Forma kościelna: od XI w. zostało całkowici podporządkowane prawu kanonicznemu. Składało się z oświadczenie woli, braku przeszkód małżeńskich i zawar ciu w oblrczit kościoła.
1. zgodna wola - ztnówiny przekształciły się w zaręczyny, zaś zdawiny w oświadczenie zawarcia małżeństwa.
2. brak przeszkód - katalog przeszkód dzielono na zrywające i wzbrarriąjące.
Zrywające - powodowały nieważność małżeństwa. Najważniejszą było pokrewieństwo (1215 do VII stopnia pokrewieństwajod soboru do IV. Dalej powinowactwo, pokrewieństwo sztuczne, duchowe, święcenia duchowe, śluby zakonne, przymus, impotencja.
Wzbraniające - nie dopuszczały do zawarcia małżeństwa ale zawarte me czyniły nieważnym. Odmienność wyznania, choroba psycliiczna.
ROZWIĄZANIE
Naturalnym powodem byłą śmierć, wczesne średniowiecze dopuszczało rozwód jako porozumienie obu stron lub z woli męża oddalenie żony. Prawo kanoniczne uznając małżeństwo za sakrament rozwodu nie dopuszczało. Zezwalano na unieważnienie małżeństwa (wady oświadczenia woli - przymusu łub forma zawarcia - brak księdza) od soboru Trydenckiego wprowadzono separację od łoża i stołu. Następowała za zgodą tron lub na podstawie orzeczenia sądu kościelnego. Rozwód dopuszczał jedynie kościół wschodni.
RODZINA
Na czele stal ojciec, któremu podlegali wszyscy domownicy. Kobiety były zależne i ograniczone w sensie zdolności do czynności prawnych. Pełnię praw posiadały tylko dzieci prawe.
Opieka - była instytucja zastępująca władzę ojcowską. Występowała z tytułu: wieku, płci, zdrowia, nieobecności.
Nieletni - prerwotnie sprawował ród potem jako członek rodźmy (opieka przyrodna), gdy nie było krewnych to opiekun mzędowy. Opieka zwierzclinia należała do monarchy.
Do obowiązku opiekuna należało dbanie o utrzymanie i należyte wychowanie pupila oraz
zabezpieczenie nienaruszalności jego majątku Sprawdzano inwentarz majątku pupila
(nadużycia).
Zarząd majątkiem miał być ostrożny. Opieka kończyła i początkiem pelnoletności.