Stezenie Hb we krwi jest jednym z podstawowych parametrów oksymetrycznych, ponieważ jest ona białkiem wiążącym tlen. W związku z tym, w warunkach fizjologicznych, wraz z jej stezeniem bedzie wzrastała wydajność przenoszenia przez nia tlenu. Oznaczenie Hb całkowitej nie jest jednak wystarczające, gdyż nie wykaże to obecności takich frakcji, jak KarboksyHb, SulfHbi MetHb, których konformacja uniemożliwia transport tlenu.
4. Podaj przyczyny obniżonej pojemności tlenowej krwi.
Pojemność tlenowa krwi=> ilość denu wiązana przez hemoglobinę; u człowieka
wynosi przy pełnym wysyceniu hemoglobiny tlenem 20 ml tlenu/100 ml.
• Duże stęż. 2,3-DPG (zmniejsza powinowactwo do denu
• Nieprawidłowa konformacja hemoglobiny np.
■ przewaga postaci T- o niskim powinowactwie do denu
■ anemia sierpowata - HbS ma niższe powinowactwo do denu na skutek
mutacji w łańcuchu (i
• Spadek stężenia hemoglobiny (niedobory żelaza, zaburzenia syntezy itd.)
• Zatrucia
■ Cyjankami
■ Zw. zawierającymi siarkę
■ CO
5. Przykłady metabolicznej regulacji pow inowactwa Hb do tlenu.
Na początek:
Duże powinowactwo oznacza, że Hb łatwo wiąże się z tlenem i nie chce go oddawać, a małe
że łatwo oddaje ale nie chce się z nim łączyć.
• Hb wiąże się z denem w sposób kooperatyw ny tzn. miejsca wiązania denu są od siebie współzależne. Pozwala to na zwiększenie wydajności w przenoszeniu tlenu ~ 2-krotnie w porównaniu z układem, w którym m-ca wiązania tlenu są od siebie niezależne. [Innymi słowy: im więcej miejsc w Hb związało się z denem tym łatwiej wypełnione zostaną miejsca jeszcze niezwiązane, podobnie przy oddawaniu denu: im więcej miejsc oddysocjowuje den tym łatwiej robią to pozostałe].
• Zależność powinowactwa do tlenu od pH, C02 - tzw efekt BOHRA
Obecność większych ilości H+ i C02 w naczyniach włosowatych tkanek czynnych metabolicznie sprzyja uwalnianiu denu z hemoglobiny udenowanej. Hemoglobina oddaje zatem den, gdy znajdzie się w środowisku zakwaszonym (np. metabolitami tkankowymi) o dużej podaży dwutlenku węgla.
• Hemoglobina wewnątrz krwinki czerwonej wykazuje mniejsze powinowactwo do tlenu niż, gdy znajduje się w roztworze. Czyli w erytrocycie jest coś, co ogranicza wiązanie Hb nieorganicznych tlenem= 2,3 DPG (fosforan organiczny).
■ Przy braku 2,3-DPG powinowactwo Hb do denu osiąga wartość dla mioglobiny (Mb)= duże pow.
■ Obecność 2,3-DPG (zawsze w krwince w stęż=stężHb) 26-krotnie zmniejsza powinowactwo Hb do tlenu
■ W warunkach niedotlenienia rośnie synteza 2,3-DPG, co stymuluje Hb do oddawania tlenu