflacja strukturalna-producenci nie mogą zmienić struktury produkcji tylko nieliczni to robią i jest niedobór towarów wiec ceny rosną
- inflacja inercyjna - ustalana wcześniej przed zawarciem umowy przez przedsiębiorców Równanie obiegu pieniądza
Monetaryści uważają że inflacja jest zjawiskiem zawsze pieniężnym i przyczną jest nadmierny w stosunku do dynamiki PKB wzrost podaży pieniądza Uważają że poziom cen zależy od ilości pieniądza w obiegu- to jest ta teoria obiegu pieniądza.
Wzrost podaży pieniądza może wynikać ze
- spadku stóp procentowych
-emisji pieniądza w celu pokrycia deficytu