Odpowiedzialność
Odpowiedzialność kama była opaita na podstawie obiektywnej. Za przestępstwo uznawano tylko te czyny, które wywierały zmiany. Podstawą był skutek, sprawca odpowiadał jedynie za zewnętrzne przejawy. W rezultacie jednakowo karano za przestępstwa umyślne, nieumyślne i wynikające z przypadku Związek przyczynowy rozumiano formalnie (możliwa odpowiedzialność za rzeczy martwe. Usiłowanie nie było karane).
Odpowiedziabiość rodziny terytorialna i indywidualna.
Ograniczeniami wyłączającymi była:
Samopomoc - w ramach krw-aw-ej zemsty Początek - zaczepka i odwet Wiek - 12- 15 lat
Błąd co do faktu, afekt, zdrowie fizyczne, przymus fizyczny.
Kara - stanowi dolegliwość zastosowaną wobec sprawcy przestępstwa. Pierwotnie była instynktowna, spontaniczna, potem podlegała racjonalizmowi:
- racjonalizacja religijna - jako pokuta wymierzona za obrazę boga
- racjonalizacja sprawiedliwościowa - widziała słuszny odwet za naruszenie czyjegoś dobra.
Fiuikcj ono wała w oparciu o zasadę Talionu (oko za oko) odnosiła się do przestępstw najcięższych. Druga zasada to system kar odzwierciedlających. System miał unaocznić symbolicznie rodzaj przestępstwa (ucięcie ręki za kradzież).
- racjonalizacja prewencyjna - nie rozwinęła się.
Rodzaje kar
Krwawa zemsta - przestępstw- prywatnych dochodzono w formie samopomocy z czasem zaczęto ograniczać z przyczyny na wewnętrzną anarchię (wróżdy przekształciły się prywatne wojny). Ograniczenia: liczby przestępstw podlegające samopomocy, kręgu osób (rodzina, płeć) instytucja azylu (kocioł), (mir).
System kompozycyjny - (compositio - ugoda) było to zadość uczynienie krzywdy przez zadośćuczynienie materialne. System miał charakter alternatywny, za nieuiszczenie stosowano kary cielesne. Wysokość kar określania była indywidualnie przez strony lub sąd.
Kara kompozycyjna składała się z dwóch elementów: okupu na rzecz pokrzywdzonego oraz wpłaty na rzecz władcy za złamanie porządku publicznego.
Główszczyzna - zadośćuczynienie za zabójstwo (wykupienie z zbrodni). Wysokość uzależniona była od stanu, urzędu, płci i wieku.
Nawiązka (pokutne) - zadośćuczynienie za zranienia i uszkodzenia ciała - wysokość uzależniona jak w główszczyźnie. każda część ciała była wyceniana, była zależna także od uszkodzeń trwałych. Dopełnieniem kary kompozycyjnej był frcdus płacony na rzecz monarchy będący opłatą za przywrócenie miru.
Kary publiczne - groziły za naruszenie interesu publicznego, wymierzało je państwo, początkowo znaczenie niewielkie z tendencją do stałego w-zrostu.
Kara śmierci - główne narzędzi w walce z przestępczością, była wymierzana w- stosunku do