81792

		bolszewików (cud nad Wisłą)	komunistów
		wrzesień 1920 - ofensywa polska, zwycięska bitwa nad	polskich, jawnie
		Niemnem	występujących
		12 październik 1920 - ustalenie zawieszenia broni z	przeciwko
		dniem 18 października	interesom
		18 marzec 1921 - pokój w Rydze; ustalenie granic,	państwa
		zobowiązanie Rosji do zwrotu zagrabionych dzieł kultury.	polskiego.

Koniec I woiny światowej przyniósł odbudowę pamsMiLPoJsJoeflo. którego istnienie przerwał III rozbiór Polski w 1795 r. Formowanie terytorium państwa polskiego rozpoczęte pod koniec 1918 r. trwało do 1922 r. i w takim kształcie przetrwało do wybuchu II woiny światowej.

Kontekst międzynarodowy

Zasadniczy los Polski zależał od sytuacji międzynarodowej oraz decyzji zwycięskich mocarstw. Zgodnie popierały konieczność istnienia niepodległego państwa polskiego, tym bardziej, że mogłoby ono stanowić barierę odgradzającą Europę Zachodnią od niebezpieczeństwa komunizmu. Kwestia granic natomiast stanowiła drugi plan i pozostawała bliżej nieokreślona. Pierwsze decyzje w sprawie przyszłego kształtu Polski zapadły podczas konferencji pokojowej w 1919 r. w Wersalu pod Paryżem, gdzie zebrali się przywódcy 27 państw, które walczyły i zwyciężyły w wojnie, by ustalić zasady trwałego pokoju i określić losy państw pokonanych. Główną rolę na konferencji odgrywali przywódcy trzech państw, tzw. gruba trójka. Byli to premierzy: Francji Georges Clemenceau i Wielkiej Brytanii Lloyd Georae oraz prezydent Stanów Zjednoczonych Woodrow Wilson. 28 czerwca 1919 podpisano traktat pokojowy z Niemcami, który jednocześnie ustalał polską granicę zachodnią. Niemcy utraciły na rzecz Polski prawie całą Wielkopolską, która zresztą nie czekając na postanowienia traktatu sama wywalczyła swe wyzwolenie spod zaboru (zobacz powstanie wielkopolskie). Polsce przyznano też pas Pomorza wzdłuż Wisły jednak bez Gdańska, który otrzymał status wolnego miasta i pozostawał pod zarządem Komisarza Ligi Narodów. Natomiast na Śląsku, Warmii i Mazurach miały odbyć się plebiscyty.

Plebiscyt na Warmii i Mazurach

Warunki tuż przed głosowaniem mającym zadecydować o przynależności terenów Warmii i Mazur były trudne. Armia Czerwona zbliżała się do granicy Prus Wschodnich, co rodziło w ludności poczucie nadchodzącego końca niepodległości Polski. Negatywny wpływ na sprawy polskie miało także długotrwałe panowanie na tym terenie Niemców, stosowanie przez nich terroru i prowadzoną propagandą niemiecką. 11 lioca 1920 odbył się plebiscyt, który skończył się dla Polski klęską. Tylko 3% ludności opowiedziało się za włączeniem do Polski, w związku z czym przyznano jej tylko osiem gmin. Do takiego wyniku plebiscytu w jakiejś mierze przyczyniła się manipulacja. Polegała ona na tym, że głosujący musieli wybierać między kartkami z napisem "Polska - Polen" i "Prusy Wschodnie - Ostpreussen". Większość więc wybrała to co znane - Prusy Wschodnie.

Górny Śląsk

Sytuacja na Śląsku przedstawiała się nieco inaczej. Pogłębiała się polska świadomość narodowa, rosła liczba działaczy na rzecz polskości. Społeczeństwo polskie na Górnym Śląsku było rozczarowane decyzją paryskiej konferencji pokojowej w sprawie zarządzenia plebiscytu na tym terenie.

Spodziewano się, że zapadnie decyzja o inkorporacji Górnego Śląska do Polski. Tymczasem sytuacja na Górnym Śląsku przedstawiała się coraz gorzej. Wzmógł się terror niemiecki wobec ludności polskiej, przeprowadzano rekwizycje, rewizje i aresztowania, rozbijano polskie wiece i zebrania, utrudniano życie polskich organizacji.